Charles Gravier de Vergennes

Ad: Charles_Gravier,_Comte_de_Vergennes.jpg
Gösterim: 473
Boyut: 9.3 KB

VERGENNES (Charles GravIer), fransız adamı ve diplomat (Dijon 1719 - Versailles 1787). Dijon parlamentosu yargıçlarından birinin oğluydu, amcası Chavigny ile birlikte Lizbon’a (1740), ardından Frankfurt’a (1744-45) giderek diplomatlık mesleğini öğrendi. Ar- genson markisinin dikkatini çekince, Louis XV tarafından kendisine Trier Seçicisi yanında (1750), ardından Hannover kongresi’nde (1752) özel diplomatik görevler verildi ve Vergennes, görevlerini başarıyla yerine getirdi. İstanbul elçiliğine getirildi (1754), ittifakların yön değiştirmesiyle kötüleşen türk-fransız ilişkilerini düzeltti (1756). Ancak Rusya ve Türkiye arasındaki savaşın başlamasını çabuklaştırmadığı için, Choiseul'ün kışkırtmasıyla 1768'de geri çağrıldı. En büyük kaygısı “fransız büyüklüğü" olan Vergennes, Fransa’nın dünyadaki durumunu yeniden ve özellikle İngiltere’ye karşı düzeltmek istedi. Yedi Yıl savaşları sırasında İngiltere, hemen tüm transız sömürge mülklerini eline geçirmişti. İngiltere ve bu ülkenin Amerika’daki sömürgeleri arasındaki anlaşmazlık, ona bir öç alma savaşı fırsatı sağladı ve Birleşik Devletler ile bir saldırı ve savunma antlaşması yaptı (16 şubat 1778). ispanya’nın askeri yardımını da sağlayarak (Aranjuez konvansiyonu, 12 nisan 1779), Fransa’yı Amerikan bağımsızlık savaşı'na soktu. Bu savaş sonucu Versailles barış antlaşmasıyla (3 eylül 1783), Dunkerque'i tahkim etmek ve Paris antlaşması'yla (1763) yitirilmiş olan bazı sömürge topraklarını (Senegal, Tobago) geri almak hakkını elde etti. Kıta üzerindeki siyaseti, avrupa barış ve dengesini koruyup sürdürebilmek amacıyla Avusturya, Prusya ve Rusya’nın ihtiraslarını gemlemeye yöneldi. Doğu Avrupa’da OsmanlI imparatorluğu’nun Joseph II ve Yekaterina II tarafından tasarlanan paylaşımına karşı çıktı (1782) ve Kırım’ın Rusya tarafından ilhakını onaylamakla birlikte, genel bir savaşı uzaklaştıran ve OsmanlI Imparatorluğu’nu hemen hemen olduğu gibi koruyan türk-rus İstanbul konvansiyonunun (Kırım senedi) imzalanmasını sağladı (8 ocak 1784). Öldüğünde (1787) Fransa, Avrupa'nın hakemi durumuna gelmiş ve İngiltere'ye karşı kazandığı zafer sayesinde eski saygınlığını yeniden kazanmıştı.

Kaynak: Büyük Larousse

MsXLabs Üye Girişi