Aşk Bağımlılığı
MsXLabs.org

“Tek ihtiyacın olan sevgi” (All you need is love)

Bu sözler, aşk bağımlıları için popüler bir şarkı sözünün çok daha ötesinde anlam taşır. Onlar için aşk olmadığında hayat çekilmez, sorunların üstesinden gelinemez. Bu insanlar aşka bağımlıdır. Peki, aşk bağımlılığı nedir, böyle bir sorunumuzun olup olmadığını nasıl anlayacağız, varsa nasıl kurtulacağız?


Aşk psikolojik bir bağımlılıktır.
Aşk bağımlılığı, karşılanmayan ihtiyaçları gidermeye yarayan psikolojik bir bağımlılıktır. İstek ve ihtiyaçları dikkate alınmamış veya gereksiz görülmüş, eleştirilmiş kişiler çoğunlukla beklentilerini farkında olmadan kısıtlarlar. Öyle ki bu kısıtlama yanlış düşünce biçimlerine dönüşür:
“İhtiyaçlarımın hiçbir anlamı yok”
“Kimse beni dikkate almaz.”
“Yakınlaşmak bana zarar verir.”
“Sevilmeye layık değilim.”
“Beni kim sever ki?”
Bu düşünceler hali hazırdaki veya geçmişteki ilişkilerin yaralarını sarmaz, ancak aşk bağımlılarının hayatlarına yön verir. İlgi görmek, korunmak veya karşılaştıkları problemleri çözebilmek için bu kişiler diğer insanlara bağımlı olur.
Çoğunlukla bitmeyen korkuları ve çok sevilmeyle beraber hayranlık uyandırma hayalleri vardır. Diğer kişiler tarafından reddedilmek, acı çekmek, yeni yaşantılara açılmak onlar için korku vericidir. Sevgi alış-verişinde bulunma konusunda kendilerine güvenmezler. Sevilebileceklerine inanmamakla beraber sürekli aşk ister, bekler ve umut ederler. Aşk bağımlıları için bu duygu sürekli bir takıntı düzeyindedir, bir parazit gibi kişiyi tüketir. Kısıtlar. Değişimi sevmez. Gerçek samimiyetten yoksundur. Entrikalıdır. Kişi kendini bu konuya adaması gerektiğine inanır.


Aşk Bağımlılığının Belirtileri

• Gençlik yıllarında yeterince ilgi görmemiş olmak
• Aile, ebeveyn ve eşlere karşı yakınlık hissedememe, yalnızlık duygusu
• Diğer hayat alanlarındaki ilişkileri önemsememek
• Bir ilişkiyi başka bir ilişki için bitirme eğilimi, ilişkisiz olamama
• Bedeli ne olursa olsun terk edilmemek ve reddedilmemek için elinden geleni yapmak veya ilişkileri bitirememe
• Bir ilişkisi olmadığında kendisini yarım hissetmek, “yeterince kadın” veya “yeterince erkek” hissetmemek
• İsteklerini ihtiyaç zannetmek (onsuz olamıyorum)
• Biten bir ilişkinin ardından hemen yeni bir ilişkiye başlamak
• Cinsel çekimi ve cinselliği yemek ve su ile bir tutmak
• Yoğunluğu yakınlık zannetmek (ilişkilerdeki yoğun duyguları yanlış tanımlamak)
• Cinsel partneri veya ilişkisi olmadığında kendisini değersiz hissetmek
• Cinsel çekimi sevgi veya ask zannetmek (İlk görüşte askta olduğu gibi).)
• Sevgi veya yakinlik ihtiyaçlarını cinsellikle karşılayabileceğini düşünmek, bunun için farklı kişilerle beraber olmak
• Yalnızca kendi morallerini yükseltmek ve sıkıntılarını gidermek için cinselliği kullanmak
• Seks, aşk, bağımlılık ve diğer ihtiyaçlarında doyurulamayan bir iştaha sahip olmak
• Kendi iç çatışmalarından kaçınmak için tüm beklenti ve ihtiyaçlarını âşık oldukları kişi ile karşılamayı düşlemek
• Görünmeyen veya ifade edilmeyen psikolojik ızdırap
• Çocukluklarında ve şimdiki hayatlarında kendileriyle yeterince ilgilenilmediği ve yeterince desteklenmedikleri için ebeveynlere ve eşlere karşı içten içe bitmeyen öfke duymak
• Sürekli hayat tarzını ve değerlerini sorgulamak
• Çılgın, umutsuz veya fevri olmak
• Bir problem yasadıklarını inkâr etmek
• Kontrol dışı davranışları normal olarak tanımlamak

