Sosyolojinin Diğer Bilimlerle İlişkisi
1. Sosyoloji ve Tarih
Tarih olay ve olguların meydana geldikleri ve devam ettikleri yere, zamana göre belgelere dayanan, gerçeğe uygun açıklamasını yapan bir bilimdir.
Tarih, zaman ve mekan içinde meydana gelen somut olayları yeniden meydana çıkarıp, onların yorumları ile uğraşır. Sosyoloji ise zaman ve yer içinde meydana gelen olgu ve olaylardan kader tayin edici olanları ile ilgilenir. Örneğin, Fransız İhtilali, Kurtuluş Savaşı, İstanbul’un Fethi gibi
2. Sosyoloji ve Psikoloji
Doğuştan getirdiği mizacı ve buna sosyal çevrenin de etkisiyle sonradan kazanılan karakter, şahsiyet gibi tek insanın halleri psikolojinin konusudur. Şahsiyet (Kişilik) toplum içerisinde gerçekleşir. “İnsan toplumun içinde, toplum da insanın içindedir.” Bu noktada Sosyoloji ile Psikoloji sımsıkı düğümlenir. Psikoloji, Sosyolojinin, Sosyoloji Psikolojinin verilerinden yararlanır.
Sosyoloji ile Psikoloji arasındaki etkilenmeden doğan yeni bilime Sosyal Psikoloji adı verilir. Sosyal psikoloji toplumun insan davranışlarına etkisini esas konu olarak inceler. Kişiler arası etkileşimi incelerken sosyal grup dinamikleri ve sosyal vaziyet alışları incelemiş, liderlik çalışmalarına kadar çalışmalarını sürdürmüştür.
Sosyoloji ise sosyal ilişkilerden doğan etkileşimleri, ilişki çeşitlerini, içeriklerine göre insanları etkileme güçlerinin sosyal değerleri ve sosyal grupların amaçlarına göre meydana gelişlerini inceler.
3. Sosyoloji ve Antropoloji
Antropoloji insan türünün doğuşunu, oluşumunun özelliklerini ve kültürü konu olarak alan bir bilimdir. İlkin insanın fizik özelliklerinden çalışmalarına başlamış ve Fiziksel Antropoloji dalı doğmuş ve gelişmiştir.
Antropolojinin kültürle ilgilenen dalına Sosyal (Kültürel) Antropoloji denir. Kültürel Antropoloji kültürü bir bütün olarak inceler.
Antropoloji bütün hayat tarzını konu alan bir bakış açısı içerisindedir. Sosyoloji ise kültüre bir sistem olarak toplum içinde, toplumun içeriklerinden biri olarak, kültürün toplum sistemleri ile etkileşimi açısı içinde bakar. Toplum içindeki kültür sosyolojiyi ilgilendirir.
4. Sosyoloji ve Hukuk
Hukuk normatif bir bilimdir. Norm yani kural koyan bir bilim olarak hukuk, insanlar arası ilişkileri düzenleyen kuralları koymanın usullerini ve uygulamasını gösterir. Sosyoloji ise pozitif bir sosyal bilimdir.
Hukuk, sosyoloji ile sıkı bir ilişki içindedir. Mesela şahıs hukuku, aile hukuku, miras hukuku, borçlar hukuku, idare hukuku, anayasa hukuku vb. konular toplum olayları ile ilgili olduğundan sosyolojiyi de ilgilendirir.
Toplum değiştikçe, yeni şartlara göre hukuk kuralları da değişir. Bu değişiklik ister istemez toplumu da etkiler ve değiştirir.
5. Sosyoloji ve Ekonomi
Ekonomi, ihtiyaçlar ve bunların giderilmesini sağlayan ekonomik mallar ve hizmetler arasındaki olayları inceler. Ekonomi, ekonomik olguların varoluş sebeplerini araştırır, aralarındaki sebep sonuç ilişkilerini açıklar.
