Ünsüz yumuşaması nedir, örnek verir misiniz?

Ünsüz yumuşaması
Örnek: dolap - a > dolaba, çekiç - e > çekice, kanat - ı > kanadı, yemek - e > yemeğe
Örnek: kalp - i > kalbi, art - ı > ardı, renk - i > rengi, harç - ı > harcı
Görüldüğü gibi iki ünlü arasında kalmadığı halde “p, ç, t, k” sert ünsüzleri yumuşamıştır. Bazı sözcüklerde ise bu seslerin yumuşamadığı görülür.

Ünsüz Değişmesi (Yumuşama)

İki ünlü arasında kalan sert ünsüzler yumuşar. Buna “ünsüz değişimi” denir. Bu özellik, ancak sert ve yumuşak şekli bulunan seslerde geçerlidir. Bunlar p, ç, t, k sert sessizleridir.

Örneğin; “ağaç” sözcüğüne -i hal ekini getirsek, sözcüğün sonundaki “ç” sert sessizi yumuşayarak “c” olur; yani “ağacı” şeklinde yazılır.

Konunun devamı için tıklayın.

GÜLEÇ
HAVUÇ
LEYLEK
KELEBEK
ÇİLE
TAÇ
KAZMAK
KAVŞAK
ADAP

ben 25 tane vereceğim

Güleç
havuç
leylek
kelebek
çilek
taç
kavşak
adap
Çocuk
İlaç
Gök
Cep
Borç
Kalp
Durak
Ağıt
Söğüt
Harç
Art
Taç
Yurt
Kap
Ahenk
Kanat
Yemek

benden size örnek 20 tane balığı, youğurdu , yurdu ,derdi ,çorabı ,çiçeği ,rengi ,kitabı ,gezdiği ,gittiği ,hesabı ,tacı ,sevinci ,dengi ,bayrağı ,bötreğim ,leyleğim ,kurdu ,havucu ,kağıdı

Sözcük sonlarında bulunan p,ç,k,t gibi süreksiz sert ünsüzlerden sonra ünlü ile başlayan bir ek geldiğinde süreksiz sert ünsüzler yumuşayarak b,c,g,d harflerine dönüşürler bu kurala dilbilgisinde ünsüz yumuşaması ya da ünsüz değişimi adı verilir!

Örnekler => Teleskop-u (teleskobu), kitap-ı (kitabı), köpek-e (köpeğe)...vs gibi!

Bant sözcüğünün sonunda bulunan 't' sert ünsüzü ünlü ile başlayan bir ek aldığında yumuşayarak 'd' harfine dönüşür => Bant-ı (bandı), bant-a (banda) vs gibi

DEVAMI Ünsüz Değişmesi (Ünsüz Yumuşaması)

Ünsüz yumuşaması:ağaç-ı (ağacı)
Kap-ın(kabın)
Bayrak-ı(bayrağı)

Sonu p,ç,t,k ünsüzleri ile biten sözcüklere ünlü harf ile başlayan bir ek getirildiğinde b,c,d,g'ye dönüşür bu harf olayına ünsüz yumuşaması denir örnek: çorap-ı (çorabı)