Dikkat Eksikliği tedavisinde neurofeedback uygulaması hakkında
Nöroterapist Dr. Bora Küçükyazıcı'nın soru-cevap şeklindeki bir makalesini buldum:
Neurofeedback , EEG biofeedback ya da nöroterapi olarak adlandırılır. Neurofeedback, depresyon, anksiyete, uyku bozuklukları, öğrenme güçlükleri, dikkat eksikliği ve DEHB gibi değişmiş olan beyin dalga amplitüdleri ile ilgili rahatsızlıklarda kullanılan tedavi yöntemidir. Neurofeedback terapisi sırasında, hatalı beyin dalga aktivitesini düzeltmek için beyninizi nasıl yöneteceğinizi ve kullanacağınızı öğrenirsiniz. Antreman yaptırdığınız bir kas gibi, beyniniz de onu doğru kullandığınız ve eğittiğiniz sürece, güçlenecektir. Daha doğru çalışan beyin dalgaları ile, daha iyi hissedecek ve Peak Performance değeriniz artacaktır.
- Neurofeedback Nasıl Çalışır?
Beyin dokusunda, farklı aktivite bölgelerine göre yerleşmiş bulunan yaklaşık bir trilyon hücre vardır. Bu hücreler, çok hızlıdan çok yavaşa doğru 4 farklı beyin dalgası oluştururlar. Son araştırmalara göre, DEHB olan kişilerin beyin dalga aktivitelerinde, dikkat kontrolü, odaklanma, düşüncenin düzenlenmesi ve hissetmeyi sağlayan alanlarda aktivite azalması gözlenmektedir.
Araştırmalar göstermektedir ki, beyin dalgaları ile doğru antreman çalışmaları yaparak, hatalı beyin dalgalarının düzenlenmesi mümkündür. Neurofeedback, beyni güçlendiren bir öğrenme sürecidir. Neurofeedback ile beynin dikkat kontrolü, duygu ve davranış alanlarını güçlendirecek beyin bölgelerine egzersiz uygulanmaktadır. Böylece, beyninizin günlük işleyişini arttıracak şekilde, beyin ritminizi kontrol etmeyi öğrenmeniz sağlanır. Neurofeedback uygulaması, piyanonun akort edilmesi ya da otomobil motorunun ayarlanması ile daha doğru ve verimli çalışmasına benzetilebilir.
- Neurofeedback Seansları Özellikleri?
Seansta bilgisayar ile bağlantılı bir neurofeedback cihazı kullanılır. Neurofeedback cihazının sensörleri, beyin dalgalarının elektriksel aktivitesini kaydetmek için hastanın saçlı derisine ve kulaklara yerleştirilir. Neurofeedback cihazı aracılığıyla bilgisayara gönderilen beyin elektrik aktiviteleri, ekranda görünür hale dönüştürülür. Bu arada danışan farklı bir ekran karşısında oturmaktadır. Danışan beyin dalgaları ile ekranda görüntülenen oyunları yönetir. Ekrandaki görüntüler, farklı düzeylerde dikkat becerisi hakkında kişiye geribildirim sunmaktadır. Neuroterapist, seans sırasında danışanın beyin dalgalarını izleyerek, gerektiğinde yönermelerde bulunarak, danışanın oyun protokollerinde başarılı olmasını sağlayacak düzenlemeleri gerçekleştirir. - Neurofeedback Seansı Ne Kadar Sürer?
Klinik koşullar açısından neurofeedback, ilaç içeren medikal tedavisi ile birlikte ek tedavi olarak uygulandığı gibi, tek başına tedavi olarak ta kullanılabilir. Spor, topluluk önünde konuşma veya işyerinde dikkat becerisini geliştirmek gibi belirli bireysel performans geliştirmeleri için neurofeedback tedavi amaçlı uygulanır. Başlangıçta, seanslar haftada iki veya daha fazla olarak uygulanır. Seans süresi yaklaşık 30 dakika sürmektedir. Neurofeedback, geribildirim esasına dayalı olan bir öğrenme metodu olduğu için, sonuçları belirli bir zaman sonrasında ortaya çıkar. Çoğu örnekte olumlu ilerleme ve gelişmeler, yaklaşık 10-12. seans içinde görülmektedir. DEHB’nin şiddetine ve ek uygulanan diğer tedavilere göre değişiklik göstermekle birlikte, anlamlı düzelme yaklaşık 30-40 seanslar sırasında gözlenir. Beyin, kendisini düzgün kontrol etmeyi ve düzenlemeyi öğrendikten sonra, bu öğrendiklerini her zaman hatırlar ve daha verimli çalışır.
Hangi Sorunlar ve Rahatsızlıklarda Neurofeedback Kullanılır?
Neurofeedback uygulamasının etkinliğinin klinik çalışmalarla kanıtlanmış olduğu durumlar şunlardır: - Dikkat Eksikliği
- Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu – DEHB
- Öğrenme Bozuklukları
- Depresyon
- Anksiyete
- Kronik Yorgunluk Sendromu
- Yeme Bozuklukları
- Obsesif-Kompulsif Bozukluk
- Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB)
- Uyku Bozuklukları Neurofeedback, beynin yeterli verimde ve uygun şekilde kullanılamadığı düşünülen durumlarda fayda sağlamaktadır.
