III. Aleksandr (Alexander III)

III. Aleksandr (Rusya)

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Tam adı Aleksander Aleksandroviç (d. 10 Mart 1845 - ö. 1 Kasım 1894), 1881 - 1894 arasında hüküm sürmüş Rus çarı.

Temsili hükümete karşı çıkmış ve Rus milliyetçiliğini desteklemiştir. Ortodoksluk, mutlakiyet ve Rus halkına inanç (narodnost) ilkelerine dayalı programlar çerçevesinde, imparatorluk sınırları içinde yaşayan ulusal azınlıkları Ruslaştırmaya yönelmiş ve Ortodoks olmayan dinsel gruplara baskı uygulamıştır.

Çar I. Nikolay'ın torunu,Veliaht Prens Aleksandr Nikolayeviç'in(II. Aleksandr) ikinci oğluydu.Ağabeyi Veliaht Prens(1855'ten sonra) Nikolay Aleksandroviç'in 1865'te ölümüne değin veliaht olmayı hayal olarak düşünen Aleksandr,2. prensken dönemin grandüklerine verilen ilk ve ortaöğretim düzeyinde bir öğrenim gördü.Ancak 1865'te Veliaht olunca,Rus devlet adamı K. P. Pobedonostsev tarafından yetiştirilmeye başlandı.Ağabeyi Nikolay,ölmeden önce nişanlısı Danimarkalı prenses Dagmar'ın(Ortodoks olduktan sonra Maria Fyodorovna) Aleksandr ile evlenmesini istemişti.Bu isteğe uyan Aleksandr ve Dagmar'ın çok mutlu bir evlilikleri oldu.
Aleksandr,veliahtken babasıyla çeşitli konularda anlaşmazlığa düştü.Bu anlaşmazlık,Fransız-Alman Savaşı'nda doruğa ulaştı.Aleksandr Fransızları,Çar ise Almanları destekledi.Almanlardan hoşlanmayan Aleksandr,Pebodonostsev'in eğitimi yüzünden aşırı milliyetçi ve inançlı bir Ortodoks olmuştu.Onunla alay eden babasına aldırmayan Aleksandr,1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rus ordusunun sol kanadına kumanda etti.Ama Rusya'nın ele geçirdiği toprakların çoğu,Alman şansölye Otto von Bismarck'ın başkanlığındaki Berlin Kongresi'nde yitirilince hayalkırıklığına uğradı ve Almanları affetmedi.
Çar II. Aleksandr,13 Mart 1881'de Loris-Melikov Anayasası'nı imzaladığı gün,terör örgütü Halkın İradesi'nin gerçekleştirdiği bombalı suikastte ölünce,ertesi gün Aleksandr III.Aleksandr adıyla çar oldu.İlk işi babasının imzaladığı anayasayı iptal etmek oldu.Ona göre Rusya,Batı'nın sözde liberalizmiyle değil,Ortodoks değerleriyle kurtulabilirdi.
Aleksandr'ın ülküsü;dili,dini,yönetim biçimi bir olan bir ülke yaratmaktı.Bu amaçla;Alman,Leh,Fin,Kazak,Uygur ve Kırgız uyruklu insanlara Rus dilini ve Rusça eğitim yapan okulları zorla kabul ettirdi,Yahudilere baskı uyguladı ve merkeze uzak,Alman,Leh ve İsveç kurumlarının kalıntılarını ortadan kaldırdı.
Dış ilişkilerde barış yanlısı olan Aleksandr,buna rağmen Almanlardan hoşnut değildi.Ancak buna rağmen bu ülkeyle sürtüşmekten kaçındı;hatta Almanya,Avusturya ve Rusya'nın daha önce girdiği "Üçlü İttifak"' kısa süreliğine canlandırdı.Ancak özellikle II. Wilhelm'in hükümdarlığının ilk yıllarında Almanya'ya daha soğuk davrandı.

1 Kasım 1894'te ölmesinden sonra tahta Rusya'nın son çarı olan oğlu II. Nikolay geçti.

Önce gelen:
II. Aleksandr Rusya İmparatoru
1881–1894 Sonra gelen:
II. Nikolay