HAMSİ
Sıcak ve ılık denizlerin kıyı bölgelerinde ve açıklarında yaşayan, çok uzun ağız yarıklı, kısa alt çeneli kemikli balık. (Bil. a. Engraulis encrasicholus; hamsigiller familyası.) [Bk. ansikl. böl.]

—Mutf.

• Hamsi filetosu, daha çok hamsi, kimi kez de çaça ve tirsi balığının tuz ve sıvı yağla hazırlanan konservesi.
• Hamsi kuşu, kılçıkları çıkartılıp dörde bölünmüş hamsileri, ince kıyılmış yeşil soğan ya da kuru'soğan, maydanoz, nane, mısır unu ve yumurta karışımı içine katıp kızartarak yapılan yemek, fırınlanarak yapılanına da hamsi koli denir, (içine ince kıyılmış pazı da konabilir)

—ANSİKL. Ortasularda (150 m'ye kadar) bulunan hamsinin bedeni ince, uzun bir iğ biçimindedir ince, iri, kolay dökülebilen pullar bütün bedeni kaplar. Ağız alt yandadır. Hayvansal planktonlarla beslenen bu etçil balığın karasularımızda boyu en çok 18 cm'ye ulaşabilir. Göçmen balıktır: canlı bireylerin yeşilimsi mavi sırtları, hayvan öldükten çok kısa süre sonra siyaha yakın koyu lacivert - yeşil bir renge dönüşür Göğüs ve karın yüzgeçleri renksiz, sırt, kuyruk ve kuyrukaltı yüzgeçleri hafifçe grimsidir. Karadeniz’in simgesi haline gelen bu balık Türkiye'de yaygın biçiminde avlanıp tüketilmektedir.

HAMSİGİLLER

Hamsi gibi balıkları içeren kemiklibalık familyası. (Hamsigiller familyasında, özellikle tropikal ve ılık denizlerde yaşayan yüz kadar balık türü bulunur; ne var ki, bu türlerin çoğu acı ya da tatlısulara da girebilir. Bil. a. Engrautidae.)