Dikiş nasıl yapılır?
Ziyaretçi
cevabınızı bekliyorum
Dikiş Dikmek
Dikiş, günümüzde de geçerli olan en eski el sanatlarından biridir. Çok eski zamanlarda kuş kemiklerinden ya da tunçtan yapılma iğnelerle hayvan derileri ya da kumaşlar delinir, gene hayvan derisinden kesilmiş ince şeritler bu deliklerden geçirilerek dikiş dikilirdi. Günümüzde üretilen çeşitli boy ve kalınlıkta çelik iğnelerden dikişe en uygun olan seçilebilir; örneğin ipek ya da keten kumaşlar için küçük delikli, çorap onarmak içinse iri delikli ve uzunca bir iğne seçmekte yarar vardır. Dikiş dikerken kullanılacak en elverişli iplikler pamuk ya da polyester olanlardır.
Giysileri bedene oturtmak kolay bir iş değildir. Bu büyük bir özen ve dikkat gerektirir. Yüzyıllar boyunca insanlar çeşitli dikiş örnekleri geliştirdiler. Eskiden her şey elle dikilirken dikiş makinesinin geliştirilmesinden sonra pek çok kimse makineyle dikmeye başladı. Makine hem zaman kazandırıcıdır, hem de birleştirme yerlerini çok sağlam diker. Ne var ki dikiş makineniz olsa bile gene de bazı yerleri elle dikmeniz gerekebilir (bak. Dikiş Makinesi; İğne).
Dikiş Türleri
Dikişe başlamadan önce kimi gereçleri el altında bulundurmakta yarar vardır: İğne; makas; orta parmağa takmak için bir yüksük; dikilecek kumaşın renginde iplik ve teyel ipliği.
Hemen hemen bütün dikişler sağdan sola dikilir. Burada okuduklarınızı şekillerden de izlerseniz, değişik dikişleri öğrenmeniz kolaylaşır.
Teyel Dikiş: İki ya da daha çok kumaş parçasını makineyle ya da elde dikmeden önce kabaca yapılan dikiştir. Dikişlerin küçük olması gerekmez; ama kumaşı tutması için art arda biri uzun, biri kısa dikişler iyi sonuç verir. İpliğin ucuna bir düğüm atarsanız, asıl dikiş dikildikten sonra teyel ipliğini çekip çıkarmak kolay olur.
Düz Dikiş: Teyele benzeyen bu dikiş çok daha küçük ve düzgün görünür. Dikişlerin boyu ve aralarındaki uzaklık aynı olmalıdır. Düz dikiş hem parçaları birleştirmek, hem de büzgü yapmak için kullanılır. Düz dikiş bir uçtan öbür uca bitirildiğinde iplik çekilerek kumaş büzülür.
Makine Dikişi: Bu dikiş kumaşın yüzünde görünen teyel gibi geçici olmayan, sağlam bir dikiştir. İğne düz dikiş gibi bir kez batırılıp çıkarıldıktan sonra, kumaşın yüz tarafından yeniden bir önceki deliğe batırılır ve ikinci deliğin biraz ilerisinden kumaşın yüzüne çıkılır. Böylece kumaşın yüzünde dikiş kesintisiz bir çizgi biçiminde görülür.
Kenar Bastırma: Kumaşın kenarını ters yüzüne doğru katlayarak kol ve etek uçları ya da pantolon paçaları bastırılır. Kumaşın kenarı içeri doğru çevrilir ve bir kez katlanarak teyellenir. İğne kumaşın içe çevrildiği yerin hemen bitiminden asıl kumaşa batırılır ve ardından bu kez, katlanmış kumaşa yüzünden görünmeyecek biçimde, çarpık olarak bir iğne atılır. Böylece iğne kumaşın bir iç yüzüne, bir katlanmış kısmına atılarak, etek ya da pantolon paçası bastırılır. Baskı bittikten sonra kumaşı önce teyelliyken, sonra da teyeli sökülünce, ıslak bezle ya da buharlı ütüyle ütülemek gerekir.
Hıristo Teyeli: Bu dikiş özellikle yün ya da flanel kumaşların kenarlarını bastırmak için kullanılır. Soldan sağa doğru dikiş atılır. Önce kumaşın katlanan kısmına küçük bir düz dikiş atılır, ardından çarpık olarak sağdan sola doğru altta kalan kumaşa inilir. Oraya da küçük bir düz dikiş atıldıktan sonra yeniden katlı kısma dönülünce bastırılan kenarda çapraz bir dikiş oluşur.
İlik Dikişi ile Kenar Baskısı: Bu dikiş yukarıda açıklanan öbür dikişlerden farklıdır. İğnenin yanlamasına değil, yukarıdan aşağıya hareketiyle yapılan bir dikiştir. İğne batırıldıktan sonra iplik ilmek haline getirilir ve iğne bu ilmekten geri sokularak ilik kenarında bir sıra minik düğüm oluşturulur.
