Bakterilerde plazmitin görevi nedir?

Gen klonlaması çalışmaları bugün çok çeşitli amaçlar için genetik ve biyolojik araştırmalarda kullanılmaktadır. Bir genin vektöre yerleştirilmesi ve bu vektörün bakteri hücrelerine transformasyonu sonucunda hücrelerin bölünmesi sırasında vektörün de içerdiği genin birçok kopyasını oluşturması işlemine gen klonlaması adı verilmektedir. Klonlamada; virus ve bakteriler, bakteriofajlar, plazmitler, nadiren de kozmid ve mayalar vektör olarak kullanılmaktadır. Plazmitler, bakteri ve diğer organizmalarda bulunan, konak hücre kromozomundan bağımsız olarak çoğalan küçük, yuvarlak yapılı kromozom dışı DNA'lardır. Gen klonlaması çalışmalarında plazmitler kullanıldığında, klasik olarak genler genomik DNA veya mRNA'dan izole edilerek Polimeraz Zincir Reaksiyonu (PZR) ile çoğaltılmakta, gen ve genin yerleştirileceği plazmit bir veya daha fazla enzimle kesilerek in vitro şartlarda genin plazmite yerleştirilmesi sağlanmaktadır. Bugünlerde araştırıcılara bir çok avantaj sağlayan plazmit ve klonlama kitleri firmalar tarafından üretilmektedirler. Bunlar yardımıyla çok kısa sürede ve çok etkin bir şekilde gen klonlaması yapılabilmektedir. Araştırıcıların biyoteknolojik gelişimi takip ederek gen klonlaması ve sonrasındaki çalışmalar için kullanacakları en uygun plazmiti; plazmitin kullanım özellikleri, maliyet ve zaman gibi faktörlerin yanı sıra kendi laboratuvar olanaklarını da göz önünde bulundurarak seçmelerinin önemli olduğunu düşünmekteyiz.


Salih KUK, Ahmet ERENSOY Fırat Üniversitesi Tıp Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Elazığ, Türkiye