TBMM’NÝN AÇILMASI VE ÇALIÞMALARI
Mondros Ateþkes Antlaþmasý’nýn ardýndan baþlayan iþgallere karþý etkili bir direniþ gösterebilmek için bölgesel kuvvetlerin birleþmesi amaçlanmýþtý.
Milletin kendi kararlarýný almalarý için bir meclise ihtiyaç vardý.Bunun için M.Kemal 19 mart 1920’de bir genelge yayýnlayarak her sancaktan beþer tane olmak üzere milletvekilleri seçilip Ankaraya gelmeleri istendi .Bunun üzerine büyük bir katýlým olarak 23 nisan 1920’de meclis kuruldu.Ýlk 120 milletvekili olmak üzere daha sonra bu sayý 390’a çýkmýþtýr.
Meclis baþkaný Mustafa Kemal Paþa seçildi ve Mustafa Kemal meclis çalýþmasýyla ilgili bir önerge sundu ve kabul gördü.
ÝLK TBMM’NÝN ÇALIÞMA ESASLARI
=>TBMM’nin üstünde bir kuvvet yoktur.
=>Hükümet kurmak gereklidir.
=>Geçici kaydýyla bir baþkaný ve padiþah vekili atamak uygun deðildir(hükümet devamlýlýðý).
=>TBMM yasama ve yürütme yetkilerine sahiptir(güçler birliði ilkesi).
=>Meclisten seçilecek bir heyet,meclise vekil olarak hükümet iþlerini görecektir.Meclis baþkaný bu heyetinde baþkanýdýr(meclis hükümet sistemi).
=>Padiþah ve halife bulunduðu baskýdan kurtulduktan sonra meclis tarafýndan belirlenecektir(saltanat ve halifeliðin kaldýrýlmasýnýn yasal dayanaðý).
TBMM’NÝN ÖNEMÝ VE ÖZELLÝKLERÝ
=>Bu önerge 20 ocak 1921 anayasasý kabul edilinceye kadar meclisin çalýþma esaslarýný belirlemiþtir.
=>TBMM ‘’Kurucu Meclis’’ özelliðindedir.Olaðanüstü yetkilere sahip bir ihtilal meclisidir.
=>Meclis hükümeti sistemi esas alýnmýþtýr.
=>’’Kuvvetler birliði’’ilkesi esas alýnmýþtýr.
=>M.Kemal meclisin, hükümetin ve yeni devletin baþkanýdýr.
=>TBMM üstünde güç yok denilerek Ýstanbul Hükümeti yok sayýlmýþtýr.
=>Meclis Ýnkýlapçý deðildir.Yaptýðý tek inkýlap saltanatýn kaldýrýlmasýdýr.
=>TBMM’de siyasi partiler yoktur.Guruplar vardýr.
TBMM DÖNEMÝNDE GERÇEKLEÞTÝRÝLEN BAÞLICA FALÝYETLER
=>Hýyaneti vataniye kanunu.
=>Ýstiklal mahkemesi kuruldu.
=>Ýç isyanlar bastýrýldý.
=>Batý Anadolu’da düzenli ordu kuruldu.
=>Doðu,Güney ve Batý cephelerindeki zaferlerle Anadolu iþgalden kurtuldu.
=>1921 Anayasasý ile Ýstiklal Marþý kabul edildi.
=>Saltanat kaldýrýldý.
=>Mudanya Ateþkes Antlaþmasý imzalandý.
=>Lozan görüþmeleri baþladý.
TBMM’YE KARÞI ÇIKAN AYAKLANMALAR
Ýstanbul Hükümetince çýkarýlan ayaklanmalar
=>Anzavur isyaný.
=>Kuvay-i inzibatiye ayklanmasý(hilafet ordusu)
Ýstanbul hükümeti ve iþgalci devletlerin kýþkýtmalarý ile çýkan ayaklanmalar.
=>Bolu Düzce ,Hendek,Adapazarý ayaklanmasý.
=>Yozgat ayaklanmasý.
=>Konya ayklanmasý.
=>Þeyh Eþref ve Koçgiri ayaklanmasý.
=>Urfa Milli Aþiret isyaný.
Azýnlýklarýn çýkardýðý ayaklanmalar
=>Ermeni Ýntikam alaylarý(Adana ve Doðu Anadolu).
=>Doðu Karadeniz’de Rumlar tarafýndan çýkarýlan Pontus isyaný.
Kuvay-ý milliye yanlýsý olup sonradan ayaklananlar
=>Düzenli ordunun kurulmasý aþamasýndan buna karþý çýkan kuvay-i milliye þefleri tarafýndan çýkarýlmýþtýr.
=>Çerkes Ethem ve Demirci Mehmet Efe isyaný.
AYAKLANMALARA ALINAN ÖNLEMLER
=>Hýyanet-i vataniye kanun’u çýkarýldý.
=>Ýstanbul ile haberleþme kesildi.
=>Ýstiklal mahkemeleri kuruldu.
=>Düzenli orduya geçildi.
ÝSYANLARIN SONUÇLARI
=>Düþman cephelerde ilerleme imkaný buldu.
=>Milli baðýmsýzlýðýn gerçekleþmesi gecikti.
=>Ayaklanmalarýn bastýrýlmasý ile TBMM Anadolu’ya hakim tek güç haline geldi.
SEVR BARIÞ ANTLAÞMASI
=>1.Dünya savaþýndan sonra itilaf devletlerinin Osmanlý Devleti ile ,kesin barýþ antlaþmasýný imzalamasý gecikmiþtir.Çünkü Osmanlý’yý paylaþmada anlaþamamýþlardýr.
=>Sevr Antlaþmasý San-Remo konferansý’nda hazýrlandý.Yunan ordusunun Batý Anadolu ve Doðu Trakya’yý iþgali üzerine Osmanlý Devleti tarafýndan imzalandý.
MADDELER
SINIRLAR
=>doðu Trakya ve Batý Anadolu Yunanistan’a verilecek.
=>Mardin,Urfa ,Antep ve Suriye Fransa’ya býrakýlacak.
=>Rodos ve Oniki ada Ýtalya’ya,diðer Ege adalarý ise Yunanistana verilecek.
=>Arabistan,Musul ve Irak Ýngiltere’ye býrakýlacak.
=>Ermeni ve Kürt Devletleri kurulacak.
=>Güneybatý Anadolu Ýtalyanlara verilecek.
SÝYASÝ HÜKÜMLER
=>Ýstanbul Osmanlý Devleti’nin baþkenti olarak kalacak ancak Osmanlý Devleti azýnlýklarýn haklarýný korumazsa burasý alýnacak.
=>Boðazlar tüm dünya devletlerine açýk olacak ,yönetimi ise ayrý bütçesi ve bayraðý olan boðazlar komisyonuna verilecak.
ASKERÝ HÜKÜMLER
=>Mecburi askerlik olmayacak.
=>50,700 kiþilik asker bulundurulabilecek ve ordunun aðýr silahý olmayacak.
=>Deniz gücü sýnýrlý olacak.
EKONOMÝK HÜKÜMLER
=>Osmanlý devleti savaþ tazminatý ödeyecek.
=>Kapitülasyonlardan tüm devletler faydalanacak.
=>Maliye itilaf devletlerinin kontrolü altýnda olacak.
ÖNEMÝ
=>Uygulanamayan bir Antlaþma olmuþtur.
=>Mebuslar meclisi tarafýndan onaylanmadýgýndan geçerli degildir.
=>TBMM Sevr’i tanýmamýþ bunu imzalayanlarý vatan haini ilan etmiþtir.
=>Milli mücadele azmini kuvvetlendirmiþtir.
=>Sevr yerine daha sonra Lozan Barýþ Antlaþmasý yapýlmýþtýr.
Mondros Ateþkes Antlaþmasý’nýn ardýndan baþlayan iþgallere karþý etkili bir direniþ gösterebilmek için bölgesel kuvvetlerin birleþmesi amaçlanmýþtý.
Sponsorlu Bağlantılar
Meclis baþkaný Mustafa Kemal Paþa seçildi ve Mustafa Kemal meclis çalýþmasýyla ilgili bir önerge sundu ve kabul gördü.
ÝLK TBMM’NÝN ÇALIÞMA ESASLARI
=>TBMM’nin üstünde bir kuvvet yoktur.
=>Hükümet kurmak gereklidir.
=>Geçici kaydýyla bir baþkaný ve padiþah vekili atamak uygun deðildir(hükümet devamlýlýðý).
=>TBMM yasama ve yürütme yetkilerine sahiptir(güçler birliði ilkesi).
=>Meclisten seçilecek bir heyet,meclise vekil olarak hükümet iþlerini görecektir.Meclis baþkaný bu heyetinde baþkanýdýr(meclis hükümet sistemi).
=>Padiþah ve halife bulunduðu baskýdan kurtulduktan sonra meclis tarafýndan belirlenecektir(saltanat ve halifeliðin kaldýrýlmasýnýn yasal dayanaðý).
TBMM’NÝN ÖNEMÝ VE ÖZELLÝKLERÝ
=>Bu önerge 20 ocak 1921 anayasasý kabul edilinceye kadar meclisin çalýþma esaslarýný belirlemiþtir.
=>TBMM ‘’Kurucu Meclis’’ özelliðindedir.Olaðanüstü yetkilere sahip bir ihtilal meclisidir.
=>Meclis hükümeti sistemi esas alýnmýþtýr.
=>’’Kuvvetler birliði’’ilkesi esas alýnmýþtýr.
=>M.Kemal meclisin, hükümetin ve yeni devletin baþkanýdýr.
=>TBMM üstünde güç yok denilerek Ýstanbul Hükümeti yok sayýlmýþtýr.
=>Meclis Ýnkýlapçý deðildir.Yaptýðý tek inkýlap saltanatýn kaldýrýlmasýdýr.
=>TBMM’de siyasi partiler yoktur.Guruplar vardýr.
TBMM DÖNEMÝNDE GERÇEKLEÞTÝRÝLEN BAÞLICA FALÝYETLER
=>Hýyaneti vataniye kanunu.
=>Ýstiklal mahkemesi kuruldu.
=>Ýç isyanlar bastýrýldý.
=>Batý Anadolu’da düzenli ordu kuruldu.
=>Doðu,Güney ve Batý cephelerindeki zaferlerle Anadolu iþgalden kurtuldu.
=>1921 Anayasasý ile Ýstiklal Marþý kabul edildi.
=>Saltanat kaldýrýldý.
=>Mudanya Ateþkes Antlaþmasý imzalandý.
=>Lozan görüþmeleri baþladý.
TBMM’YE KARÞI ÇIKAN AYAKLANMALAR
Ýstanbul Hükümetince çýkarýlan ayaklanmalar
=>Anzavur isyaný.
=>Kuvay-i inzibatiye ayklanmasý(hilafet ordusu)
Ýstanbul hükümeti ve iþgalci devletlerin kýþkýtmalarý ile çýkan ayaklanmalar.
=>Bolu Düzce ,Hendek,Adapazarý ayaklanmasý.
=>Yozgat ayaklanmasý.
=>Konya ayklanmasý.
=>Þeyh Eþref ve Koçgiri ayaklanmasý.
=>Urfa Milli Aþiret isyaný.
Azýnlýklarýn çýkardýðý ayaklanmalar
=>Ermeni Ýntikam alaylarý(Adana ve Doðu Anadolu).
=>Doðu Karadeniz’de Rumlar tarafýndan çýkarýlan Pontus isyaný.
Kuvay-ý milliye yanlýsý olup sonradan ayaklananlar
=>Düzenli ordunun kurulmasý aþamasýndan buna karþý çýkan kuvay-i milliye þefleri tarafýndan çýkarýlmýþtýr.
=>Çerkes Ethem ve Demirci Mehmet Efe isyaný.
AYAKLANMALARA ALINAN ÖNLEMLER
=>Hýyanet-i vataniye kanun’u çýkarýldý.
=>Ýstanbul ile haberleþme kesildi.
=>Ýstiklal mahkemeleri kuruldu.
=>Düzenli orduya geçildi.
ÝSYANLARIN SONUÇLARI
=>Düþman cephelerde ilerleme imkaný buldu.
=>Milli baðýmsýzlýðýn gerçekleþmesi gecikti.
=>Ayaklanmalarýn bastýrýlmasý ile TBMM Anadolu’ya hakim tek güç haline geldi.
SEVR BARIÞ ANTLAÞMASI
=>1.Dünya savaþýndan sonra itilaf devletlerinin Osmanlý Devleti ile ,kesin barýþ antlaþmasýný imzalamasý gecikmiþtir.Çünkü Osmanlý’yý paylaþmada anlaþamamýþlardýr.
=>Sevr Antlaþmasý San-Remo konferansý’nda hazýrlandý.Yunan ordusunun Batý Anadolu ve Doðu Trakya’yý iþgali üzerine Osmanlý Devleti tarafýndan imzalandý.
MADDELER
SINIRLAR
=>doðu Trakya ve Batý Anadolu Yunanistan’a verilecek.
=>Mardin,Urfa ,Antep ve Suriye Fransa’ya býrakýlacak.
=>Rodos ve Oniki ada Ýtalya’ya,diðer Ege adalarý ise Yunanistana verilecek.
=>Arabistan,Musul ve Irak Ýngiltere’ye býrakýlacak.
=>Ermeni ve Kürt Devletleri kurulacak.
=>Güneybatý Anadolu Ýtalyanlara verilecek.
SÝYASÝ HÜKÜMLER
=>Ýstanbul Osmanlý Devleti’nin baþkenti olarak kalacak ancak Osmanlý Devleti azýnlýklarýn haklarýný korumazsa burasý alýnacak.
=>Boðazlar tüm dünya devletlerine açýk olacak ,yönetimi ise ayrý bütçesi ve bayraðý olan boðazlar komisyonuna verilecak.
ASKERÝ HÜKÜMLER
=>Mecburi askerlik olmayacak.
=>50,700 kiþilik asker bulundurulabilecek ve ordunun aðýr silahý olmayacak.
=>Deniz gücü sýnýrlý olacak.
EKONOMÝK HÜKÜMLER
=>Osmanlý devleti savaþ tazminatý ödeyecek.
=>Kapitülasyonlardan tüm devletler faydalanacak.
=>Maliye itilaf devletlerinin kontrolü altýnda olacak.
ÖNEMÝ
=>Uygulanamayan bir Antlaþma olmuþtur.
=>Mebuslar meclisi tarafýndan onaylanmadýgýndan geçerli degildir.
=>TBMM Sevr’i tanýmamýþ bunu imzalayanlarý vatan haini ilan etmiþtir.
=>Milli mücadele azmini kuvvetlendirmiþtir.
=>Sevr yerine daha sonra Lozan Barýþ Antlaþmasý yapýlmýþtýr.
Quo vadis?