Sergei Eisenstein
Ziyaretçi
Sergei Eisenstein
Sergey Mihayloviç Ayzenştayn (d. 23 Ocak 1889 Riga - ö. 10 Şubat 1948 Moskova), Sovyet sinema yönetmeni ve kuramcısı.
Başlangıç ve İlerleme
Rusya`da 1910 yıllarındaki hareketlere çok genç yaşta katılan Ayzenştayn, 1920`lerin başında avangard tiyatro ve sanat dünyasıyla temas kurar ve Moskova`daki Proletkult Tiyatrosu`na girer. Kısa sürede büyük gelişme göstermesiyle birlikte sanat yönetmenliği, yönetmenlik yapmaya başlar. Mekan ve kurgu konusundak kendisini kısıtlamamak için tiyatroyu bırakıp sinemaya yönelir.
İlk filmi Grev (1925) yeni bir temsil alanı, anlatı dünyası, kahraman tipi yaratır. Mekan gerçek bir metalurji fabrikasıdır. Kahraman kitleler, insan topluluklarıdır ve bireyler daha arka planda kalır. Anlatı biçimi ve çekim montajı hemen göze çarpar. Zaten Ayzenştayn`a göre iyi kurgulanmış bir montaj sadece sahneleri birbirine bağlamakla kalmaz, aynı zamanda izleyicinin hislerini istenilen yöne çekebilmek ve seyirci kitlesini heyecanlandırmak için de iyi bir yoldur.
İkinci filmi Potemkin Zırhlısı (sessiz film 1925), tüm zamanların en etkileyici filmlerinden biri olarak sinema tarihine altın harflerle kazınır. Film 1905 Bolşevik İhtilalini anlatması için devlet tarafından sipariş edilmiş olmasına rağmen, Ayzenştayn filmi yepyeni montaj teknikleri, estetik anlatımı ve etki yöntemleriyle basit bir propaganda filmi olmanın çok ötesinde bir klasik haline getirir.
Avrupa ve Hollywood
1929'da Sovyet makamlarından izin alarak Avrupaya geçti. Avrupa'da bir süre dolaştktan sonra 1930'da Amerikalı Paramount film şirketinin teklifini kabul etti ve Hollywood'a geçti. Thedor Dreiser'in romanı olan "An American Tragedy" (İnsanlık Suçu) eserini sinemaya uyarlamak için çalışmalar yaptı. Ancak stüdyonun çalışma koşulları uymayınca kontratı iptal etti. 1932 yılında Upson Sinclair yardımıyla daha sonra "Que Viva Mexico" (Yaşasın Meksika) dört bölümlük filmi çekmek üzere Meksikaya geçti ancak hiçbir zaman bu filmi tamamlayamadı. Filmin yapımcısıyla tartıştıktan sonra 1933'de Sovyetler Birliğine geri döndü.
Sovyetler Birliği`ne Dönüş
Meksika'da yaşadığı skandalın ardından partiden ayrıldığı söylentilerinin dolaşmasının yanı sıra şekilci olduğu söylenerek elştirilerin hedefi olmuştu. Ayzenştayn bütün suçlamaları kabul etti ve Sovyetlere döndükten sonraki ilk filmi olan "Aleksandır Nevski"yi 1938'de çekti. Sovyetlerde büyük bir ilgi ile izlenen film diğer ülkelerde düş kırıklığına uğramıştı. "Ivan Grozni" (Korkunç İvan) birinci bölümünü 1944, ikinci bölümünü 1946 yılında çevirdi. Filmin üçüncü bölümü çekilemedi. Son filmlerinde yurtseverlik ve kahramanlık temalarını işledi. 50. yaşgününden birkaç gün sonra hayatı kaybetti.
Filmografisi
Yönettiği filmler
Sponsorlu Bağlantılar
Başlangıç ve İlerleme
Rusya`da 1910 yıllarındaki hareketlere çok genç yaşta katılan Ayzenştayn, 1920`lerin başında avangard tiyatro ve sanat dünyasıyla temas kurar ve Moskova`daki Proletkult Tiyatrosu`na girer. Kısa sürede büyük gelişme göstermesiyle birlikte sanat yönetmenliği, yönetmenlik yapmaya başlar. Mekan ve kurgu konusundak kendisini kısıtlamamak için tiyatroyu bırakıp sinemaya yönelir.
