Milliyetçilik akımı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Alıntı

Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

milliyetçilik akımı nedir?

Milliyetçilik (Ulusçuluk)
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Eugène Delacroix'nın "La liberté guidant le peuple" (Halkın rehberi özgürlüktür) isimli çalışması, Fransa'daki Temmuz Devrimi'nin en önemli simgesi olmuştur.

Milliyetçilik veya Ulusçuluk, kendilerini birleştiren dil, din, tarih veya kültür bağlarından bir üstyapı oluşturabilmiş sosyal birikimlerin adı olan millet veya ulus olarak tanımlanan bir topluluğun yaşama ve ilerleme ülküsünün toplumların ve insanlığın gelişmesini sağladığına inanan görüştür.
Milliyetçilik, ulus idealine bağlılığın, evrensel ilkelere bağlılık gibi ya da bireyin hak ve özgürlükleri gibi evrensel zenginliğin artmasına katkıda bulunan sosyal soyut yapılardandır.
19. yüzyıl başlarından itibaren Avrupa'da, 20. yüzyılda ise tüm dünyada egemen siyasi düşünce tarzı olmuştur. Dünya siyasi haritası bu dönemde milliyetçilik ilkelerine göre biçimlendirilmiştir. Günümüzde özellikle azgelişmiş toplumlarda halâ yaygın bir değer olmakla birlikte, Anglosakson kültürüne bağlı toplumlarda ve Avrupa Birliği fikrini savunan çevrelerde olumsuz bir anlam yüklenmiştir.[ kaynak belirtilmeli]
Milliyetçilik konusunda Benedict Anderson, Ernest Gellner, Eric Hobsbawm, Elie Kedourie gibi karşıtların yanısıra, Anthony Smith' Nev Nikolayeviç Gumilev gibi tarafsız yazarların teorik çalışmaları olmakla birlikte konu henüz teorik bir temele kavuşturulamamıştır. Bu çalışmalarda yurtseverlik, militarizm, şovenizm, etnik aidiyet, dilsel aidiyet, ulusalcılık, irredentizm, faşizm, militancılık, dinselcilik, otoriterlik, ırkçılık, antiemperyalizm, asabiyet, hayali cemaatler, tarihsel kimlik, kahramanlık, maneviyat, atalar kültü, sadakat, egemenlik, ortak irade, vatan, romantizm, kamusallık, kültürellik kavramları açıklanmaktadır.

Kökenbilim
"Millet" sözcüğü aslen Arapça olup (Ar: ملة), "din veya mezhep; bir din veya mezhebe bağlı olan cemaat" anlamındadır. Osmanlı Türkçesinde 20. yüzyıl başlarına kadar bu anlamda kullanılmıştır. 19. yüzyıl ortalarından itibaren aynı sözcük Fransızca/İngilizce nation kavramına karşılık olarak kulanılmıştır. Moğolca'dan alınan "ulus" sözcüğü, 1932 yılında aynı kavramın Yeni Türkçesi olarak benimsenmiştir.
Latince kökenli olan "nation", kök anlamı itibariyle "aynı atadan gelenler topluluğu" demektir. Dolayısıyla esasen Türkçe kavim veya aşiret karşılığıdır. Moğolca ulus ise siyasi amaçla bir araya gelmiş olan boylar konfederasyonunu ifade eder (ayrıca kâdim Türkçedeki budunkelimesi de aynı anlamı verir).
Sözcüğün evriminden kolayca görüleceği gibi, ulusun objektif temelini tanımlamak son derece güçtür. Bazı uluslar kendini dil veya din temelinde tanımlarken, diğerleri ortak bir siyasi geçmişi veya siyasi ideali ulusal birliğin temeli olarak kabul etmektedir. İsviçre’de dört ayrı dil konuşulmasına rağmen yüzyıllardan beri paylaşılan ortak tarih güçlü bir ulusal duyguyu ayakta tutabilmiştir. Amerikan ulusu farklı kökenlerden gelen göçmenlerin ortak bir siyasi yapıda bir araya gelmesinden oluşur. Yahudi ulusunun tanımlayıcı ögesi dindir. Yunan ulusçuluğu, dil, din ve köken ortaklığını vurgular.
Kökenbilim, etnoloji teriminden gelmekte olması itibariyle, aynı ırk (ethnos) sahip olma temeline dayanmaktadır. Fakat, imparatorluklar ve kültürel yayılımlarla, etnik köken önemini ulusal ve milli kimliklere bırakmıştır. Genetik açıdan, etnik kökenleri araştırmak, nüfus içerisinde belirli genetik işaretçilerin ölçülmesi ile mümkün olmaktadır.

