Yedi adımda mesleğinizi seçin

Meslekler ve koşulları hakkında araştırma yapmadan mesleğinizi seçmeyin.
MED Dershanesi uzmanlarına göre meslek seçerken atılması gereken yedi adım var. Cevaplandırılması gereken sorular ise: Nasıl bir hayat istiyorum, kişisel ve fiziksel özelliklerim bu mesleğe uygun mu, çok para beni mutlu etmeye yeter mi?

Hayat seçimlerden ibaret değil de nedir? Şu an seçim yaptığınız için bu yazıyı okuyorsunuz. Seçiminiz tersi olsaydı muhtemelen okumayacaktınız ve başka bir şeyle ilgilenecektiniz. Şu anda ÖSS'ye hazırlanan birçok öğrenci hayatlarını tepeden tırnağa değiştiren seçimler yapmış ve hazirandaki önemli bir virajdan sonra hayatlarını yeniden kuracakları meslek tercihleriyle karşı karşıya kalacaklar. Yüksek bir puan almak, ancak doğru ve iyi bir tercih yapmakla anlam kazanacak. İşte bu yazıda meslek seçmenin yollarından bahsedeceğiz.

Hayatımız boyunca pek çok zor(layıcı) seçim yapmak zorundayız. Bırakın zor kararları her günümüz, her anımız tercihlerimizin eseridir. Sabah kalktık, bugün ne yapacağız? Hangi derse ne kadar çalışacağımıza, hangi elbiseyi giyeceğimize, ne kadar soru çözmemiz gerektiğine tercihlerimizle karar veririz ve kaderimiz bu seçimlerle şekillenir. Kararlar verirken kişisel inisiyatifimizi kullanmamız en güzelidir. Hayatınızı direkt etkileyen ÖSS maratonunda tercih yaparken listenizin sizin tarafınızdan doldurulması çok önemlidir. Başkalarının yönlendirmesiyle yaşayan bir kişinin yapacağı mesleki seçimler kişiyi mutluluğa ve doyuma ulaştırmayacaktır. Hayatımızın, yaşayışımızın sorumluluğunu bizzat almadığımızda çok arzuladığı bir hedef için dahi risk almaktan çekinen ve karar vermeyi erteleyen, yaşadığı kararsızlık ve başarısızlıkların kabahatini de başkalarına yükleyerek sürekli haksızlığa uğradığını düşünen biri oluruz.

'Sorumluluktan kaçmayın'

Sorumluluk almaktan, sonuçları üstlenmekten kaçma davranışı (bozukluğu) özellikle 'Hata sadece bende değil ki', 'Ne yapalım, demek ki kaderde varmış', 'İnsanlar ne kadar bencil, bir el uzatan yok' tarzındaki yorumlarla da kendini belli eder. Bu tür 'kandırmaca' yorumlar bizi geçici olarak rahatlatsa da orta ve uzun vadede hayatımızın yavaşça elimizden kayıp gitmesine yol açabilir. Danışmak, görüş almak, bilgili insanların hayat tecrübelerini göz önünde bulundurmak gerekli bir yoldur. Fakat bunu, seçimi ve sorumluluğu tamamen bir başkasına bırakmakla karıştırmamak lâzım. Mesela mesleki karar verme safhasında, ailenize, yürüyeceğiniz yollardan geçmiş mesleğinde başarılı diğer kimselere, yetkin uzmanlara ve çevrenizde fikirlerini ciddiye aldığınız güvenilir arkadaşlarınıza elbette danışacaksınız. Ancak hayati bir kararı başkalarına bırakmak, körü körüne yapılmış bir hata olur.

Adım adım meslek seçimi

1- Hedef belirleyin:

Bu hedef aynı zamanda sizin vizyonunuz, gelecek resminizdir. Birkaç yıl sonraki hayatınızı gözünüzün önüne getirmeye çalışın. Ne olmak istiyorsunuz? Nasıl yaşamak istiyorsunuz? Nasıl bir hayat standardınız var?

