YAYILMA a.
1. Yayılmak eylemi.
2. Bir ülkenin kendi sınırlarının ötesine genişleme ya da dünyada egemenliğini artırma hareketi: Avrupa ülkelerinin XIX. yy.'daki sömürgeci yayılması.

—Anat. Bazı organların eklenti halinde genişlemesi. (Örneğin ikibaşlı kasın aponevroz halinde yayılması.) || Işınsal yayılma, ortak bir merkezden çıkan ve bir çemberin yarıçapları gibi merkezden uzaklaşan bazı liflerin ve bazı damarların konumu.

—Ask. Düşman hareket ve atış etkinliğine karşı, olası personel kayıplarını önlemek ya da azaltmak amacıyla, birliğin belirli bir düzen ve plana göre muharebe alanında dağıtılması.

—Bot. Bitkilerde, yerel olarak oluşmuş ya da dışardan alınmış bir gazın, moleküllerin, çözelti halindeki iyonların bütün organizmaya dağılma süreci. (Bk. ansikt. böl.)

—Coğ. Lav yayılması, bir yanardağdan çıkan lavların çevreye dağılması.

—Dalga ve titr. ve Telekom. Enerjinin, bir ortam içinde elektromanyetik, akustik ya da başka türde dalgalar biçiminde ilerleyerek yer değiştirmesi. (Bk. ansikl. böl.) || Kılavuzlanmış yayılma, yüzeylerle sınırlanmış bir ortam içine hapsedilen bir dalganın enerjisinin, ortamın özelliklerinde yüzeylere dik bir doğrultuda meydana gelen değişiklikler sonucunda ortamın içinde yayılması. (Bk. ansikl. böl.) || Serbest uzayda yayılma, homojen bir ortamda bir dalganın hiçbir kayba uğramadan, bütün yönlerde sınırsız olarak yayılması. || Yüzey dalgalarıyla yayılma, yer düzlemi boyunca kılavuzlanan dalgalarla yayılma. (Bk. ansikl. böl.)

—Denizbil. Okyanus diplerinin yayılması, okyanus sırtları ekseninde manto gereçlerinin yerleşmesi sonucunda okyanusların genişlemesi. (Okyanus diplerinin yayılması yılda santimetre [yavaş] ya da desimetre [hızlı] düzeyindeki bir hızla gerçekleşir. Yayılmanın, mantonun ağdalı tabakasının konveksiyon hareketlerinin etkisiyle sürüklenen taşküre dilimlerinden uzaklaşması [ya da ıraksama] sonucu meydana geldiği sanılmaktadır. Yayılma süreci, diplerin sürekli yenilenmesine ve dalma-batma olayının görülmediği durumlarda, kıta kütlelerinin birbirinden uzaklaşmasına [kıtaların kayması] yol açar. H. Hess ve R. S. Dietz’in aynı zamanda [1961] ortaya attıkları varsayım, yerfiziği çalışmalarıyla, manyetik sapmalarla ve derin diplerde yapılan sondajlarla doğrulanmıştır.)

—Elektromanyet. Doğrusal yayılma değişmezi, bir alan vektörünün sinüzoidal bir bileşeninin, düzlemsel ya da kılavuzlan- mış bir elektromanyetik dalganın yayılma doğrultusu üzerinde bulunan ve birbirinden birim uzaklıkta olan iki nokta üzerindeki değerlerinin oranının doğal logaritması. (Yayılma değişmezi genelde gerçek bölümü uzunluk birimi başına neper cinsinden doğrusal zayıflama'yı ifade eden, sanal bölümü ise uzunluk birimi başına radyan cinsinden doğrusal faz kayması’nı gösteren karmaşık bir niceliktir.)