Albay Reşat Bey

Reşat (Çiğiltepe) (1879, İstanbul - 27 Ağustos 1922, Çiğiltepe, Sandıklı) Türk asker.
Büyük Taarruz sırasında Çiğiltepe’yi söz verdiği saatte alamaması üzerine intihar etmiş ünlü komutandır.
Osmanlı Devleti’nin ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa’nın oğludur. I. Dünya Savaşı’nda olağanüstü kahramanlıkları ile dikkat çeken Reşat Bey, Kurtuluş Savaşı sırasında yarbay rütbesi ile I. ve II. İnönü ve Sakarya muharebelerine de katılmış; son olarak 57. Tümen Komutanlığı görevine atanmıştı. Büyük Taarruz’un ikinci gününde Çiğiltepe’yi düşmandan temizlemesi emrini söz verdiği sürede gerçekleştiremeyince hayatına son verdi. Ölümünden sonra İstiklal Madalyası ile onurlandırılmış ve Atatürk tarafından ailesine “Çiğiltepe” soyadı verilmiştir.

Yaşamı
1879'da İstanbul'da doğdu. Babası ünlü devlet adamı ve şair Ziya Paşa, annesi Şevkiye Hanım’dır. Babası, doğumunun ertesi sene hayatını kaybetti.
Reşat Bey, 1893 yılında girdiği Harp Okulu'nu 1896’da bitirerek Türk Ordusu'nun farklı komuta kademelerinde görev yaptı. Trablusgarp ve Balkan Savaşları'na katıldı, Yanya savunmasında yaralandı; bu görevdeki başarısından ötürü binbaşılığa terfi etti. 1915 yılında seferberliğin ilanından sonra Çanakkale Cephesi’ne gönderildi.

I. Dünya Savaşı
I. Dünya Savaşı'nda Çanakkale Cephesi'nde olağanüstü kahramanlığı ile dikkatleri çektikten sonra 17. Alay Komutanlığı görevine getirildi. Bu görevdeyken Muş'un Rus işgalinden kurtarılmasında da önemli rol oynadı ve XVI. Kolordu Komutanı Mustafa Kemal Paşa'nın takdirlerini kazandı; ayrıca 5 . ve 4. rütbeden mecidi nişanları, gümüş muharebe, liyakat, tahsiliye, Alman ve Avusturya harp, demir salip nişanlarıyla taltif edildi. 53. Tümen Komutanlığı'na getirilerek Suriye Cephesi'nde görevlendirildi.
1918'de İngilizlere esir düşen Reşat Bey, Aralık 1919'da bir yıllık esaretten kurtulduktan sonra İstanbul İkinci Sıkıyönetim Askeri Mahkemesi üyeliğine verildiyse de dilekçe verip Millî Mücadele'ye katılmak üzere İnebolu'dan İstiklal Yolu üzerinden Ankara'ya geçti.

Kurtuluş Savaşı
Reşat Bey, Mustafa Kemal Paşa tarafından 11. Kafkas Tümeni (sonradan 21. Tümen) Komutanlığı'na getirildi.Yarbay rütbesi ile I. ve II. İnönü ve Sakarya muharebelerine de katıldı; 1 Mart 1922’de rütbesi miralaylığa yükseltildi; son olarak 57. Tümen Komutanlığı görevine atandı.Bizzat Başkomutan Mustafa Kemal Paşa tarafından, Büyük Taarruz'un ikinci gününde, muharebenin ve de ülkenin ulusun kaderini etkileyecek en kritik mevkilerden olan Sincanlı Ovası'ndan Dumlupınar'a kadar tüm yolların önündeki en stratejik engel olan Çiğiltepe'yi düşmandan temizlemesi emredildi. Ne var ki, bu tepenin önemini çok iyi bilen Yunan Başkomutanı Trikopis başarılı bir direniş gösterdi. Reşat Bey, 27 Ağustos 1922 sabahı Mustafa Kemal’e telefonda kuşattıkları tepeyi yarım saat sonra alacaklarını bildirmesine rağmen bunu başaramayınca intihar ederek hayatına son verdi. Çiğiltepe, Reşat Bey’in intiharından 45 dakika sonra düşmandan temizlendi.

