David Lloyd George

David Lloyd George (okunuşu: deyvid loyd corç) (d. 17 Ocak 1863 – ö. 26 Mart 1945) Britanyalı siyasetçi, 1916-1922 arasında başbakan. David ön adı, Lloyd George soyadıdır. 1945'te ölümünden kısa bir süre önce Dwyfor Kontu payesi verildi.
Liberal Parti'den seçilen son başbakandı. I. Dünya Savaşı boyunca ülkesini yönetti, savaş sonrasında Avrupa'nın yeniden şekillenmesinde baş rolü oynadı. Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalama siyasetini destekledi, Kurtuluş Savaı süresince İngiliz Hükümeti'ni idare etti. Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasına neden olan olayların içinde yer aldı.

Gençlik yılları
1863'te Manchester'a bağlı Chorlton-on-Medlock'da doğan Lloyd George, işçi sınıfı kökenli olan ilk ve aslen Galli olan tek Büyük Britanya başbakanıdır.
Hukuk okudu. 1885 seçimlerinde Austen Chamberlain'in reform programından etkilenerek Liberal Parti'ye katıldı. İrlanda'nın özerkliği (Home Rule) için mücadele eden başbakan William E. Gladstone'un takipçisi oldu. Galler Ülkesi için benzer bir özerklik programı oluşturmaya çalıştı. 1890'da parlamentoya girdi. Parlamentoda özellikle Anglikan Kilisesi'nin resmi statüsüne ve Boer Savaşı'na karşı çıkışlarıyla tanındı.
1905'te kabineye girdi. 1908'de maliye bakanı oldu. İngiltere'de sosyal güvenlik sisteminin kurulmasında baş rolü oynadı. İşçi haklarını savundu. Lordlar Kamarası'nın ayrıcalıklarına karşı mücadele ederek aristokrasinin İngiliz siyasetindeki ağırlığının azaltılmasını sağladı.

Başbakanlığı
Başbakan Asquith liderliğindeki Liberal Parti 1916'da bölününce, Lloyd George partinin bir kanadıyla birlikte ayrılarak Muhafazakâr Parti'nin desteklediği bir koalisyon hükümeti kurdu. 6 Aralık 1916'da başbakan oldu. Birinci Dünya Savaşı'nın son iki yılında, beş kişilik "Savaş Kabinesi" ile İngiliz savaş politikasını yönetti.
Savaş sonrasında toplanan Paris Barış Konferansı Lloyd George'un kariyerinin zirvesi idi. Paris'te kaldığı beş ay boyunca Fransa başbakanı Clemenceau ve ABD başkanı Wilson üzerinde kolay bir üstünlük kurdu. Savaştan sonra başta Almanya ve Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere, yeni kurulacak dünya düzenini belirlemekte baş rolü oynadı.
1922 Eylülü'nde çıkan Çanakkale Krizi (the Chanak Affair) Lloyd George'un başbakanlığının sonunu getirdi. İzmir'in kurtuluşundan sonra Fahrettin Altay komutasındaki Türk süvari kolordusu Çanakkale boğazı üzerinden İstanbul'a yöneldiler. Türk ordusu, Çanakkalede bulunan İngiliz kuvvetlerine bir ültimatom vererek geçit hakkı istemişti. Bunun üzerine bölgede bulunan Fransız birlikleri Fransa Başbakanı'nın emriyle derhal geri çekildiler. İngiltere Başbakanı Lloyd George ise ültimatomu reddederek İngiliz kuvvetlerine direnme emri verdi ve hükümetindeki bir grup bakanla birlikte bir bildiri yayınlayarak Türkiye'ye savaş ilan edileceğini duyurdu. Bu savaşı istemeyen Kanada Başbakanı, savaşa İngiltere hükümetinin değil, Kanada parlamentosunun karar vereceğini belirterek, Kanada'nın siyasi bağımsızlığını tarihte ilk defa fiilen ilan etmiş oldu. İngiliz kamuoyu ve Muhafazakâr Parti ileri gelenleri ve hükümetteki üyeleri de Türkiye ile savaşa karşı çıktılar. Dışişleri bakanı Lord Curzon ve savaş bakanı Winston Churchill) de başbakanın çatışmacı politikasına karşı çıkınca Muhafazakâr Parti, 12 Ekim 1922'de Carlton House deklarasyonuyla hükümetten çekildi. Böylece hem Lloyd George, hem de lideri olduğu Liberal Parti İngiltere tarihinde bir daha tekrar iktidara gelmemek üzere siyaset sahnesinden kayboldular.İstifa etmeden önce parlamento'da yaptığı konuşmasında Anadolu'da yaşanan bağımsızlık mücadelesi için
'Arkadaşlar yüzyıllar nadir olarak dahi yetiştirir. Şu talihsizliğimize bakın ki o büyük dahi çağımızda Türk Milleti'ne nasip oldu. Mustafa Kemâl'in dehasına karşı elden ne gelirdi.' demiştir.

Sonraki yılları
Lloyd George 1945'e dek Liberal Parti milletvekili olarak parlamentoda kaldı. Bu dönemde Liberal Parti'nin küçülerek marjinalleşmesine tanık oldu. 1936'da Adolf Hitler lehine verdiği demeç eleştirilere yol açtı. İkinci Dünya Savaşı'nın ilk yıllarında, Sovyetler Birliği'ne karşı İngiliz-Alman barışını savundu. 1945'te 82 yaşında öldü.

Türkiye'ye karşı tavrı
Türk Kurtuluş Savaşı sürdüğü yıllarda İngiliz Hükümeti'ni yönetmiştir. Birinci Dünya Savaşı'nı izleyen dönemde Lloyd George Türkiye'ye karşı son derece sert ve tavizsiz bir politika izledi. Yunanlılar İzmir'e asker çıkarmadan İzmir-Konya-Antalya üçgeni İtalya'ya verilmişti, ancak bölgenin güçlü İtalya'ya nazaran daha gsüz olan Yunanistan'a verilmesi İngiltere'nin çıkarlarına daha uygundu. Bu yüzden Geoerge Yunanlıların Anadolu'yu işgaline destek çıktı.
Ayrıca Sevr Antlaşması, Türk hükümetinin Sevr Antlaşmasına direnmesi üzerine Yunan ordusunun Anadolu'ya sürülmesi, 1921 Londra Konferansı'nda Sevr Antlaşmasından taviz verilmemesi, 1922 yazında Yunan başbakanı Gounaris'in Anadolu'dan çekilme teklifinin reddi, 1922 Eylülünde Çanakkale Boğazı nedeniyle Türkiye ile savaş noktasına kadar tırmanan gerilim, hep Lloyd George'un şahsen yönettiği politikaların ürünüdür.
Ayrıca Lloyd George'un Türkiye'ye karşı tutumunu Yunan lideri Venizelos'la dostluğuna bağlayan yorumcular, Venizelos'un Kasım 1920'de iktidardan düşüşünden sonra da aynı politikaları sürdürmesini açıklamakta zorlanmıştır. Bazı tarihçilere göre gençliğinde Gladstone'un çırağı olarak, onun Türk karşıtı görüşlerinden etkilenmiştir. Bazılarına göre Galler ve İrlanda davalarında azınlık hakları için verdiği mücadele, Türkiye'deki azınlıklara gösterdiği sempatinin kaynağıdır.