Tarihçe
Modern milliyetçi düşünce 1789-1799 Fransız Devrimi'nin fikirlerinden doğmuştur. Avrupa tarihindeki ilk milliyetçi hareketlere, Napoleon istilası (1804-1815) altındaki Almanya'da rastlanır. Aynı yıllarda, Rus işgalindeki Polonya'da güçlü bir milliyetçi akım doğdu. 1821'de Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanan Yunanistan, Avrupa'nın milliyetçi çevrelerinde çok heyecanlı destek buldu. 1848'de Avusturya İmparatorluğu'na karşı ayaklanan Macarlar, daha sonra Çekler ve Sırplar, milliyetçilik akımını Orta Avrupa'ya taşıdılar. 1860-1870 yılları arasında gerçekleşen İtalya birliği, devrimci milliyetçiliğin en büyük zaferlerinden biri olarak algılandı. 1870'lerde Rusya'da doğan Pan-Slavizm akımı, yayılmacı milliyetçiliğin ilk örneklerinden biri idi.
Milliyetçiliğe yol açan en önemli etken, daha önce hükümdar ve sülale zemininde tanımlanan siyasi aidiyet duygusunu, hükümdardan bağımsız olarak, "halk"a maletme gereğiydi. Siyasi aidiyet ve itaat, "halk"ın ortak iradesine dayandırılmalıydı. Bu nedenle 19. yüzyılda milliyetçilik, radikal, devrimci, anti-monarşist, yerleşik düzene zıt bir siyasi düşünce olarak değerlendirildi.
"Halk"ı tanımlamanın güçlüğü, milliyetçi düşünürleri -- bazen olguları ve mantığı zorlama pahasına -- olağanüstü duygusal anlamlar yüklemeye sevketti. Örneğin (ayrı lehçeler konuşan) Sicilyalılar veya Venedikliler ayrı bir ulus mu, yoksa italyan ulusunun parçası mıydı? Avusturya ulusu var mıydı? Makedonlar ayrı bir ulus mu, Bulgar mı, yoksa Güney Slavların bir boyu muydu? Bu konularda farklı görüşleri savunanlar, benimsedikleri ulusa hayali bir tarih ve hayali kökenler atfederek, onun ezelden beri "doğal olarak" varolduğunu kanıtlamaya çalıştılar. Farklı lehçeler konuşan toplumlarda, ortak bir ulusal dil oluşturmaya büyük önem verildi.
Pek çok ülkede toplumlar zıt milliyetçi idealler ekseninde karşı karşıya gelmiştir. Örneğin Güney Slavların dil birliğini temel alan Yugoslav milliyetçiliği ile din ve ortak tarih birliğini temel alan Sırp ve Hırvat milliyetçilikleri çatışmıştır. İrlanda'da Protestanlar Britanya ulusuna aidiyeti vurgularken, Katolikler ortak kökeni varsayan (Protestanları da içeren) İrlandalılığı öne çıkarmışlardır.
Farklı dil ve dinlerden toplumların yanyana yaşadığı bölgelerde, ulus yaratma çabaları, çoğunluktan farklı alt-uluslar veya azınlıklar sorunuyla karşı karşıya geldi. Siyasi egemenlik eğer ulusa dayandırılacaksa, o ulusa ait olmayan unsurların ya vatandaşlık haklarından mahrum edilmesi, ya asimile edilmesi, ya da ülke dışına sürülmesi veya yokedilmesi gerekiyordu. 20. yüzyılda ulus kurma çabaları bu nedenle insanlık tarihinin en büyük trajedilerinden bazılarına yol açtılar. Binlerce yıldan beri yanyana ve içiçe yaşamış toplumlar, ulusal kurtuluş adına sürgün ve katliamlarla tanıştılar. Doğu Avrupa ve Balkan ülkeleri, zorlu bir etnik temizlik süreci sonunda az çok homojen ulusal yapılara kavuştular.
1920-30'larda İtalyan Faşizm'i ve Alman Nazizm'i, 20. yüzyıl milliyetçiliğinin en tipik örnekleri olarak dünyanın hafızasında yer edindiler.

