Kosta Rika ve Kosta Rika Tarihi

Misafir

Ziyaretçi

22 Şubat 2010 Mesaj #1

Ziyaretçi

Kosta Rika
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Kosta Rika, küçük bir Orta Amerika ülkesi olan Kosta Rika adı zengin kıyı anlamına gelmektedir.

Hakkında

Latin Amerika'nın en önemli noktalarından biridir. Nikaragua'nın güneyinde yer almaktadır.

Coğrafî Bilgiler

Coğrafî konumu: 10 00 Kuzey enlemi, 84 00 Batı boylamı
Harita konumu: Orta Karayipler
Yüzölçümü:
- toplam: 51,100 km²
- kara: 50,660 km²
- su: 440 km²
Sınırları: toplam: 639 km
- Sınır komşuları: Nikaragua 309 km, Panama 330 km
Sahil şeridi: 1,290 km
Arazi yapısı: Dar kıyı şeridi doğuda yükselerek yerini ülkenin belkemiğini oluşturan iç yükseltilere bırakır. Yükseltiler daha geniş bir alan kaplayan Antil Düzlüğüne yumuşak bir biçimde alçalır.
Deniz seviyesinden yüksekliği:
- en alçak noktası: Büyük Okyanus 0 m
- En yüksek noktası: Cerro Chirripo 3,810 m
Doğal kaynakları: Hidro enerji
Arazi kullanımı:
- tarıma elverişli: %6
- sürekli ekinler: %5
- otlak ve çayırlar: %46
- ormanlar: %31
- diğer: %12 (1993 verileri)
Sulanan arazi: 1,200 km² (1993 verileri)

Doğal afetler: Ara sıra depremler ortaya çıkmakta, Atlas Okyanusu kıyısı boyunca kasırgalar etkindir; yağış sezonu boyunca alçak kısımlarda su baskınları ve toprak kaymaları görülür; volkanik aktivite vardır.

İklimi

Tropikal iklimin etkisindedir. Kuru sezon (Aralık-Nisan) ; yağışlı sezon (Mayıs-Kasım); dağlık bölgeler daha soğuktur. dogal guzellikleri acisindan bir cennet olan orta amerika ulkesi. 12 ayri ekolojik bolgeye ayrilir, ki Kuzey Amerika'nin tamaminda bile boyle bir cesitlilik yoktur. minnacik bir ulke olmasina ragmen dunyadaki tum hayvan turlerinin %5'ine ev sahipligi yapar. 112 tane yanardagi vardir. Deniz seviyesinde tropik bir iklim gorulurken daglarina cikinca kendinizi isvicre vadilerinde sanabilirsiniz.
Nüfus

Nüfus: 3,773,058 (Temmuz 2001 verileri)
Yaş yapısı:
- 0-14 yaş: %31.38 (erkek 605,728; kadın 578,128)
- 15-64 yaş: %63.37 (erkek 1,209,084; kadın 1,181,754)
- 65 yaş ve üzeri: %5.25 (erkek 92,314; kadın 106,049) (2001 verileri)

Nüfus artış oranı: %1.65 (2001 verileri)

Mülteci oranı: 0.53 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini)

Bebek ölüm oranı: 11.18 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini)
Ortalama hayat süresi:
- toplam nüfus: 76.02 yıl
- erkek: 73.49 yıl
- kadın: 78.68 yıl (2001 verileri)

Ortalama çocuk sayısı: 2.47 çocuk/1 kadın (2001 tahmini)

HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.54 (1999 verileri)
- HIV/AIDS - hastalıkları taşıyan insan sayısı: 12,000 (1999 verileri)
- HIV/AIDS - ölümleri: 750 (1999 verileri)

Ulus: Kosta Rikalı

Nüfusun etnik dağılımı:
- Beyaz ırk %94,
- siyah ırk %3,
- Amerika yerlileri %1,
- Çinliler %1,
- diğer %1

Dinler:
- Roma Katolikleri %76.3,
- Evangestler %13.7,
  - diğer Protestanlar %0.7,
- Yahova şahitleri %1.3,
- diğer %4.8,
- inançsız %3.2

Diller:
- İspanyolca (resmi),
- İngilizce
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri bilgiler
- toplam nüfus: %94.8
- erkek: %94.7
- kadın: %95 (1995 verileri)

Yönetim

Costa Rica Colibrì

Ülke adı:
- Resmi tam adı: Kosta Rika Cumhuriyeti
- Kısa şekli : Kosta Rika

Yerel tam adı: Republica de Costa Rica
- Yerel kısa şekli: Costa Rica

İngilizce: Costa Rica

Yönetim Biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet

Başkent: San José

İdari bölmeler:
- 7 bölüm; Alajuela, Cartago, Guanacaste, Heredia, Limon, Puntarenas, San Jose

Bağımsızlık günü: 15 Eylül 1821 (İspanya'dan)

Milli bayram: Bağımsızlık günü, 15 Eylül (1821)

Anayasa: 7 Kasım 1949

Hukuk sistemi: İspanyol hukuku temel alınmıştır

Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: BCIE, CACM (Orta Amerika Ortak Pazarı), ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu), FAO (Gıda ve Tarım Örgütü), G-77,