Ölümünden Sonra
Reşat Bey’in cenazesi, bir gün sonra Sandıklı Hastanesine getirildi ve yıllarca bu ilçedeki anıtlı kabristanında yattı. Naaşı, 1988 yılında Ankara Devlet Mezarlığı'na nakledildi. Sandıklı halkı şehidin nakline karşı çıkmış, ancak o günün şartlarında fazla direnememişti. Sandıklı'daki mezar boş olmasına rağmen hala muhafaza edilmektedir.Şahadetinin sonrasında TBMM kendisi adına ailesine İstiklal Madalyası takdim etti. Soyadı Kanunu çıktığında ailesine “Çiğiltepe” soyadı Atatürk tarafından verilmiştir.Reşat Bey’in şehit düştüğü Çiğiltepe’de 57. Tümen komutanı Reşat Bey ve o çevrede şehit düşenlerin anısına yaptırılan şehitlik, 22 Haziran 1996’da hizmete açılmıştır. Girişte, Reşat Bey’in bronz bir büstü bulunur.Hayatı, emekli tümgeneral Cihangir Akşit tarafından “Çiğiltepe / Miralay Reşat Bey ve Vatan Savunmasında 27 Yıl” adıyla romanlaştırılmıştır.

Atatürk`ü Ağlatan Komutan
Trablusgarp ve Balkan Savaşları’na katılmış, Yanya savunmasında yaralanmıştır. Çanakkale Cephesi’nde ve Muş’un Rus işgalinden kurtarılmasında da önemli rol oynayan Reşat Bey, 1918’de Suriye Cephesi’nde İngilizlere esir düştü. Kurtulur kurtulmaz Millî Mücadele’ye katıldı. Yarbay rütbesi ile İnönü ve Sakarya savaşlarına da katılan Reşat Bey, son olarak 57. Tümen Komutanlığı görevine atanmıştır. Büyük Taarruz’un ikinci gününde, Dumlupınar yolunu kilitleyen Çiğiltepe’yi düşmandan temizlemesi emredilmiştir. Ne var ki, bu tepenin önemini çok iyi bilen Yunan Başkomutanı Trikopis ise en zinde bir tümenini üstün ateş gücüyle bu tepeye yığmıştır. Bundan sonrası kayıtlara aşağıdaki gibi geçmiştir;
“... 27 Ağustos 1922 sabahı saat 10.30’da Mustafa Kemal telefonda komutana;
Reşat Bey, bu önemli tepeyi ne zaman alacaksınız? Gecikmeniz genel durumu etkiliyor.
Komutanım, yarım saat sonra alacağız.
Başarılar diliyorum.
Mustafa Kemal (10.45):
Düşmanın halen direndiğini görüyorum. Gözümüz o tepede, çok önemli.
Komutanım tepeye düşman bir tümen yığmış direniyorlar. Ama alacağız komutanım, mutlaka alacağız.
Mustafa Kemal (11.00):
Reşat Bey’i istiyorum.
Komutanım Reşat Bey size bir mesaj bırakarak intihar etti. Okuyorum, komutanım.
Yarım saat zarfında bu tepeyi almak için söz verdiğim halde sözümü yapamamış olduğumdan dolayı yaşayamam.
Çiğiltepe alındı
Mustafa Kemal’in gözlerinden yaşlar boşanır:
Allah rahmet eylesin, Reşat Bey büyük bir vatanseverdi.
11.45 Başkomutanın telefonu çalar:
Çiğiltepe alınmıştır komutanım. Yüzlerce ölüsünü bırakan düşman Sincanlı Ovası’na doğru kaçmaktadır, arz ederim.
Şahadetinin sonrasında TBMM kendisi adına ailesine İstiklal Madalyası takdim etmiştir. Ailesi, soyadı kanununu müteakip “Çiğiltepe” soyadını almıştır.

MsXLabs Üye Girişi