Ekonomik olay sebebi ile insanlar arasında, aynı zamanda bir sosyal ilişki de meydana gelir.
6. Sosyoloji ve Coğrafya
Coğrafya yeryüzündeki kıta ve ülkelerin yüzey şekillerini, iklimini tabii kaynaklarını, bu alanlarda yaşayan insanlarını, hayvanlarını ve bitki örtüsünü inceleyen bir bilimdir. Bütün bu konular sosyolojiyi de ilgilendirir.
Coğrafyanın elde ettiği bilgilerden insanlar sosyal hayatlarında yararlanmışlardır.
7. Sosyoloji ve Siyaset Bilim
Siyaset bilim, devletin örgütlenişi, çeşitli yönetim şekillerinin karşılaştırılması, anayasa hukuku, yasama gücü, yürütme organı, uluslararası ilişkiler ve siyasi kurumlar tarihi gibi konularla ilgilenen sosyal bilimdir.
Siyaset bilimi bu konuları incelerken toplumun sosyal yapısını, inanç ve davranışlarını iyi bilmesi gerekir. Bu yönüyle siyaset bilim sosyolojinin verilerinden yararlanır. Ayrıca, izlemesi gereken yöntem ve araştırma tekniklerini sosyolojinin verilerine dayanarak belirler ve faaliyette bulunur.
8. Sosyoloji ve Felsefe
Felsefe, varlık, bilgi ve değerleri anlamak amacıyla sürdürülen en geniş bir araştırma, birleştirici ve bütünleştirici bir açıklama gayretidir. Felsefe bilimin sonuçlarına dayanarak varlık hakkında tümel bir açıklama yapmaya çalışır. Sosyoloji de insanlık tarihini bir anlama kavuşturmak ve birtakım sosyal bunalımları açıklamak gibi felsefi bir çabadan doğmuştur.
İnsanın sosyal davranışlarını, içinde bulunduğu toplumun sosyal değerlerini yönlendirdiği için, sosyoloji, bu değerleri inceleyen felsefenin verilerinden yararlanmak zorundadır.
Sponsorlu Bağlantılar
Tarih olay ve olguların meydana geldikleri ve devam ettikleri yere, zamana göre belgelere dayanan, gerçeğe uygun açıklamasını yapan bir bilimdir.
Tarih, zaman ve mekan içinde meydana gelen somut olayları yeniden meydana çıkarıp, onların yorumları ile uğraşır. Sosyoloji ise zaman ve yer içinde meydana gelen olgu ve olaylardan kader tayin edici olanları ile ilgilenir. Örneğin, Fransız İhtilali, Kurtuluş Savaşı, İstanbul’un Fethi gibi
2. Sosyoloji ve Psikoloji
Doğuştan getirdiği mizacı ve buna sosyal çevrenin de etkisiyle sonradan kazanılan karakter, şahsiyet gibi tek insanın halleri psikolojinin konusudur. Şahsiyet (Kişilik) toplum içerisinde gerçekleşir. “İnsan toplumun içinde, toplum da insanın içindedir.” Bu noktada Sosyoloji ile Psikoloji sımsıkı düğümlenir. Psikoloji, Sosyolojinin, Sosyoloji Psikolojinin verilerinden yararlanır.
Sosyoloji ile Psikoloji arasındaki etkilenmeden doğan yeni bilime Sosyal Psikoloji adı verilir. Sosyal psikoloji toplumun insan davranışlarına etkisini esas konu olarak inceler. Kişiler arası etkileşimi incelerken sosyal grup dinamikleri ve sosyal vaziyet alışları incelemiş, liderlik çalışmalarına kadar çalışmalarını sürdürmüştür.
Sosyoloji ise sosyal ilişkilerden doğan etkileşimleri, ilişki çeşitlerini, içeriklerine göre insanları etkileme güçlerinin sosyal değerleri ve sosyal grupların amaçlarına göre meydana gelişlerini inceler.