Türkiye'de Milliyetçilik [bak. Türk Milliyetçiliği]
Türkiye'de siyasal milliyetçilik 1903 yılında Yusuf Akçura tarafından yazılan Üç Tarz-ı Siyaset adlı makalenin yayınlanması ile başlar. Bundan önce Sultan III.Selim'e kadar uzanan bir tarihçe verilebilirse de siyasal anlamda başlangıç Yusuf Akçura ile başlar. Türkiye'de milliyetçiliğin öncüleri Kırım-Kazan kökenli aydınlardır. Bunun nedeni ise Kırım ve Kazan bölgesinin batı ticaret ve siyaseti ile tanışmasının 17 yy.'a dayanmasıdır.
Osmanlı toplumunu oluşturan İslam, Rum, Ermeni ve Yahudi "millet"lerini ortak bir ulusal kimlik altında bir araya getirme düşüncesi 1839 Tanzimat Fermanı'na damgasını vurdu, 1850'lerden sonra güç kazandı. Osmanlı seçkinlerine göre devlet, ancak bir Osmanlı milletine dayandığı takdirde ayakta durabilir ve canlanabilirdi. Osmanlı milleti padişahın sembolik egemenliği altında, ortak bayrak, marş ve simgelere (örneğin fes) sahip olacak, din ve dil ayrımı gözetmeden toplumsal birliği gözetecekti.
Osmanlılık fikri bir yandan egemen İslam toplumunda, diğer yandan imparatorluğun Hıristiyan unsurlarında direnişle karşılaştı. 1860'larda Namık Kemal öncülüğündeki Genç Osmanlılar, İslam milletinin geleneksel ayrıcalıklarını gayrımüslimlerle paylaşmayı reddeden bir milliyetçilik türünü savundular. Gayrımüslim toplumları içinde de, Osmanlı Devleti'nden koparak ayrı ulusal varlıklar oluşturma fikri taraftar topladı. Önceleri daha çok Rum toplumunu etkileyen ayrılıkçı akımlar, 1878 yenilgisinden sonra imparatorluğun diğer gayrımüslim halklarına da yayıldı.

