Elementler - Radyum

Sembol: Ra
Atom numarası: 88
Atom ağırlığı: 226g/mol
Toprak Alkali metal
s blok elementi
Oda koşullarında (25°C 298 K): Metalik katı

Radyoaktif toprak alkali metal. (Simgesi Ra olan kimyasal element.)

—ANSİKL. Radyum 1898'de Marie, Pierre Curie ve çalışma arkadaşları G. Bömont tarafından pehblende cevherinin işlenmesi sırasında baritli artıklar içinde 226 kütle sayılı izotopu biçiminde bulundu. Radyum atom numarası 88, atom kütlesi 226,02 olan bir elementtir. Günümüzde kütle sayıları 206-230 arasında yer alan ve hepsi de radyoaktif olan 25 kadar izotopu bilinmektedir. Radyum doğada uranyum ya da toryumun parçalanma ürünleri olarak, yani 228Ra, 223Ra, 224Ra, 228Ra biçiminde bulunur. Öteki izotopları yapay olarak elde edilir. Yarıömrü 1 622 yıl olan 226 kütle sayılı izotopu, ayayıcıdır ve radon 222 olarak bilinen bir gaz çıkarır. Yarı ömrü 6,7 yıl olan 228 kütle sayılı izotopu, 0-yayıcıdır. Radyumun izotopları içinde bu ikisi en bol bulunanıdır, ikisi de doğrudan özütlendikleri uranyum (kütle olarak 3.4-10-7) ve toryum (kütle olarak 4,7-10-'°) cevherlerinde bulunur. Radyum elde etmek için önce baryum ve radyumun çözünmeyen sülfatları ayrılır, daha sonra bölümsel kristalleştirme yoluyla ya da son yıllarda uygulandığı gibi klorür, bromür ya da kromatlarından iyon değiştirici reçineler yardımıyla özütlenir. Radyum günümüzde nükleer sanayisinde yan ürün olarak' elde edilmektedir.

Radyum metal olarak ilk kez 1910’da Marie Curie ve A. Debierne tarafından radyum klorürün elektroliziyle elde edildi. Radyum metali 700 °C'ta ergir, soğukta suyu ayrıştırır. Görünümü bakımından baryuma benzer. En çok kullanılan tuzu, ikideğerli radyum klorürdür (RaCI2, 2H20).

Radyumun biyolojik etkileri kendisinin ya da parçalanma ürünlerinin ışımalarından (a, /3, y) ileri gelir. Elle kullanılması radon gazı çıkarması nedeniyle çok tehlikelidir. Organizmada, özellikle kemik iliği ve iskelet üzerinde birikir. Radyum, gama- grafi ve küriterapide radyoizotop olarak uzun süre tek başına kullanıldı. Bu elementten ayrıca flüorışıl boyaların hazırlanmasında da yararlanıldı.

Radyumun bütün izotopları radyoaktiftir. 10 ton uranyum minerali içerisinde 1 g radyum bulunmaktadır. Uranyumun radyoaktif parçalanması sonucunda ve radyum klorür tuzunun elektrolizi ile (belki) elde edilir. Bu elektroliz için civa katot kullanılır.