SALLUSTİUS (Caius Crispus), romalı tarihçi (Amiternum I.Û. 86 - İ.Û. 35'e doğr). 46 yılında Numidia valisi oldu; büyük servet edindi, bu sayede Ouirinalus üzerinde ünlü bahçelerle çevrili (Horti Sallustiani) ve
sanat yapılarıyla dolu, bir ev yaptırdı. Sezar’ın ölümünden sonra siyasal yaşamdan çekilerek kendini tarihsel yapıtlar yazmaya verdi: De conjuratione Catilinae
(Catilina suikastı), Bollum Jugurthinum
(Jugurtha savaşı), daha sonra da Historiae
(Tarihler) 78-67 dönemini inceleyen bu son yapıttan günümüze parçalar kalmıştır. Kendisinin yazıp yazmadığı tartışmalı kısa yapıtları da bunlara eklemek gerekir: Invectiva in Ciceronem
(Cicero’ya karşı) ve Epistulae ad Caesarem
(Sezar'a mektuplar). Siyasal hayatında pek çok zorlu düşmanı bulunmasına rağmen, tarihçi olarak büyük takdir gördü (Senaca, Tacitus, Ouirrtilianus ve başkaları). Üslubunun sağlamlığı ve çözümlemelerinin derinliğinin (bu nitelikleri, üstadı Thukydides'i hatırlatır) bunda payı büyüktür. Ama dramatik ve artistik etki yaratmayı sevmesi ve kronolojik düzeni reddetmesi bakımından Thukydides'ten ayrılır. Dili biraz eski olmakla birlikte, düşüncesini yoğunlaştıran özdeyişler ve kapsayıcı betimlemeler, üslubuna bir soyluluk kazandırır.
Kaynak: Büyük Larousse