MİLLİYETÇİLİK AKIMI İLK ÖNCE FRANSA DA BAŞLADI. FARANSA DA BAŞLAMASININ SEBEBLERİ ABD NİN
CUMHURİYETİ İNGİLTERE NİN MEŞRUTİYETİ İLAN ETMESİ FRANSA YI HAREKETA GEÇİRDİ. KLİSENİN İNSANLARA DEĞER
VERMEMESİ FRANSIZ İHTİLALİNİN BAŞLAMASINA
MİLLİYETÇİLİK AKIMI İLK ÖNCE FRANSA DA BAŞLADI. FARANSA DA BAŞLAMASININ SEBEBLERİ ABD NİN
CUMHURİYETİ İNGİLTERE NİN MEŞRUTİYETİ İLAN ETMESİ FRANSA YI HAREKETA GEÇİRDİ. KLİSENİN İNSANLARA DEĞER
VERMEMESİ FRANSIZ İHTİLALİNİN BAŞLAMASINA ZEMİN HAZIRLADI VE 1789 YILINDA İMZALANARAK HALKI
GÜVENCE ALTINA ALMAYI BAŞARMIŞLARDIR.
FRANSIZ İHTİLALİ İLE BİR TAKIM GELİŞMELER OLMUŞTUR. BUNLAR ŞUNLARDIR; 1. SOSYAL SINIF AYRIMI
SONA ERMİŞ EŞİTLİK İLKESİ KABUL EDİLMİŞTİR. 2. GÜCÜNÜ ALLAHTAN ALDIĞI KABUL EDİLEN MUTLAK MONARŞİ YÖNETİ
YIKILMIŞTIR. 3. ULUSÇULUK ULUSAL EGEMENLİK HÜRİYET EŞİTLİK FİKİRLERİ ÖNEM KAZANMIŞ VE YAYIMLANMIŞTIR.
4. MİLLİYETÇİLİK FİKİRLERİNİN YAYILMASI SONUCU ÇOK ULUSLU DEVLETLER PARÇALANMIŞ DAĞINIK HALDE
YAŞAYAN MİLLETLER MİLLİ BİRLİKLERİNİ SAĞLAMIŞLARDIR. 5. İNSAN VE VATANDAŞLIK BİLDİRGESİ
YAYIMLANMIŞTIR.6. DİĞER AVRUPALI DEVLETLER BU AKIMIN YAYILMAMASI İÇİN FRANSA YA SAVAŞ
AÇMIŞLARDIR. 7. LAİK HUKUK KURALLARI UYGULANMAYA BAŞLANMIŞRIR. 8. YENİ ÇAĞ BİTTİ YAKIN ÇAĞ
BAŞLAMIŞTIR.
İLK ORTAYA ÇIKTIĞINDA OSMANLININ İŞİNE YARAYAN FRANSIZ İHTİLALLERİ DAHA SONRA OSMANLININ LEHİNE
DÖNMÜŞTÜR. OSMANLININ İÇİNDE YAŞAYAN HALK KENDİ DEVLETİNİ KURMAK İSTEYİNCE OSMANLI DURAKLAMAYA GİRDİ.
ONUN ARDINDAN GERİLEMEYE GİRDİ. OSMANLIDAN AYRILMAK İSTEYEN DEVLETLER OSMANLIDAN İMTİYAZ
İSTEDİLER. İMTİYAZ VERMEYİCE OSMANLIYA SAVAŞ AÇTILAR. OSMNİN İÇİNDE YAŞAYAN HALK İLK ÖNCE İÇ SORUNLAR
ORTAYA ÇIKARDILAR DAHA SONSA İÇ SORUNU DIŞ SORUN HALİNE GETİRDİLER. BUNU GÖREN AVRUPALI
DEVLETLER OSMNİN İÇİNDE ÇIKAN BİR OLAYI BASTIRAMIYOR DEMEK Kİ OSM ESKİ GÜCÜNDEN DÜŞMÜŞ DİYORLAR VE
OSM DEVLETİ İÇİNDEKİ HALKI KIŞKIRTARAK MİLLİYETÇİLİK AKIMLARINI EMELLERİNE ULAŞTIRMAK İSTİYORLARDI.
BİRÇOK ULUSLARI TÜRKLERE YANİ OSMYE KARŞI KIŞKIRTIYORDU. BİR ÇOK ULUS OSMYE KARŞI AYAKLANDILAR
VE OSM DEN AYRILMAYI BAŞARDILAR. BU DA OSM NİN SONUNU GETİREN AYAKLANMALAR OLDU. OSM DEN İLK
İMTİYAZ ELDE EDEN SIRPLAR İLK AYRILAN İSEYUNANLILAR OLMUŞTUR. BUNU GÖREN DİGER ULUSLARDA
BAGIMSIZ OLMAK İSTEDİLER. OSMANLI RESMEN YOK OLUŞA DOGRU GİDİYORDU VE MİLLİYETÇİLLİK AKIMLARININ
EMELLERİNE ULAŞMASI İSTEMEYEN OSM BAŞARILI OLAMADI VE 1922 YILINDA YIKILDI VE OSM SONA ERDİ.
OSMANLI YIKILDIKTAN SONRA ONUN YERİNE BAŞKA BİR TÜRK DEVLETİ OLAN TÜRKİYE CUMHURİYETİ KURULMUŞTUR

kaynak

Milliyetçilik akımı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Benzer Konular

Benzer Konular

MsXLabs Üye Girişi

Milliyetçilik akımı hakkında bilgi verebilir misiniz?

Benzer Konular

Benzer Konular