Core Competence (Temel Yetenek) Kavramı

5. Temel Yetenekler ve Ar-Ge

Ar-ge’nin önemi Innovation'ın sürekli geliştirilmesi için hatta, temel yeteneklerin yeniden yapılandırılması veya geliştirilmesi için gerekli bilgilerin sağlanmasında yatmaktadır. Eğer aşağıdaki noktalara dikkat edilirse etkili ar-ge programlarına yönelik sorular cevaplanabilir:

1. Temel yetenekler ve işletmenin belli bir bölümünün stratejisi açısından teknolojinin anlamı nedir?
2. Belli bir departmanın teknolojisi uluslararası duruma denk mi?
3. Ar-ge çalışmaları bütün işletmenin amaçları, hedefleri ve stratejileri ile uyumlu mu?
4. Teknik alanda ortaya çıkan sinerji etkisi bütün işletme yararına kullanılabiliyor mu?
5. Teknoloji temel yeteneklerin gelişimini teşvik ediyor mu?

Bütünleşmiş (integreli) sistemlerin konsepsiyonu ve kendi imalatı veya dışarı yaptırma seçimi ile kapasite planlaması arasında büyük bir ilişki vardır. Bu yüzden işletme yönetiminin belirli aralıklar ile benchmarking yapması gereklidir. [1]
Benchmarking (Kıyaslama), bir işletmenin rekabetini yükseltebilmek için, üstün performansı olan işletmeleri, bu işletmelerin iş yapma tekniklerini incelemesi ve bunları kendi teknikleri ile kıyaslaması ve sonuç olarakta bu kıyaslamadan elde ettiği bilgileri kendi işletmesinde uygulamasıdır.
Kıyaslama sürecinde izlenecek adımlar şöyledir:

1. Kıyaslama amaçlarını bir sisteme göre sınıflandırmak
2. Kıyaslama yapılacak konu ile ilgili göstergeleri (işletmeleri) saptamak
3. Konu ile ilgili geçerli örnekler saptamak
4. Bu örnekleri değerlendirmek
5. Kıyaslama ile ilgili varolan potansiyel problemleri saptamak ve yeni araştırma fırsatları yaratmak[2]

Görüldüğü üzere, kıyaslama sürekli bir arayışın ifadesidir. Bu arayış daima daha iyi, daha kaliteli, daha ucuz ve daha çabuk yapmaya; bunun için bu işin en başarılı olanları örnek alma yönündedir. Bu arayış çabalarının sonuçlar vermesi bazı koşullara bağlı olduğu gibi, bu çabaların tipik bazı sorunları da vardır. Bu konularda şunlar söylenebilir:

· Kıyaslamanın başarılı olabilmesi herşeyden önce işletmelerin değişimin gerekliliğini kabul etmelerine bağlıdır.
· Başarılı bir kıyaslama için “kıyaslanacak bir şeyler”in olması gerekir.
· Kıyaslamada, sonuç rakamları üzerinde değil fakat ilgili işe ait süreçler, metotlar yani esas üzerinde yoğunlaşılamlıdır.
· Kıyaslamayı sadece çalışılan endüstri dalı ile sınırlamamak gerekir.
· Kıyaslamanın başarısı aynı zamanda yöneticilerin, başkalarının bazı işleri kendilerinden daha iyi yapabileceklerini kabul etmelerine ve kendilerini değiştirmeye hazır olmalarına bağlıdır. [3]

Sonuç olarak, işletmelerarası karşılaştırmanın temel hedefi, işletme bünyesinde gerekli değişiklikleri yaparak ve önlemleri alarak işletmenin rekabet gücünü arttırmaktır. Ülkemiz açısından bu kavramın uygulanmasındaki en önemli güçlük, başarılı rakipler hakkında her konuda bilgi ve data’yı elde etme güçlüğüdür denilebilir.

Örnek Olay [4]

Temel yetenek global rekabette en güçlü yollardan biridir. 1980’lerde üst yöneticiler yeteneklerini göz önünde bulundurarak organizasyon yapılarını düzenlemişlerdir. 1990’larda ise işletmeye büyüme imkanı sağlayan yetenekleri üzerinde yoğunlaşmışlar ve temel yeteneklerini kullanmışlardır.
GTE firması da, bilgi teknolojisi endüstrisinde çok iyi bir rol oynamaktaydı. Telekomünikasyon alanında çok iyi bir teknolojiye sahipti. 80’li yıllarda GTE firmasının satışları 9,98 milyar USD, net nakit akışı 1,73 milyar USD idi. Bunun yanında NEC firması ise satışlarda 3,8 milyar USD kazanca sahipti. NEC firması,GTE firması ile kıyaslanabilir teknolojik bilgisayar temelli bir faaliyet yürütmekteydi. Fakat bir telekomünikasyon şirketi olarak çok fazla deneyimi yoktu.
1988 yılında iki firmanın satışlarına bakıldığında, GTE’nin 16,46 milyar USD, NEC’in ise 21,89 milyar USD kazanç sağladığı görüldü.
GTE firması savunma pozisyonunda, telefon işlemleri ve ışıklandırma sistemleri alanında etkili oldu. Fakat hiçbir Amerikan firmasının 1980 ile 1988 yılları arasında toplam yıllık gelirinde % 20 den % 15 e düşüş göstermedi.
NEC firması telekomünikasyon ürünleri ve bilgisayar alanında dünyanın lideri konumuna geldi. Bu pozisyonu etkin bir bilgi sistemi ile sağlamlaştırdı. Telekomünikasyon ve büro otomasyonlarındaki boşlukları dolduracak şekilde mobil telefonları, fotokopi makinaları ve bilgi sistemlerinde en fazla gelire sahip ilk 5 firmanın arasına girdi.

Soru: NEC firmasının bu kadar ilerleyerek bir dünya devi haline gelmesinin, buna karşılık GTE firmasının performansında büyük bir düşüş olmasını nedeni nedir?
Cevap: NEC firması yapısını temel yeteneklerine göre tasarlamış, fakat GTE bunu yapmamıştır.

***
[1] Hinterhuber, Strategisches Handeln II, s. 42-43
[2] Guy Daumeingts, Jim Browne, Modelling Techniques For Business Process Re-engineering And Benchmarking, Chapman And Hall, London 1997, s.101.
[3] Koçel, s. 317.
[4] Henry Mintzberg, James Brian Quinn, Sumantra Ghoshal, The Strategy Process, Printice Hall, London, 1998, s.82-83.

MsXLabs Üye Girişi