Aşk Bağımlılığının Sonuçları
Bağımlı sevgide, kişi bir kişide bütün dünyayı bulmaya çalışır. Kendi kişisel gelişimleri ve büyümeleriyle ilgilenmek yerine âşık oldukları kişinin kimliğine bağlanırlar. Bu yüzden sıklıkla âşık oldukları kişinin başarılarından kendilerine pay çıkarırlar, bu başarılar nedeniyle kendilerine saygınlık talep ederler. Birey olarak güçlenmenin ve gelişmenin eş-kimliklerini zedeleyeceğini düşünürler. Bu değişim korkusu nedeniyle bireysel beceri, ilgi ve isteklerini baskılanmasına izin verirler. Bağımlı aşk ilişkilerinde bu nedenle genellikle bireysel tıkanma görülür.
Aşk bağımlılığının üç bileşeni:

• Romantizm
• Beraberlik
• Cinsel Bağımlılık

Aşk bağımlılığında sık karşılaşılan yoğun güvenlik ihtiyacı, bireyi duygusal entrikalara da yöneltir. Bağımlı kişi, sürekli sevdiği kişiyi memnun edecek şekilde davranırsa, sevgilerinin güvende olacağını sanır. Bir süre sonra yaşanmaya başlanan hayal kırıklıkları ve gücenmeler, bu entrikaların sevginin kalıcılığını garanti etmediğini gösterir. Yine de bağımlı âşıklar imkânsız ihtiyaçlar ve gerçekleşemeyecek beklentilerle yoğun bir uğraşı içindedir. Sevginin koşulu dürüstlük ve bütünlüktür. Dürüstlük ve bütünlüğün olduğu sevgi ilişkileri her iki tarafın da gelişmesine ve değişmesine izin verir. Korkuya dayalı bağımlı ilişkiler gerçek sevgi ve paylaşımın önündeki en büyük engellerdir. Çoğunlukla kişisel gelişim üzerindeki etkileri yapıcı değil yıpratıcı ve yıkıcıdır.


Aşk Esaretinden Kurtulmak
Bağımlı olduğunuz bir aşk ilişkisi içinde olduğunuzu düşünüyorsanız durumu kabullenerek ise başlayabilirsiniz. Aşk bağımlılığı çoğunlukla seks bağımlılığı, yeme bozuklukları veya kendine zarar verme gibi diğer bağımlılıkların yanında fazla ciddiye alınmaz. Çünkü “kulağa hös gelir”. Aşk pek çok kişi için yaşanması arzulanan bir duygudur. Kültürümüzde “âşık olma ve sonrasında mutlu yaşama” inancı vardır. Medya tarafından da bu inanç abartılı bir biçimde gerçekmiş gibi desteklenir. “Büyük aşk” olarak lanse edilen pek çok ilişki aslında bağımlılık ilişkileridir. Gerçekte ise, hem bağımlı kişi hem de esleri için çok ızdıraplı, hatta bazen de tehlikeli bir süreç olabilir ask ilişkileri. Pek çok cinayet, intihar, tecavüz ve sadizm gibi eylemin kökü böyle bir ask bağımlılığına dayanır. Edebiyat tarihinde de bu ilişkilerin örnekleri çoktur. Romeo ve Juliet’in mutlu bir sonla bittiğini söyleyemeyiz.
Sancılı ve bağımlı ask ilişkileri ölümle sonlanmadığında da kişide bir takım psikiyatrik sorunlara yol açabilir: Örneğin aşırı kaygı, gerginlik ve korku hali, hayattan keyif almama, umutsuzluk, uyku zorlukları ve psikosomatik rahatsızlıklar aşk bağımlılıklarında kendini gösteren en sık belirtilerdir. Bu belirtiler çok yoğun olduğunda, uzun sürdüğünde, günlük yaşamı zorlaştırdığında ve daralttığında psikiyatrik rahatsızlıklardan şüphelenmek gerekir.
Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu, Depresyon, Panik Bozukluk gibi hastalıkların habercileri olabilirler. Böyle bir durum bireyin mutlaka psikolojik ve/veya psikiyatrik kontrole başvurması, gerekli bulunursa terapi veya ilaç tedavisini sürdürmesi, kendisi için yapabileceği en iyi eylemlerden biridir. Hem kendi ızdırabını hafifletmek, hem de sürmekte olan is ve ilişkilerindeki kaliteyi kaybetmemek için.