Sürfile: Bu dikiş, dikilmeden bırakıldığında tarazlanabilecek kumaşların kenarlarında kullanılır. Sürfile soldan sağa doğru yapılır. İğne kumaşın tersinden batırılarak yüzünden çıkartılır. Böylece iplik kenarın üzerinden atlatılarak, kumaşın saçaklanması önlenir. Kolay saçaklanan kumaşlara çift sürfile yapılır.
Sponsorlu Baglantilar
Giysileri bedene oturtmak kolay bir iş değildir. Bu büyük bir özen ve dikkat gerektirir. Yüzyıllar boyunca insanlar çeşitli dikiş örnekleri geliştirdiler. Eskiden her şey elle dikilirken dikiş makinesinin geliştirilmesinden sonra pek çok kimse makineyle dikmeye başladı. Makine hem zaman kazandırıcıdır, hem de birleştirme yerlerini çok sağlam diker. Ne var ki dikiş makineniz olsa bile gene de bazı yerleri elle dikmeniz gerekebilir (bak. Dikiş Makinesi; İğne).
Dikiş Türleri
Dikişe başlamadan önce kimi gereçleri el altında bulundurmakta yarar vardır: İğne; makas; orta parmağa takmak için bir yüksük; dikilecek kumaşın renginde iplik ve teyel ipliği.
Hemen hemen bütün dikişler sağdan sola dikilir. Burada okuduklarınızı şekillerden de izlerseniz, değişik dikişleri öğrenmeniz kolaylaşır.
Teyel Dikiş: İki ya da daha çok kumaş parçasını makineyle ya da elde dikmeden önce kabaca yapılan dikiştir. Dikişlerin küçük olması gerekmez; ama kumaşı tutması için art arda biri uzun, biri kısa dikişler iyi sonuç verir. İpliğin ucuna bir düğüm atarsanız, asıl dikiş dikildikten sonra teyel ipliğini çekip çıkarmak kolay olur.
Düz Dikiş: Teyele benzeyen bu dikiş çok daha küçük ve düzgün görünür. Dikişlerin boyu ve aralarındaki uzaklık aynı olmalıdır. Düz dikiş hem parçaları birleştirmek, hem de büzgü yapmak için kullanılır. Düz dikiş bir uçtan öbür uca bitirildiğinde iplik çekilerek kumaş büzülür.
Makine Dikişi: Bu dikiş kumaşın yüzünde görünen teyel gibi geçici olmayan, sağlam bir dikiştir. İğne düz dikiş gibi bir kez batırılıp çıkarıldıktan sonra, kumaşın yüz tarafından yeniden bir önceki deliğe batırılır ve ikinci deliğin biraz ilerisinden kumaşın yüzüne çıkılır. Böylece kumaşın yüzünde dikiş kesintisiz bir çizgi biçiminde görülür.
Kenar Bastırma: Kumaşın kenarını ters yüzüne doğru katlayarak kol ve etek uçları ya da pantolon paçaları bastırılır. Kumaşın kenarı içeri doğru çevrilir ve bir kez katlanarak teyellenir. İğne kumaşın içe çevrildiği yerin hemen bitiminden asıl kumaşa batırılır ve ardından bu kez, katlanmış kumaşa yüzünden görünmeyecek biçimde, çarpık olarak bir iğne atılır. Böylece iğne kumaşın bir iç yüzüne, bir katlanmış kısmına atılarak, etek ya da pantolon paçası bastırılır. Baskı bittikten sonra kumaşı önce teyelliyken, sonra da teyeli sökülünce, ıslak bezle ya da buharlı ütüyle ütülemek gerekir.
Hıristo Teyeli: Bu dikiş özellikle yün ya da flanel kumaşların kenarlarını bastırmak için kullanılır. Soldan sağa doğru dikiş atılır. Önce kumaşın katlanan kısmına küçük bir düz dikiş atılır, ardından çarpık olarak sağdan sola doğru altta kalan kumaşa inilir. Oraya da küçük bir düz dikiş atıldıktan sonra yeniden katlı kısma dönülünce bastırılan kenarda çapraz bir dikiş oluşur.
İlik Dikişi ile Kenar Baskısı: Bu dikiş yukarıda açıklanan öbür dikişlerden farklıdır. İğnenin yanlamasına değil, yukarıdan aşağıya hareketiyle yapılan bir dikiştir. İğne batırıldıktan sonra iplik ilmek haline getirilir ve iğne bu ilmekten geri sokularak ilik kenarında bir sıra minik düğüm oluşturulur.
Sürfile: Bu dikiş, dikilmeden bırakıldığında tarazlanabilecek kumaşların kenarlarında kullanılır. Sürfile soldan sağa doğru yapılır. İğne kumaşın tersinden batırılarak yüzünden çıkartılır. Böylece iplik kenarın üzerinden atlatılarak, kumaşın saçaklanması önlenir. Kolay saçaklanan kumaşlara çift sürfile yapılır.