3. Sosyoloji ve Antropoloji
Antropoloji insan türünün doğuşunu, oluşumunun özelliklerini ve kültürü konu olarak alan bir bilimdir. İlkin insanın fizik özelliklerinden çalışmalarına başlamış ve Fiziksel Antropoloji dalı doğmuş ve gelişmiştir.
Antropolojinin kültürle ilgilenen dalına Sosyal (Kültürel) Antropoloji denir. Kültürel Antropoloji kültürü bir bütün olarak inceler.
Antropoloji bütün hayat tarzını konu alan bir bakış açısı içerisindedir. Sosyoloji ise kültüre bir sistem olarak toplum içinde, toplumun içeriklerinden biri olarak, kültürün toplum sistemleri ile etkileşimi açısı içinde bakar. Toplum içindeki kültür sosyolojiyi ilgilendirir.
4. Sosyoloji ve Hukuk
Hukuk normatif bir bilimdir. Norm yani kural koyan bir bilim olarak hukuk, insanlar arası ilişkileri düzenleyen kuralları koymanın usullerini ve uygulamasını gösterir. Sosyoloji ise pozitif bir sosyal bilimdir.
Hukuk, sosyoloji ile sıkı bir ilişki içindedir. Mesela şahıs hukuku, aile hukuku, miras hukuku, borçlar hukuku, idare hukuku, anayasa hukuku vb. konular toplum olayları ile ilgili olduğundan sosyolojiyi de ilgilendirir.
Toplum değiştikçe, yeni şartlara göre hukuk kuralları da değişir. Bu değişiklik ister istemez toplumu da etkiler ve değiştirir.
5. Sosyoloji ve Ekonomi
Ekonomi, ihtiyaçlar ve bunların giderilmesini sağlayan ekonomik mallar ve hizmetler arasındaki olayları inceler. Ekonomi, ekonomik olguların varoluş sebeplerini araştırır, aralarındaki sebep sonuç ilişkilerini açıklar.
Ekonomik olay sebebi ile insanlar arasında, aynı zamanda bir sosyal ilişki de meydana gelir.
6. Sosyoloji ve Coğrafya
Coğrafya yeryüzündeki kıta ve ülkelerin yüzey şekillerini, iklimini tabii kaynaklarını, bu alanlarda yaşayan insanlarını, hayvanlarını ve bitki örtüsünü inceleyen bir bilimdir. Bütün bu konular sosyolojiyi de ilgilendirir.
Coğrafyanın elde ettiği bilgilerden insanlar sosyal hayatlarında yararlanmışlardır.
7. Sosyoloji ve Siyaset Bilim
Siyaset bilim, devletin örgütlenişi, çeşitli yönetim şekillerinin karşılaştırılması, anayasa hukuku, yasama gücü, yürütme organı, uluslararası ilişkiler ve siyasi kurumlar tarihi gibi konularla ilgilenen sosyal bilimdir.
Siyaset bilimi bu konuları incelerken toplumun sosyal yapısını, inanç ve davranışlarını iyi bilmesi gerekir. Bu yönüyle siyaset bilim sosyolojinin verilerinden yararlanır. Ayrıca, izlemesi gereken yöntem ve araştırma tekniklerini sosyolojinin verilerine dayanarak belirler ve faaliyette bulunur.
8. Sosyoloji ve Felsefe
Felsefe, varlık, bilgi ve değerleri anlamak amacıyla sürdürülen en geniş bir araştırma, birleştirici ve bütünleştirici bir açıklama gayretidir. Felsefe bilimin sonuçlarına dayanarak varlık hakkında tümel bir açıklama yapmaya çalışır. Sosyoloji de insanlık tarihini bir anlama kavuşturmak ve birtakım sosyal bunalımları açıklamak gibi felsefi bir çabadan doğmuştur.
İnsanın sosyal davranışlarını, içinde bulunduğu toplumun sosyal değerlerini yönlendirdiği için, sosyoloji, bu değerleri inceleyen felsefenin verilerinden yararlanmak zorundadır.
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!