Edhem Paşa

Edhem Paşa (Gazi, İbrahim)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Doğum :1844 İstanbul
Ölüm : 1909 Kahire
Osmanlı müşiri. Harp Okulu'nu bitirdikten sonra 1877-1878 savaşlarına katıldı. Plevne'de bir cephenin kumandanlığını yaptı. 1895 yılında müşir (mareşal) oldu. 1896 yılında Osmanlı-Yunan sınırındaki Osmanlı birliklerinin başına getirildi. 1897 Osmanlı-Yunan Savaşı'nda Osmanlı kuvvetlerine kumanda etti ve Dömeke Meydan Savaşı'nı kazandı. 1908 yılında, II. Meşrutiyet döneminde Ayan Meclisi üyesi ve harbiye nazırı oldu.

Edhem Paşa (Gazi, İbrahim)
Osmanlı müşiri ve 1896 Yunan Harbi başkumandanı. 1844te İstanbulda doğdu. Harbiyeyi bitirdi.

Yarbayken 1876 Rus Harbine iştirak etti. Bâzı hücumlarda yararlılığı görülerek miralaylığa (albay) yükseltildi. Düşman muhasarası altında kalan Plevneye erzak yetiştirmekle görevlendirildi. Dubnik Muhârebesinde başından yararlanmakla berâber muhâsarayı yararak Plevneye girmeye muvaffak oldu. Bu başarısı üzerine ferikliğe yükseltildi. 1895te müşir oldu. 18 Nisan 1897de başlayan Yunan Harbine Sultan Abdülhamîd Han tarafından başkumandan tâyin edildi. Abdülhamîd Han, büyük devletlerden her an gelebilecek bir müdâhaleye fırsat vermemek için Edhem Paşadan yıldırım harbi yapmasını istedi. Bu direktifle harekete geçen Edhem Paşa savaşın hemen başında Milano Muhârebesini kazandıktan sonra 25 Nisanda Yenişehiri, 26 Nisanda Tırhalayı zaptetti. Bu muhârebeler sırasında çok sayıda mühimmat ve cephâne ele geçirildi. Yunan Prensi Konstantin, Dömekeye çekilerek savunma hattı kurmaya çalıştı ise de, Edhem Paşanın sevk ve idâresi altında Yunan ordusuna kesin bir darbe daha vuruldu. Dömeke kasabası 17 Mayısta düştü. Osmanlı ordusu, Alman kurmaylarının altı ayda geçilemez diye rapor verdikleri Termopil Geçidini yirmi dört saatte aşarak Atina yolunu açtı.

Bu durum Atinada büyük kargaşalığa sebep oldu.Kabîne istifâ etti.Rus Çarı,Abdülhamîd Hana başvurarak savaşın durdurulmasını istedi. Yeni kabîne, sulhu sağlamaları için büyük devletlere başvurdu. Avrupalı devletlerin de müdâhale etmeleri üzerine İkinci Abdülhamîd Han, 20 Mayıs 1898de mütârekeyi kabul ederek Edhem Paşaya ateşkes için emir verdi.

Yunan Harbinde gösterdiği üstün başarı dolayısıyla Edhem Paşaya Gâzi unvanı verildi. Meşrûtiyetin ilânından sonra (1908) Âyân âzâlığına getirildi. 1909da Harbiye Nâzırı oldu. Ancak sıhhati bozulduğundan Mısıra gitti ve çok geçmeden de orada vefât etti (1909). Cenâzesi İstanbula getirilerek Eyüp Sultan Kabristanlığına defnedildi.