2- Bir misyonunuz olsun:

Gelecekte yapacağınız meslek ve yaşamak istediğiniz hayatla ilgili fikirleriniz ve hedeflerinizi belirlediniz mi? Cevabınız evet ise kendinize şu soruları sormaya başlayın: Neden böyle bir meslek? Neden böyle bir hayat? Bu sorulara vereceğiniz cevaplar sizin misyonunuzu belirleyecek.

3- Değerlerinizi keşfedin:

Hayatta en çok önem verdiğiniz şeyleri düşünün. İnsanlara ve insanlığa faydalı olmak, üretmek ve başarmak, sevilmek, sayılmak vb. yüzlerce değer arasından ilk beşe hangilerini koyarsınız? Belirlediğiniz bu beş değer, hayat anlayışınızı ortaya çıkarır. Meslek seçiminde sizi yönlendirecek olan kıstaslar da değerler içinde saklı. Değerleriniz, vizyonunuz ve misyonunuzun örtüşmesi bu bakımdan çok mühim. Şayet bunlar örtüşmüyorsa ileride başarılı ve mutlu olma ihtimaliniz düşer. Başarı ve mutluluk; hedefleriniz, amaçlarınız, değerleriniz ve yaşayışınızın birbirleriyle âhenkli olmasına bağlıdır.

4- Kendinizi tanımaya çalışın:

Güçlü yönlerinizi belirlemeye gayret edin. Kararınızı asla 'mesleki moda'yı esas alarak vermeyin. Kendinize, kişiliğinize uygun olmayan bir seçim yapmamaya özen gösterin. Neleri iyi yapabildiğinizi, hangi konularda başarılı olduğunuzu düşünün.

5- Kendinize sorular sorun:

Elektronik mühendisliğini ele alalım. Popüler, günümüz koşullarında geçerliliği var, iş bulma ve para kazanma imkânı olan bir meslek. Ama sayılarla, elektrik-elektronik-teknik işlerle aranız iyi değilse, bu işte ne kadar başarılı olabilirsiniz? Seçmeyi düşündüğünüz mesleğin size uygun olup olmadığını anlamak için kendinize şöyle sorular sorabilirsiniz:

• Bu mesleği gerçekten istiyor muyum?
• Bu mesleği zevkle yapabilir miyim?
• Fiziksel ve kişisel özelliklerim bu işi yapmaya uygun mu?
• Büyük şirketlere uygun biri miyim, yoksa daha küçük girişimci ruhla çalışan bir şirkette mi mutlu olabilirim?
• Sayılarla ilgili mesleklere mi yatkınım, insan ilişkilerinin yoğun olduğu mesleklerde mi başarılı olabilirim?
• Çok para beni mutlu eder mi?
• Türkiye bu mesleği uygulamam ve yapmam için uygun bir ülke mi?
• Fazla mesai yapabilir miyim?
• Hafta sonları çalışabilir miyim?
• Seyahat edebilir miyim?
• Ne tarz insanlarla birlikte çalışmaktan hoşlanırım?

6- Gelişen dünyayı takip edin:

Dünya ve Türkiye'deki gelişmeleri ve gidişatı takip etmek, teknolojideki yenilikleri bilmek, ekonomiyi anlamaya çalışmak gelecekte hangi mesleklerde yetişmiş insan gücüne ihtiyaç duyulacağının ipuçlarını verir. Çevrenizde olup biten yenilikleri gözlemleyin ve bu gözlemlerden yola çıkarak, sürekli gelişen ve değişen dünyada nasıl bir yer alabileceğinizi düşünün. Dünyanın size sunduğu imkânları ve fırsatları kaçırmayın, iyi değerlendirin. Bu şekilde vereceğiniz bir karar, size iyi bir gelecek sunabilir.

7- Pozitif düşünün:

Meslek seçimi yaparken karamsarlığı bırakın. Karamsarlık, kendinize olan inancınızı zayıflatır. İsteklerinize, tercihlerinize önem verin. Kendinize güvenmeden yapacağınız her seçim sizi yanıltır. Meslek seçimi yaparken elbette olumlu ve olumsuz yönlerini düşünün ama rehberiniz, iyimser ve yapıcı düşünce olsun.