Hacı Girayı

Hacı Girayı
Hacı Girayı (?, Bahçesaray - 1466 Salacık), Kırım Hanlığı'nın kurucusu. Hacı Giray'ın ataları, Kırım'da bir devlet kurabilmek için uzun zaman mücadele ettiler. Hacı Giray, kendine bağlı kabilelerle Kırım'a çekilerek burasını, Saray hanına ve öteki rakiplerine karşı başarılı bir biçimde savundu. 1344'te Solgat yolunda, Corlo Lomelino kumandasındaki Ceneviz ordusunu yendi. Kefe'yi haraca bağladı. 1453'te Litvanyalı soyluların isyanını bastırmak için Lehistan'a yardım etti. 1454'te Kefe Cenevizlilerine karşı Fatih Sultan Mehmet ile anlaştı. 1455'te "Olkoviç İsyanı"nı bastırmaya gelen Seyit Ahmet Han'ın üzerine yürüdü. Moskova'ya akın yapan Altınordu hanını, Don Nehri kıyılarında yendi ve bu devletin yıkılmasına neden oldu. 1456 yılında Cenevizliler, yerine oğlu Haydar'ı han yaptılar. Kısa sürede hanlığını tekrar ele geçiren Hacı Giray, bundan sonra Kefe Cenevizlileri ile iyi geçindi.

Sponsorlu Bağlantılar

I. Hacı Giray
Vikipedi, özgür ansiklopedi

I. Hacı Giray, Kırım Hanlığı'nın kurucusudur. Hacı Giray, Cengiz Han'ın oğullarından Cuci’nin küçük oğlu Tokay Timur soyundan gelmekteydi.
Hacı Giray babasının, Kırım’daki taht mücadelesi sonunda Litvanya’ya göç ettiği ve Kral Vitold’un yanına sığındığı sıralarda dünyaya geldi. Büyüdükten sonra, Litvanya Grandüklüğü ve Şirin kabilesinin yardımıyla Altınordu Devleti'nden bağımsız bir Kırım Hanlığı’nı kurdu. Kırım Hanlığı'nı kurma tarihi kesin olmamakla beraber, bastırdığı paranın 1441 tarihini taşımasından, belirtilen bu tarihten daha önceki yıllarda devleti kurmuş olduğu anlaşılmaktadır.
Hacı Giray da, diğer hanlar gibi üzerinde hak iddiâ ettiği Altınordu tahtını ele geçirmek için, Lehistan Kralı ve Moskova Rus Prensi ile anlaşma yapmaktan çekinmedi. Bu arada, Kefe Cenevizlilerine karşı, Fatih Sultan Mehmet ile de anlaştı.

Hacı Giray Han türbesi

Hacı Giray Han'ın türbesi, Kırım'ın tarihi başkenti Bahçesaray şehrinde, bugün devlet mezarlığına dönüştürülen Zincirli Medrese 'nin de bulunduğu alandadır.
Kırım Hanlarının geçmişte hüküm sürdüğü Han Saray'ın civarında yer alan Salacık'taki tarihi kabristan alanında Hacı Giray'ın oğlu Nur Devlet Giray Han başta olmak üzere, Kırım hanlarının, Kırım'ın Milli liderleri İsmail Gaspıralı, ile sürgünde öldükten sonra Bahçesaray'a mezarları getirilen Ahmet Özenbaşlı ve Mustafa Edige Kırımal'ın da mezarları bulunmaktadır.
Sovyet yönetimi döneminde tahrip edilen edilen han türbeleri Türkiye tarafından tamir edilmekte olup, TİKA tarafından onarılan Hacı Giray Han Türbesi Devlet Bakanı Faruk Çelik ile TBMM Başkan Yardımcısı Meral Akşener 'in de katıldığı bir törenle 18 Mayıs 2009 tarihde ziyarete açıldı.