Lala Mustafa Paşa

Mustafa Paşa (LALA)

KARA MUSTAFA PAŞA olarak da bilinir
(d. Sokoloviç, Bosna - ö. 7 Ağustos 1580, İstanbul)
Osmanlı veziri

Kıbrıs’ı Osmanlı topraklarına katmıştır. Vezir Deli Hüsrev Paşa’nm kardeşiydi. Devşirme olarak saraya alındı. Enderun’da yetişti ve mirahor-ı saniliğe kadar yükseldi. 1555’te Rüstem Paşa’nm sadrazam olmasından sonra önce çeşnigirbaşılığa indirildi, daha, sonra da Safed sancakbeyliğine atanarak İstanbul’dan uzaklaştırıldı. 1556’da o sırada Manisa sancakbeyi olan Şehzade Selim’in (sonradan II. Selim) lalalığına atandı ve Selim’in tahtın tek vârisi olmasında önemli rol oynadı.

1560’ta Van beylerbeyi oldu. Ardından önce Halep, sonra Şam beylerbeyliğine getirildi. 1567’de Yemen’i istila eden Mutahhar’a karşı savaşacak ordunun serdarlısına getirildi. Ama rakiplerinden Koca Sinan Paşa’nm çeşitli engellemeleri nedeniyle sefere çıkamayınca 1568’de görevden alındı. İstanbul’a döndüğünde bağışlandı ve kubbealtı veziri olarak Divan-ı Hümayun’a girdi. Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nm muhalefetine karşın, Divan-ı Hümayun’dan Kıbrıs’a sefer yapılması kararının çıkmasını sağlayan Mustafa Paşa 15 Mayıs 1570’te ordunun başında Kıbrıs’a doğru yola çıktı.

Eylül 1570’te Lefkoşa’yı aldı. Ağustos 1571’de Magosa’yı da alarak Kıbrıs’ın fethini tamamladı. 1578’de Gürcistan ve Şirvan’ı fethetmek amacıyla İran seferine çıktı. Erzurum’da Diyarbakır beylerbeyi Özdemiroğlu Osman Paşa da kendisine katıldı. Gürcistan içlerine ilerleyerek Tiflis’i ele geçirdi (24 Ağustos). Şirvan’ın da alınmasından sonra Anadolu’ya döndü. Sokollu Mehmed Paşa’nın ölümünden (1579) sonra Koca Sinan Paşa’nın etkisiyle görevden alındı.

Lala Mustafa Paşa

(1505 ? Sokol/Bosna - 1580 İstanbul), Osmanlı devlet adamı. Kıbrıs fatihi olarak ün yapmıştır. Bosna'nın Sokol Köyü'nden devşirmedir. Kanuni'nin berberbaşı olarak görev yaptıktan sonra, sancakbeyliği rütbesiyle Kanuni'nin oğlu Şehzade Selim'in hizmetine verildi.

Kanuni'nin son yıllarında Erzurum, Şam beylerbeyliklerinde bulundu. Şehzade Selim'in padişah olmasında önemli bir rol oynadı ve İstanbul'a gelerek Divanıhümayun'a girdi. Kıbrıs'ın fethiyle görevlendirildi ve adayı Venedikliler'den almayı başardı (1571). 1578 yılında Osmanlı - İran savaşları sırasında önce Tiflis'i, sonra da Şirvan'ı ele geçirmeyi başardı.

Ancak Koca Sinan Paşa'nın entrikaları sonucu serdarlıktan uzaklaştırıldı (1580). Bir süre sonra sadaret kaymakamı olduysa da çok yaşamadı, aynı yıl içinde öldü.