ALTHUSSER (Louis)

fransız filozof
(Birmandreis, Cezayir, 1918 - La Verriore 1990).

1948’de felsefe öğretmeni oldu; Ecole normale supörieure’de görev aldı. 1948’den başlayarak marxçı kuram alanında önemli çalışmalar yaptı. Althusser, Marx'ın gençlik yapıtlarını Kapital’den ayırarak Hegel'in etkisine sıkı sıkıya bağlamaya yönelir. Ona göre' marxçılık, Kapital ile başlar. Marxçı diyalektik, ayakları üzerine oturtulmuş bir hegelci diyalektik değildir. Başka t.r deyişle, marxçılık ile hegelcilik arasında tam bir kopuş vardır. Althusser, üstbelirlenim kategorisini Freud’dan alır ve genç Marx’ın geliştirdiği yabancılaşma kavramını, bilimsel olmadığını ileri sürerek reddeder. Althusser’in en önemli katkısı, adalet, eğitim, aile gibi kurumlan, devletin ideolojik aygıtı diye adlandırması, bunları, devlete bağlı gerçekler olarak ele alması ve böylece devlet konusundaki klasik açıklamalara yenilik getirmesidir. Öte yandan Althusser, bilimkuramsal özne kavramını ele alır ve doğruluğun genel bir ölçütü olduğu düşüncesini çok önceden yıkmış olan Spınoza’ya hayranlık duyar, felsefenin, son kertede, kuram alanında ortaya çıkan bir sınıf mücadelesi olduğu görüşünü geliştirir. Başlıca yapıtları: Pour Marx (1965), Lire'le Capital" (1965), Felsefe ve bilim adamlarının kendiliğinden felsefesi (Philosophie et philosophie spontanöe des savants, 1967), Lenin ve felsefe (Lönine et la philosophie, 1969), John Lewıs'e mektup (Röponse â John Lewis, 1973). Komünist partisi’nin siyasetiyle uzlaşamayınca başlıca şu iki yazıyla siyasal tartışmalara katıldı: 22e CongrĞs (1977) ve özellikle Ce qui ne peut plus durer dans le parti communiste (1978). Aralık 1980’de hastaneye kaldırıldı ve daha sonra karısını öldürmekle suçlandı; ama dava, delil yetersizliğinden düştü (aralık 1981).