Arama

Bitki Anatomisi - Gövde - Tek Mesaj #3

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
4 Nisan 2016       Mesaj #3
Safi - avatarı
SMD MiSiM
Bitkilerde Gövde ve Gövde Çeşitleri
Gövde, bitkilerin genellikle toprak üstünde yükselen yan dal, yaprak ve çiçeklerini taşıyan ana organdır. Gövdelerin çoğu toprak üstünde dik şe­kilde uzanır. Bazı gövdeler yer altında kalır veya toprak yüzeyi boyunca ya­yılırlar. Bazıları da son derece kısa ve görünmeyecek kadar küçüktürler. Bu nedenle bu tip bitkilerin gövdesiz olduğu söylenir. Morfolojik olarak gövde­lerin belirli dış özellikleri vardır, fakat özellikle toprak altında olduklarında çoğu kez köklerle karıştırılırlar. Gerçek gövdeler tomurcuklardan çıkar, bun­ların boğum (nod) ve boğum araları (internod) olup yaprak, tomurcuk, bazen de kökü oluştururlar. Gövdede gelişmiş bir iletim sistemi vardır. Bitki­ler içerisinde en basit gövdeye Muscilerde (yapraklı karayosunları) rastlanır. İletim demetlerini taşıyan tipik gövde ise ilk olarak Pteridophyta'da (Eğrelti­ler) görülür.
Bitkilerde gövdenin görevleri
1) Bitkinin dik durmasını sağ­lar ve şekil kazanmasını sağlamak.
2) Yaprak ve çiçekleri taşır.
3) Kökler ile alınan su ve suda çözünmüş maddeleri bitkinin yapraklarına iletir.
4) Bitkinin organları arasındaki madde taşınmasını ve bağlantıyı sağlar.
5) Yapraklara gerekli olan havayı ve ışığı sağlar. Bunun için ışığa doğru yönelmeler yapar. Bu görevlerinin dışında pa­tates, şekerpancarı gibi bitkilerde besin depo eder. Ayrıca kaktüs gibi bitki­lerde de su depo eder.

BİTKİLERDE GÖVDE ÇEŞİTLERİ
Morfolojik ve anatomik olarak bitkilerde dört farklı tipte gövde görü­lür.
Otsu Gövdeler:
Ad:  otsu gövde.jpg
Gösterim: 3033
Boyut:  8.6 KB
Tek yıllık bitkilerin gövdeleridir. İnce, zayıf ve yeşil renklidirler. Kolayca kırılabilirler. Otsu gövdeler dikotil ve monokotil gövde olmak üzere ikiye ayrılır. Otsu gövdelere tahıl tür­leri (buğday, arpa, mısır, yulaf), otlar ve çeşitli sebzelerin gövdeleri örnek olarak verilebilir.

Odunsu Gövde:
Ad:  odunsu gövde.jpg
Gösterim: 3502
Boyut:  22.6 KB
Çok yıllık bitkilerin gövdeleridir. Gövde kalın, sert ve dayanıklı yapıdadır. Kahverengi ve esmer renklidir. Gövde­nin dışı cansız kalın bir kabuk ile kaplıdır. Gövde her yıl enine kalınlaşarak yaş halkalarını oluşturur. Gövdenin uzamasını tepe to­murcuğu sağlar. Çam, ceviz, göknar, elma, armut gibi ağaçların gövdeleri odunsu gövdedir.

3) Metamorfoza uğramış Gövdeler: Kendi görevlerinden farklı gö­revler üstlenmiş gövdelerdir.

Gövde Metamorfozları
Gövdeler bazen kendi görevlerinden başka görevleri üstlendikleri için değişik şekiller alabilmektedir.

Sürünücü (Stolon) Gövde:
Ad:  Sürünücü Gövde.jpg
Gösterim: 4782
Boyut:  12.7 KB

Toprak altında toprağa paralel olarak uzama gösteren gövdelerdir. Bitkinin vejetatif üremesine de yardımcı olur­lar. Stolon gövdeyi çilek ve menekşede görebiliriz. Çilek,kavun, karpuz, kabak, salatalık.

Toprak (Yer) Altı (Rizom) Gövde:
Ad:  Yer Altı Gövdesi rizom.jpg
Gösterim: 3171
Boyut:  9.4 KB
Toprak altında yatay olarak uzanan ve içinde belli besin maddelerinin depolandığı ek kökler taşıyan silindir bi­çimindeki toprak altı gövdeleridir. Süsen, manisa lalesi, ayrık otu örnek ola­rak verilebilir.

Yumru (Tuber) Gövde:
Ad:  yumru gövde.jpg
Gösterim: 3428
Boyut:  76.2 KB
Yapılarında bol besin maddeleri depo eden, şişkinleşmiş toprak altı gövdeleridir. Bu tip gövdeler bitkinin vejetatif olarak üremesinde de rol oynamaktadırlar. Patates, yer elması örnek olarak verilebilir.

Soğan (Bulb) Gövde (Yassı):
Ad:  yassı gövde.jpg
Gösterim: 3309
Boyut:  62.9 KB
Toprak altında gelişen ve tabla adı verilen gövdenin etrafında etli, sulu yapraklarla tepe tomurcuğundan meydana gelen gövdelerdir. Toprak altında bulunan bu gövdelerin internodyumları kısalmıştır. Alt kısmında ek kökler taşırlar. Soğan bitkisi ve zambak tipik örnekleri­dir. Soğan, sarımsak, lahana, marul.

Diken Gövde:
Ad:  Diken Gövde.jpg
Gösterim: 2928
Boyut:  49.4 KB
Uzun veya kısa sürgünlerin diken halini almasıyla oluşan gövde metamorfozlarıdır. Bitkide koruma görevini üstlenmişlerdir. Ateş dikeni, yabani keçi boynuzunda bu tip gövdeler görülür.

Depo(Sukkulent) Gövde(Etli):
Ad:  depo gövde.jpg
Gösterim: 2740
Boyut:  8.4 KB
Kurak ve tuzcul ortamlarda yaşayan bazı bitkiler suyun çok olduğu mevsimde bol miktarda su emerek gövdelerinde su depo ederler. Böylece gövdeleri küre veya silidir şeklini alır ve sukkulent (etli) gövdeler olarak adlandırılırlar. Bu tip gövdelere kaktüs ve sütleğengil­ler familyalarındaki bitkilerde rastlanır.

Sülük (Sarılıcı) Gövde:
Ad:  sarılıcı gövde.jpg
Gösterim: 2856
Boyut:  12.7 KB
Sarılıcı bitkilerde tutunup sarılmaya yarayan kısa sürgünlerdir. Kısa sürgünlerin kıvrılmış bir şekil almasıyla sülük gövdeler meydana gelir. Sülük gövdeye sahip en tipik örnek Asma bitkisidir. Sarmaşık, fasulye, asma.

Yapraksı (Assimilatif) Gövde:
Ad:  yapraklı gövde.jpg
Gösterim: 2752
Boyut:  12.2 KB
Kurak bölgelerde bulunan bazı bitki­lerin yaprakları çok küçülmüş olduğundan, gövde yaprağın görevlerini üze­rine almış ve metamorfoza uğramıştır. Fakat tipik gövde şekillerini korumuş­lardır. Örnek olarak deniz üzümü, katır tırnağı ve herdemtaze bitkileri veri­lebilir.

Derlemedir
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM