Bağırsaklarda yaşayan asalak hayvanlar hangileridir?

En çok görülen parazit türleri; Oksiyürler, Askarisler, Tenyalar, Çengelli Kurtlar ve Kedi-Köpek parazitleridir.
Asalakların insan vücudunda en çok zarar verdikleri organların başında bağırsaklar gelir. Bağırsağı sadece en son gelişme alanı olarak kullanan asalakları değil, aynı zamanda burada geçici bir süre için bulunup sonra başka organlara gidip yerleşen asalakları da bağırsak asalağı saymak doğru olur.

Bağırsaklarda asalakların en yaygınların dan olan kökbacaklıların amipler takımından dizanteri amibi (Entamoeba hystolytica) insanda amipli dizanteriye (ishal) yol açabilir. Kalın bağırsaklarda yaşayan balantidiyumlu dizanteri kirpiklisi (Balantidium coli) de balantidiyumlu dizanteriye yol açar. İpliksoluncan lar (Nematoda) ağızlarında bulunan kancaların ve salgıladıkları, kanın pıhtılaşmasını engelleyici maddelerin yardımıyla insanın bağır sak duvarına yapışır ve kan emerler. Bu nedenle kansızlığa yol açarlar. Bunlardan kancalı kurt (Ancylostoma duodenale) güney Avrupa ve Ortadoğuda yaygın olarak bulunur.
Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar içinde bulunan larva, zamanla gelişerek bu alana yalınayak basan insanların derisini delip, kan yoluyla önce akciğerlere, oradan solunum boruları yoluyla ağıza ve nihayet oradan da ince bağırsağa ulaşır. Sağarsak solucanı (Ascaris bumbricoides) insan bağırsağında yaşayabilen başka bir asalaktır. Kancalı kurttan farklı olarak larvaları, deriyi delip içeri giremezler. İnsan ancak bu asalağın yumurtaları ile bulaşmış besinleri yerse, bağırsağında açılan yumurtadan çıkan larva bağırsak duvarını delip kan dolaşımına geçebilir.
Sivrikuyruk (Enterobius vermicularis) adı verilen ipliksi solucan, genellikle körbağırsakta gelişebilen bir bağırsak asalağıdır. Dişisi yumurtlayabilmek için anüsten dışarı çıkar; bu genellikle gece vakti gerçekleşir. Apış arasında yumurtladıktan sonra dişi ölür, yumurtalardan hemen çıkan larvalar insanın parmağına bulaşarak ağzına ulaşır lar. Domuz kurdu (Trichinella spiralis) do muz etinin çiğ ya da az pişmiş yenilmesi so nucu insana geçer. İnsanın ince bağırsağına ulaştığında et sindirilince açığa çıkan larvaları önce ishal ve benzeri bağırsak şikayetlerine yol açar. Sonra bağırsak duvarını delerek kan yoluyla çizgili kaslara ulaşır ve orada bir süre yaşayıp etraflarında kist meydana getirerek ölürler.
Daha çok uzakdoğuda yaygın olan dev bağırsak kelebeği (Fasciolopsis buski) yumurtasından çıkan larva, bir su sümüklüböceğinin vücuduna girip çoğalarak redia denen larvalar meydana getirir. Bu larvalar da zamanla cercaria adını alan larva şekline dönüşerek sümüklüböceği terkedip insanın yiyeceği su bitkilerine yapışırlar; bunları çiğ yiyen insanların bağırsağının duvarına özel vantuzlarıyla yapışarak burada ülsere, ishale yol açarlar. Yassı solucanların şeritgiller (Cestoda) sınıfı birbirine benzeyen az ya da çok sayıda bölümlerden meydana gelir. Bunlardan domuz tenyası (Taenia solium) az pişmiş domuz eti yiyen insanların bağırsağında bu ette bulunan larvanın keseli kurt (cysticercus) halinden, erişkin hale dönüşmesi ve bağırsak duvarına yapışan başı aracılığıyla kan ve be sinleri emmesi yoluyla zarar verir.
Zaman zaman «proglottide» adı verilen bölümlere koparak içlerinde bulunan binlerce yumurta ile dışkı içinde dışarı atılırlar. Bu dışkı ile bulaşmış otları yiyen domuzların bağırsak duvarını delen larva, bu hayvanların kaslarına ulaşır. Cüce tenya (Hymenolepsis nana) sıçanların dışkısı ile bulaşmış besinlerin yenilmesi ile vücuda girer, bağırsak duvarında gelişip erişkin duruma gelir ve domuz tenyası gibi zarar verir. Köpek tenyası (Echinococcus granulosus) genellikle koyun etinde birçok larva bulunan kistler meydana getirir.
Köpek, koyun etini çiğ yerse bu kistler onun bağırsağında erişkin asalak haline dönüşürler. Bunlardan oluşan yumurtaların bulaştığı otları yiyen koyunların bağırsaklarına ulaşan yumurtadan çıkan larva, bağırsak duvarını delerek kan yoluyla hayvanın çeşitli organlarına ulaşır. Köpek tükürüğü ile bulaşan elini ağzına götüren insanların da köpeğin ağzındaki yumurtayı kendi sindirim kanallarına iletebilmeleri mümkündür. Böylece insan bağırsağından geçerek çeşitli organlara ulaşan larvalar, bu organlarda kistler meydana getirerek, önemli ve cerrahi tedavi gerektiren bozukluklara yol açarlar. Geniş tenya (Diphyllobotrium latum) az pişmiş balık etinin yenmesi ile insan bağırsağına ulaşan bir asalaktır. Bağırsak duvarından kan emerek zarar verir.
Görüldüğü gibi bağırsakta zararlı etkisi olan asalaklar çok çeşitli olup bunların açtıkları zararlar çok değişiktir. Bağırsak hastalıklarına yol açan diğer etkenler arasında bağırsak asalakları da bu nedenle önemli bir yer tutarlar.
Alıntı

Askaritler
Oksiyürlerden daha tehlikeli parazitlerdir. Boyları 15 ila 40 santim arasında olduğu için, bunlara halk dilinde "bağırsak solucanları" adı verilir.

Dişi solucanların yumurtaları dışkı ile atıldığından bu hastalık insan gübresi ile sulanan sebzelerle bulaşır. Çiğ olarak, hele yıkanmadan, yenen sebzelerle birlikte ince bağırsağa ulaşan yumurtalar, burada açılarak larva (yavru) haline gelirler.

Larvalar bağırsak zarını delerek kana karışırlar. Kan dolaşımı ile akciğerlere kadar gelir; iltihaplara sebep olurlar. Askaritler safrakesesine kadar ulaştıkları taktirde sarılık ortaya çıkar.

DİKKAT: Askaritler yumurtlamak için tekrar barsaklara dönerler. Bazen yumrular halinde birleşerek barsak tıkanmalarına yol açarlar.

Tedavi;
• Askaritlerin tedavisi de oksiyürlerde olduğu gibi ilaçla yapılır ve tedavi bütün aile üyelerine uygulanır.

Korunma;
• Sebzeler mümkün mertebe çiğ olarak yenmemeli; yeneceği zaman bol su ile yıkanmalıdır.
• Bunda da temizliğe son derece dikkat edilmeli; çocuklara temizlik alışkanlığı kazandırılmalıdır.

Tenyalar
Tenyalar, askaritlerden daha uzun solucanlar olup boyları 4 ila 10 metre arasında değişmektedir. Başları topluiğne büyüklüğünde, gövdeleri yassı halkaların birbirine eklenmesi ile teşekkül etmiştir. Tenyaların varlığı, bu parçaların koparak dışkıya karışması sonucu anlaşılır. Tenya yumurtaları da yine dışkı ile atılır.

Yumurtalar büyükbaş hayvanların vücudunda konaklar ve larva haline dönüşürler. Dolaysiyle, insana da bu hayvanların etiyle bulaşır. İyi pişmemiş yahut çiğ olarak yenen etlerle insan vücuduna girer; barsaklarda yerleşirler. Tenyalar salgıladıkları zehirli maddelerle organizmayı etkiler çeşitli rahatsızlıklara sebep olurlar.

Belirtileri;
• Dışkıda tenya parçalarına rastlanması.
• Baş dönmesi, karın ağrısı, kusma, ishal ve devamlı açlık duygusu.

Tedavi;
• Tenyaları düşüren özel ilaç (yomessan) kullanılarak tedavi edilir.

Çengelli Kurtlar
Beyaz ya da sarımtırak renkte olan çengelli kurt, 8 milimetre ila 1,5 santimetre arası boydadır. Yumurtaları pis sularda gelişir. Dolayısiyle çocuklara pis sulardan geçerler. Onikiparmak bağırsağında yerleşir ve çoğalırlar. Kan emerek beslendiklerinden bir müddet sonra kansızlık ve sindirim sistemi bozukluklarına sebep olurlar.

Tedavi;
• Doktor kontrolünde ilaçla yapılır. Yukarıda geçen temizlik kuralları şüphesiz burada da geçerlidir.

Kedi-Köpek Parazitleri
Kedi, köpek, tavşan gibi evcil hayvanların barsaklarında gelişen bazı solucan tiplerinin dişileri, yumurtalarını bu hayvanların dışkısına bırakırlar. Dışkı ile dışarı atılan yumurtalar etrafa yayılırken; aynı zamanda hayvanların tüyleri arasına da girerler. Çocuk onları severken tırnak aralarına geçer; oradan da yemek yerken ağız yoluyla barsaklara ulaşırlar.

İnce barsaklarda açılan yumurtalar, kurtçuk (larva) halinde kalıp gelişmezler. Barsak çeperlerini delip kana karışırlar. Kan yoluyla karaciğer, akciğer, beyin zarı ve göz gibi hayati önem taşıyan organlara yayılırlar.

DİKKAT:
Tedavi ile vaktinde zararsız hale getirilmeyen parazit larvaları, yerleştikleri dokularda kalıp kireçleşirler. Kireçlenmeleri halinde ameliyattan başka çare yoktur. Erken müdahalelerde ilaç tedavisi yeterlidir.

Korunma:
• Parazit taşıma ihtimali olan ev hayvanları ilaçlanmalı, temizliklerine dikkat edilmeli ve vaktinde aşıları yaptırılmalıdır.

BAĞIRSAK PARAZİTLERİ

Hijyen şartlarının yeterli düzeyde sağlanamadığı toplumlarda sıklıkla görülen bağırsak parazitleri, özellikle çocukların mental ve fiziki gelişimlerini oldukça olumsuz etkileyebiliyor. Bağırsakta yaşayan bu asalaklar kişinin besinlerine ortak olup beslenme bozukluklarına da neden olabiliyorlar.
Barsak parazitleri kurtçuk halinde ya da yumurta şeklinde ağızdan ya da derimizden vücudumuza girerek bağırsaklarımıza yerleşiyorlar. Bağırsaklarımıza yerleşmelerinin nedeni, bağırsak ortamının nemli ve besinler açısından zengin olmasından kaynaklanıyor.
Doğada birçok parazit türü bulunuyor.
Parazitlerin en bilinen ortak belirtileri; kilo alamama, gece ağız salyasında artış, makat bölgesinde özellikle geceleri artan kaşıntı, karın ağrısı, ishal, bazı durumlarda kabızlık gibi rahatsızlıklar oluşturmalarıdır.
En çok görülen parazit türleri; Oksiyürler, Askarisler, Tenyalar, Çengelli Kurtlar ve Kedi-Köpek parazitleridir.
Oksiyürler: Bu parazitler bir iplik gibi ince yapıları ve 2 mm ile 1 cm arasında değişen boyları ile küçük parazitler arasındadır. Halk arasında kıl kurdu olarak da bilinirler. Parazitler ağız yolu ile bağırsaklara kadar ilerler ve buralarda yerleşirler. Yumurtlayarak çoğalırlar ve yumurtaları makat çevresine bıraktıkları için makat kaşıntısı en tipik belirtilerinden biridir. Sarımtırak bir renktedir. İlaç tedavisi ile bağırsaklar tamamen temizlenebilir. Dikkatli bakıldığında hasta kişinin dışkısında parazitler görülebilir. Kız çocuklarda parazitler genital organlara kaçabilir bu nedenle bu organlarda akıntılar görülebilir. Parazitle mücadelede bütün ailenin tedavi altına alınması hastalıktan tamamen kurtulmak açısından bazen önem kazanabilir. Kıl Kurdu tedavisinde bütün aileye ilaç tedavisi reçete edilir. Tırnakların kısa kesilmesi, el yıkama alışkanlığının kazandırılması ve iç çamaşırların yüksek ısılarda yıkanması sonrasında ütülenmesi ya da çamaşırların arada sırada kaynatılması hastalıktan korunma açısından önemlidir.
Askarisler: Askarislerin görüntüsü oldukça kötüdür. Boyları 15-45 cm arasında değişebilir. Görünümleri ile solucanlara benzerler ve bu nedenle halk arasında bağırsak solucanı olarak isimlendirilir. Tarımda insan gübresi kullanıldığında hasta kişilerin dışkılarından sebze ve meyvelere bulaşır ve bu nedenle o sebzeler iyi yıkanmadığı zaman kolaylıkla sağlıklı kişilere de geçer. Askarisler tehlikeli parazitlerdendir. Larvaları kana karışarak farklı organlara hastalığı yayabilir. Akciğerlere ulaşarak bu bölgede iltihaplara, safraya ulaşarak genel sarılığa neden olabilirler. Sebzeler asla yıkanmadan yenilmemeli, besinlerin yıkanmasında oldukça dikkatli davranılmalı, tırnaklar kısa kesilmeli, özelikle tuvaletten sonra el yıkama alışkanlığı çocuklara kazandırılmalı, eller bol sabunlu su ile ovuşturarak yıkanmalıdır.
Tenyalar: Askarislerden daha uzun boyludurlar. Dışarıdan bakıldığı zaman halka halka birbirine eklenmiş zincir gibi görünürler. Boyları oldukça uzundur. O kadar uzun olabilirler ki 10 metreyi bulan tenyalar görülmüştür. Tenyalar etlerden insana bulaşırlar. İnsanlar dışkıları ile tenya larvalarını atarlar ve bu dışkıları yiyen hayvanların etlerinde larvalar halinde yaşarlar. Çiğ et ya da az pişmiş etler ile insan vücuduna girerler ve bağırsaklara doğru ilerlerler. Etlerin iyi pişmiş olmasına dikkat etmek, asla çiğ et yememek, hayvanların otlandığı yerlere dikkat etmek tenyalardan korunmamıza yardımcı olabilir. Tenya ile yaşayan biri sürekli açlık hisseder, karın ağrısına ek olarak tenya, kusmaya da neden olabilir. Tenyalar ilaç tedavisi ile bağırsaklardan düşürülebilir. Kişi tenyadan kurtulduktan hemen sonra bağırsaklarındaki rahatlama nedeniyle açlık hissi duyabilir.
Çengelli Kurt: Çengelli kurt yumurtaları hijyen kurallarına dikkat edilmeyen bölgelerdeki pis sularda yaşarlar. Sokakta oynayan çocuklar ve bu suyu kullanan ailelerde çengelli kurt hastalığı daha fazla görülür. 8mm ile 1.5 metre arasında uzayabilirler. Kan emerek bağırsaklarda yaşarlar bu nedenle hastalıkta en sık kansızlık görülür. İçme suyumuzun temiz olması ve kişisel hijyenimizin sağlam olması hastalıktan kurtulmamıza yardımcı olabilir.
Kedi köpek paraziti: Kedi, köpek ve tavşanların bağırsaklarında üreyen parazitlerin doğurgan olanları dışkılarına yumurtalar bırakırlar, bu yumurtalar insanlara genellikle köpeğin tüyleri ile bulaşır. Eğer kedi köpek besleyenlerin el yıkama alışkanlığı güçlü değilse, bu parazitler sindirim sistemine yerleşir ve burada kedi-köpek türü parazit oluşmaya başlar. Bu parazitler genellikle bağırsaklarda gelişmez bağırsak duvarını delerek kan yolu ile diğer organlara geçerler. Tedavi edilmediği takdirde yerleştiği diğer organlarda özellikle karaciğer, akciğer, beyin, göz gibi organlarda kalıcı kistler oluştururlar. Bu kistlerden kurtulmak için ameliyat şarttır. Evde hayvan besleyenler dönem dönem bu parazitlerden korunmak için hayvanlarını ilaçlamalı ve zamanında aşılarını yaptırmalılar. Ayrıca hayvanın dışkı bıraktığı yerin evden dışarıda olması ve her tuvaletten sonra hayvanın kişisel bakımının da yapılması gerekmektedir. Hayvana bakan kişinin de elleri sıklıkla yıkanmalıdır

sorunum dışkımdan kurt atıyorum bir haftadır fark ettim yassı sarımtırak bi asalak bilgi almak istiyorum tşk

Doktora gitmelisiniz.Geçmiş olsun.

uykuda bazenağzımdan su akıyor bunun sebebi neolabilir