Ziyaretçi
Şaracoğlu, (Mehmet) Şükrü
(d. 1887, Ödemiş - ö. 27 Aralık 1953, İstanbul),
Sponsorlu Bağlantılar
Ödemiş Rüştiyesi’nde başladığı ortaöğrenimini İzmir İdadisi’nde tamamladı. Mekteb-i Mülkiye’yi bitirdikten (1909) sonra İzmir vilayeti maiyet memurluğuna atandı.
Aynca İzmir Sultanisi’nde öğretmenliğe başladı. 1911’de İzmir İttihat ve Terakki Ticaret Mektebi müdürlüğüne getirildi. Burslu olarak gittiği İsviçre’de Cenevre Siyasal Bilimler Fakültesi’ni bitirdi (1918). Öğrenim görürken, Mahmud Esat (Bozkurt) ile birlikte Cenevre Türk Talebe Cemiyeti’ni kurdu, bir yıl süreyle derneğin başkanlığını yürüttü. İzmir’in Yunanlılarca işgali ve Milli Mücadele’nin başlaması üzerine gizlice İzmir’e dönüp Kuvayı Milliye’ ye katıldı (1919). Aydın cephesi karargâhında görev aldı, Kuşadası’nda çeteci olarak çarpıştı.
Ocak 1920’de toplanan son Osmanlı Meclis-i Mebuşam’na İzmir mebusu olarak seçildi, ama İstanbul’un İtilaf Devletleri’nce işgal edilmesi nedeniyle meclise katılamadan Kuşadası’na geri döndü. 1923’te ikinci dönem İzmir mebusu olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) katıldı. 1924-25 yıllarında Fethi Bey (Okyar) hükümetinde maarif vekilliğinde bulundu. 1926’da Türk - Yunan Mübadele Komisyonu’nda Türk delegasyonuna başkanlık etti. 1927-30 arasındaki İsmet Paşa (İnönü) hükümetlerinde maliye vekilliğini üstlendi. Lozan Antlaşması’nın getirdiği sınırlamaların bitmesinden sonra yeni gümrük tarifelerini uygulamaya koydu. Dış ticarette “kota sistemi”ni getirdi. Dünyadaki Büyük Bunalım’ın etkilerini azaltmak ve ulusal ekonominin altyapısını oluşturmak amacıyla yürütülen bir dizi millileştirmede önemli rol oynadı. Vekillikten ayrıldıktan sonra hazırladığı bir rapor, Türk pamuk sanayisinin yeniden düzenlenmesine temel oluşturdu.
1933-38 arasında İsmet İnönü ve Celal Bayar hükümetlerinde de adliye vekili olarak görev aldı. Hâkimlerin görev ve yetkileri, suçüstü, icra-iflas ve cezaevlerinin kuruluşu gibi alanlarda yeni yasaların çıkarılmasını sağladı. Siyasal yaşamının en önemli görevlerinden biri 1938-42 arasında, Celal Bayar ve Refik Saydam hükümetlerinde üstlendiği dışişleri bakanlığı oldu. Türkiye’nin II. Dünya Savaşı’nın (1939-45) dışında tutulması politikasında önemli rol oynadı. Ama Refik Saydam’ın ölümü üzerine başbakanlığa getirildikten (9 Temmuz 1942) sonra izlediği dış politika bazı çevrelerce Alman yanlısı olarak nitelendirildi.
Başbakanlığı sırasında çıkarılan Varlık Vergisi Kanunu’nun gayrimüslim azınlıklara yönelik bir baskı aracı gibi uygulandığı ileri sürülerek eleştirildi. Topraksız köylülere bazı arazileri dağıtmaya yönelik Çiftçiyi Topraklandırma Kanunu da başbakanken yürürlüğe kondu. 15 Mart 1943’te kurduğu ikinci hükümet döneminde ekonomide liberalleşmeye yöneldi. Başbakanlıktan 5 Ağustos 1946’da ayrıldı. 1 Kasım 1948’de TBMM başkanlığına seçildi. Bu görevi iki dönem sürdü. 14 Mayıs 1950 seçimleriyle birlikte milletvekilliği ve siyasal yaşamı sona erdi.
kaynak: Ana Britannica
BAKINIZ Fenerbahçe Şükrü Saraçoğlu Stadı
Son düzenleyen Safi; 8 Mart 2017 07:18
Biyografi Konusu: Mehmet Şükrü Saracoğlu nereli hayatı kimdir.