İlk filmi Grev (1925) yeni bir temsil alanı, anlatı dünyası, kahraman tipi yaratır. Mekan gerçek bir metalurji fabrikasıdır. Kahraman kitleler, insan topluluklarıdır ve bireyler daha arka planda kalır. Anlatı biçimi ve çekim montajı hemen göze çarpar. Zaten Ayzenştayn`a göre iyi kurgulanmış bir montaj sadece sahneleri birbirine bağlamakla kalmaz, aynı zamanda izleyicinin hislerini istenilen yöne çekebilmek ve seyirci kitlesini heyecanlandırmak için de iyi bir yoldur.
İkinci filmi Potemkin Zırhlısı (sessiz film 1925), tüm zamanların en etkileyici filmlerinden biri olarak sinema tarihine altın harflerle kazınır. Film 1905 Bolşevik İhtilalini anlatması için devlet tarafından sipariş edilmiş olmasına rağmen, Ayzenştayn filmi yepyeni montaj teknikleri, estetik anlatımı ve etki yöntemleriyle basit bir propaganda filmi olmanın çok ötesinde bir klasik haline getirir.
Avrupa ve Hollywood
1929'da Sovyet makamlarından izin alarak Avrupaya geçti. Avrupa'da bir süre dolaştktan sonra 1930'da Amerikalı Paramount film şirketinin teklifini kabul etti ve Hollywood'a geçti. Thedor Dreiser'in romanı olan "An American Tragedy" (İnsanlık Suçu) eserini sinemaya uyarlamak için çalışmalar yaptı. Ancak stüdyonun çalışma koşulları uymayınca kontratı iptal etti. 1932 yılında Upson Sinclair yardımıyla daha sonra "Que Viva Mexico" (Yaşasın Meksika) dört bölümlük filmi çekmek üzere Meksikaya geçti ancak hiçbir zaman bu filmi tamamlayamadı. Filmin yapımcısıyla tartıştıktan sonra 1933'de Sovyetler Birliğine geri döndü.
Sovyetler Birliği`ne Dönüş
Meksika'da yaşadığı skandalın ardından partiden ayrıldığı söylentilerinin dolaşmasının yanı sıra şekilci olduğu söylenerek elştirilerin hedefi olmuştu. Ayzenştayn bütün suçlamaları kabul etti ve Sovyetlere döndükten sonraki ilk filmi olan "Aleksandır Nevski"yi 1938'de çekti. Sovyetlerde büyük bir ilgi ile izlenen film diğer ülkelerde düş kırıklığına uğramıştı. "Ivan Grozni" (Korkunç İvan) birinci bölümünü 1944, ikinci bölümünü 1946 yılında çevirdi. Filmin üçüncü bölümü çekilemedi. Son filmlerinde yurtseverlik ve kahramanlık temalarını işledi. 50. yaşgününden birkaç gün sonra hayatı kaybetti.
Filmografisi
Yönettiği filmler
- Seeds of Freedom (1943)
- Time In the Sun (1940) Fergana Canal, The (1939)
- Aleksandr Nevsky (1938)
- Bezhin lug (1937)
- Death Day (1934)
- Eisenstein in Mexico (1933)
- Thunder Over Mexico (1933)
- Che viva Mexico! (1932)
- Romance sentimentale (1930)
- Staroye i novoye (1929)
- Ekim (1927)
- Potemkin Zırhlısı (1925)
- Stachka/Grev (1924)
- Dnevnik Glumova (1923)
- Sergej Eisenstein. Mexikanskaja fantasija (1998, screenplay Que via mexico)
- Sergei Eisenstein. Avtobiografiya (1996, autobiography)
- Que Viva Mexico! - Da zdravstvuyet Meksika! (1979)
- Ivan Grozny II (1958)
- Ivan Grozny I (1945)
- Seeds of Freedom (1943)
- Time In the Sun (1940)
- Aleksandr Nevsky (1938)
- Bezhin lug (1937)
- Thunder Over Mexico (1933)
- Staroye i novoye (1929)
- Ekim (1927)
- Potemkin Zırhlısı (1925)
- Stachka/Grev (1924)
Biyografi Konusu: Sergei Eisenstein nereli hayatı kimdir.
