Etli meyvalar:
Bu gruptaki meyvalarda perikarp bol su içerir, kalın ve etlidir. Bir kısmı tek bir çiçeğin gelişmesiyle meydana gelmiştir (Şek. 40).
Şekil 40. Etli meyvalar. (24) Bakka (Atropa); (25) Lycopersicum (enine kesit); (26) hesperidyum (Citrus, enine); Drupa : (27) Prunus (boyuna); (28) Malus (boyuna); (e) ekzokarp (m) mezokarp, (en) endokarp (s) semen.
Bakka, üzümsü meyva: Perikarpı (meyve Örtüsü) oluşturan tabakalardan ekzokarp ince ve zarımsı, mezokarp ile endokarp etlidir; çoğunlukla tohum sayısı 2'den fazladır. Alt ya da üst durumlu ovaryumdan meydana gelebilir. Örnek: Fr.Juniperi (
ardıç meyvası), Vitis (
üzüm), Fr.Belladonnae (güzelavratotu meyvası) (40-24). Besin olarak tükettiklerimizden
domates (Lycopersicum esculentum, 25),
biber {Capsicum annuum) de bakka tipinde meyvadır.
(26) Hesperidyum (hesperidium) narenciye meyve tipidir. Perikarp kalındır, dış kısmı derimsi olup çok sayıda salgı cebi taşir, iç kısımlar ise sünperimsidh. Endokarp zarımsıdır ve etli tüylerle kaplıdır (Şek. 40-26). Bu tüyler meyvanın gözlerini doldurur; narenciye meyvalarında yenilen bol sulu kısım, tüyleri içeren bu (septum) bölümdür.
Pericarpium Citri (
limon) veya Pericarpium Aurantii (
turunç) ise meyvanın kabuk kısmından oluşan droglardır.
Peponidyum (peponidium): Perikarpın dış bölümleri yine derimsidir, fakat salgı cebi bulunmaz, endokarpta da septum yoktur. Plasentalar iyi geliştipidir; örn.
kabak (Cucurbitapepo) ve
salatalık (Cucıımis sativus). (27)
Drupa (eriksi meyva), Çoğunlukla üst durumlu ve tek karpelli ovaryumdan meydana gelmiştir ve tek tohumludur. Ekzokarp ince ve derimsi.mezokarp etli, endokarp ise sert ve odunlaşmıştır. Endokarp tohumu sararak birlikte meyvanın çekirdeğini meydana getirir. Örnek; Fr. Lauri (
defne meyvası, Şek.37-4), Prumıs domestica (
erik. Şek. 40-27), P.avium (
kiraz), P.armeniac a (
kaysı), Qlea europea (
zeytin). Juglans regia (
ceviz).
Drupa alt durumlu bir ovaryumdan da meydana gelebilir, çok karpelli ve çok tohumlu da olabilir; örneğin, Pomoideae alt familyasında görülen
elma, armut gibi meyva tipi (Malus, Şek. 40-28) de bir drupadır, ancak burada hipantiyum etlenmiştir, endokarp derimsidir ve genellikle 5 tohum taşır.
Şekil 41. Agregat meyvalar: (29) Helleborus; (30) Fragaria; (31) Rubus. Bileşik meyvalar: (32) Ficus', (33) Morus. Agregat Meyvalar
İki ya da daha çok pistilli, apokarp bir pinekeıımdan meydana gelen meyva tipi, agregat( ) meyva olarak tanımlanır. Her bir pistil ayrı bir meyva verir, ancak bu meyvalar aynı çiçekte hirhirjne yapışık ya da çok yakın dır. Örnek; Fr.Hellebori (
çöpleme meyvası Şek. 41-29).
Bazı agregat meyvalarda çiçek ekseni etlenmiş tir. Örneğin Fragaria’da (
çilek, 30), ayrı pistillerden meydana gelmiş olan nuks tipi meyvalar, yenilen kısmın, yani etli reseptakulum un yüzeyine yerleşmiştir. Rubus'ta (
böğürtlen, ahududu) pistillerin gelişmesi sırasında karpeller etlenerek birer meyvacık meydana getirmiş, bunların birleşmesiyle de meyva oluşmuştur (31).
Bileşik Meyvalar:
Burada çok sayıda olan pistil değil çiçeklerdir. Sık bir çiçek durumunun her bir çiçeğinde gelişen meyvalar olgunlaşınca sık ve tek bir meyva durumu (infructescens) meydana getirir ve bir bütün oluştururlar (40 ). İşte bu meyva topluluğuna bileşik meyva adı verilir. Örnek: Ficus, Morus. Ficus (
incir) meyvasında (32) reseptakulum (
çiçek durumu ekseni) çanak biçiminde olup etlenmiş tir, iç yüzünü, herbiri bir dişi çiçekten gelişmiş, drupa tipi birçok meyva doldurur. Morus'ta (
dut) periantı da etlenmiş çiçeklerden gelişen ve sık biçimde yerleşmiş olan drupa tipi çok sayıda meyva, eksenin etrafını, sarmıştır (33).
kaynak: A.Ü. Farmasötik botanik