Millet
Aynı topraklar üstünde yaşayan, aralarında tarih ve kültür birliği bulunan, genellikle aynı dili konuşan insan topluluğu; ulus. Ulus, tarihî bir olgudur.
Feodal düzende ve ona gelinceye dek var olan toplumsal-ekonomik biçimlerde ulus kavramından söz edilemez. Eski Mısırlılar ve Yunanlılar; Orta Çağ Avrupası'nın feodal prenslik ve krallıkları bir millet olarak alınmaz.
Dinî temele dayalı Osmanlı Devleti'nde de egemen olan, "ümmet" kavramıydı. Üretim biçimlerinde ekonomik birliği bağlayıcı yönde köklü değişikliklerin gerçekleşmesine koşut olarak, Fransız Devrimi'nden sonra ve özellikle 19. yüzyılda yeni bir toplumsal kategori olarak tarih sahnesindeki yerini aldı.
Osmanlı Devleti'nin yönetimindeki topraklarda baş gösteren bu tarihî doğrultudaki hareketlere karşı, Osmanlı aydınlarının "ümmet" kavramının yerine savundukları "Osmanlıcılık" düşüncesi etkili olamadı. II. Meşrutiyet'ten sonra, nesnel zeminini bularak Türk aydınları içinde yer etmeye başlayan "millet" kavramı, ulusal kurtuluş savaşının "misakı millî"sine temel oldu.
Tüm özellikleriyle bir bütün olan "millet" kavramı, Atatürk devrimlerinde de "dili, kültürü ve ülküsü bakımından başka topluluklardan ayrılan topluluk" olarak tanımlandı.
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