Aşağıda yer alan zihinsel, duygusal ve fiziksel fonksiyonlarda daha yüksek verim sağlamak için neurofeedback terapisi uygulanmaktadır: - Daha net düşünmek ve zihinsel berraklığı geliştirmek
- Dikkat ve konsantrasyon artışı ile öğrenme becerisini arttırmak
- Zihinsel esneklik artışı ile bir konudan diğerine daha hızlı geçiş yapmak
- Günlük yaşam fonksiyonlarında denge sağlamak adına, duygu, düşünce ve davranışları düzenlemek
- Spor aktivitelerinde daha iyi zamanlama ayarı ve dikkat becerisini arttırmak
- Genel yaşamda daha iyi hissetmek adına, beyin fonksiyonlarını geliştirmek
Neurofeedback kişilere okulda, spor yaşamında veya iş yerinde bireysel performans artışında yardımcı olur mu?
Evet, neurofeedback bireysel performans artışında etkin şekilde fayda sağlamaktadır. Yüksek zihin performansı yaşamın bazı dönemlerinde sağlanıyor olsa da, tekrarlanması ve sürdürülebilmesi genelde zordur. Oysa beyin dalgalarını yönetmeyi ve beynini daha verimli kullanmayı öğrenen kişi, düşünce performansını geliştirme ve sürdürme konusunda becerisini arttırmıştır.
Peak Performance değerinin unsurları şunlardır: - Eldeki göreve odaklanma ve dikkati sürdürme
- Dikkat becerisinde esneklik
- Düşüncede berraklık
- Solunum ve kas hareketlerinin doğru kontörlü
- Azalan ya da kaybolan başarısızlık korkusu
- Artan sezgi ve farkındalık
- Olaylar karşısında uygun reaksiyon ve doğru yanıt geliştirme becerisi Herkesin yaşadığı şu nadir anlar vardır: bireysel beceri ve dikkatin birlikte çok iyi çalıştığı ve şaşırtıcı şekilde beklenenden çok daha iyi performans ortaya konulan anlar. Bu yüksek performans elde edilen nadir durumlara, sürekli ve bilinçli bir şekilde ulaşılması nasıl hissettirir? Ya peak performans durumu, artık normal düzeyiniz olsaydı?
Eğer daha çok ve daha hızlı öğrenmek istiyorsanız, öğrenme karşısındaki korku ve kaygınızı (anksiyetenizi) azaltmak istiyorsanız, yaratıcılık ve verimliliğinizi arttırmak istiyorsanız, baskı ve stres altında odaklanma becerinizi geliştirmek istiyorsanız, neurofeedback ile Peak Performance eğitimi, sahip olduğunuz potansiyelinizi üst düzeye ulaştırabilir.
Neurofeedback Etkinliği Hakkında Bilgiler Klinik araştırmalara göre Neurofeedback eğitimi, DEHB belirtilerini azaltmada yüksek başarı oranı sağlamaktadır. Dikkatin düzenlenmesine bağlı olarak, DEHB’li çocukların IQ skorlarını olumlu etkilemektedir. Davranış sorunları (örneğin, öfke nöbetleri, saldırganlık) gibi durumlarda, neurofeedback çocukların dürtüsel davranışlarını kontrol etmelerine yardımcı olabilir. Depresyonda, duygu durum ve enerji kademeli olarak artabilir Anksiyete durumlarında, bireylerin anksiyete sıklığında ve yoğunluğunda azalma gözlenebilir.
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Amerikan Akademisi’ne göre Neurofeedback, şu hastalıklarda klinik tedavi kılavuzu kriterini taşımaktadır: Dikkat Eksikliği, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), nöbet bozuklukları, anksiyete (örneğin, Obsesif Kompulsif Bozukluk, Yaygın Anksiyete Bozukluğu, Travma Sonrası Stres Bozukluğu, Fobiler), depresyon, okuma bozukluğu. Bu veri klinisyenlere yukarıdaki hastalıklarda Neurofeedback uygulamasını önermektedir. Neurofeedback uygulamasının DEHB tedavisindeki etkinliği göz önüne alındığında, DEHB tedavisinde stimülan tedavi uygulanamadığında ya da yan etkileri sebebiyle tercih edilmediğinde, Neurofeedback tedavisi tercih edilen tedavi yöntemidir. (Kaynak: Çocuk ve Ergen Psikiyatri Klinikleri Kuzey Amerika, 2005) Neurofeedback uygulamasının klinik güncel online kaynakçası için: ISNR - Neurofeedback Therapy Through Research,Training, and Education sitesini ziyaret edebilirsiniz. Dr. Bora Küçükyazıcı
Aile Danışmanı-Nöroterapi Uzmanı
Çocuk ve Genç
Psikolojik Danışmanlık ve Psikiyatri Merkezi
Dikkat Eksikliği | DEHB | Pedagog | Çocuk Gelişimi | Çocuk Psikiyatri
Tel: 0 216 3726602 – 0 216 3726607 Kaynak ve Makale Devamı: Neurofeedback | DEHB Tedavisinde Neurofeedback | DEHB Tedavisinde Nöroterapi Uygulama 