IADB (Amerika Bölgesi Kalkınma Bankası), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), ICFTU (Uluslararası Serbest Ticaret Birlikleri Konfederasyonu), ICRM (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), IFRCS (Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Toplulukları Federasyonu), ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Inmarsat (Uluslararası Denizcilik Uydu Teşkilatı), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), LAES, LAIA (Latin Amerika Entegrasyon Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OPANAL, OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), PCA (Daimi Hakemlik Mahkemesi), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UNU, UPU (Dünya Posta Birliği), WCL (Dünya Emek Konfederasyonu), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)

Ekonomi

Ekonomiye genel bakış: Kosta Rika'nın turizm, tarım ve elektronik ihracatına dayanan sabit bir ekonomisi vardır. Son onbeş sene içinde yoksulluk seviyesi düşürülmüş ve güçlü bir sosyal güvenlik sağlanmıştır. 1996'da %0.9 oranında olan ekonomik büyüme, 1997'de %3'e ve 1998'de %5.5'e çıkmıştır. 1995'de %22.5 yükselmiş olan enflasyon ise 1997`de %11.1 ve 1998`de %12'ye düşmüştür. İşsizlik %5.6 oranında sabitlenmiş ancak yüksek seviyedeki bireyin istediği işte çalışamama problemi sürmektedir. Ayrıca, iç borçların geniş faiz ödemelerinin beslediği geniş hükümet açığı, sosyal servislerin kalitesini sağlayacak girişimleri baltalamıştır. Enflasyonu düşürmek, bütçe açığını küçültmek ve kamu sektörünün verimliliğini sağlamak hükümetin en önemli mücadeleleridir.

GSYİH: Satınalma gücü paritesi - 25 milyar $ (2000 verileri)
- GSYİH - reel büyüme: %3 (2000 verileri)
- GSYİH - sektörlere göre:
  - tarım: %12.5
  - endüstri: %30.7
  - hizmet: %56.8 (1999)

Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %11 (2000 verileri)

İş gücü: 1.9 milyon (1999)

Sektörlere göre iş gücü dağılımı:
- tarım %20,
- endüstri %22,
- hizmet %58 (1999 verileri)

İşsizlik oranı: %5.2 (2000 verileri)

Endüstri: Gıda maddeleri, tekstil ve giysi, yapı malzemeleri, gübre, plastik ürünleri

Endüstrinin büyüme oranı: %4.3 (2000)

Elektrik üretimi: 5.805 milyar kWh (1999)

Elektrik tüketimi: 5.303 milyar kWh (1999)

Elektrik ihracatı: 165 milyon kWh (1999)

Elektrik ithalatı: 69 milyon kWh (1999)

Tarım ürünleri: kahve, muz, şeker, mısır, pirinç, fasulye, patates; sığır eti; kereste

İhracat: 6.1 milyar $ (2000 verileri)

İhracat ürünleri: endüstri malları, kahve, muz, tekstil, şeker, tıbbi ürünler, elektronik aletler

İhracat ortakları: ABD %54.1, AB %21.3, Orta Amerika %8.6 (1999)

İthalat: 5.9 milyar $ (f.o.b., 2000 verileri)

İthalat ürünleri: hammaddeler, tüketim maddeleri, yatırım malları, petrol

İthalat ortakları: ABD %56.4, AB %9, Meksika %5.4, Japonya %4.7, (1999)

Dış borç tutarı: 4.2 milyar $ (2000 verileri)

Para birimi: Kosta Rika Colonu (CRC)

Para birimi kodu: CRC

Mali yıl: Takvim yılı

BEĞEN Paylaş Paylaş

Cevapla

GüNeSss

Ziyaretçi

8 Mayıs 2012 Mesaj #2

Ziyaretçi

Orta Amerika'daki en küçük cumhuriyetlerden biridir. Nikaragua ile Panama arasında yer alır. Batısında Büyük Okyanus, doğusunda Karayib Denizi bulunur. Ülkenin belkemiğini bazı tepeleri 3.820 metreyi bulan dağ sıraları oluşturur.

Sponsorlu Bağlantılar

Resmi Adı: Kosta Rika Cumhuriyeti.
Yönetim Biçimi: Çok partili, tek meclisli cumhuriyet.
Yüzölçümü: 51.100 km2.
Nüfus: (1992): 3.161.000.
Başkent: San Jose.
Başlıca Kentler ve Nüfusları: (1988): San Jose (281.557), Limon (63.451), Desamparados (50.860), Alajuela (41.390), Puntarenas (35.166).
Doğal Yapı: Nikaragua ve Panama arasında bulunan ülkeden, Amerika kıtasının temel dağ sırası geçer; en yüksek tepe, 3.820 metreyi bulan Chirippo Grande' dir.
Başlıca Ürünler: Kahve, muz, abaka lifleri, kakao, şeker, kimyasal maddeler ve ettir.
Eğitim: 612 yaşları arasında zorunlu ve parasızdır.

Bu bölgede zaman zaman tehlike yaratan eski yanardağlar vardır. 1963'te Irazü'nun ve 1968'de Arenal'ın yeniden lav püskürtmesi büyük can ve mal kaybına neden oldu.
Dağlar, Kosta Rika'yı üç belirgin bölgeye ayırır: Kıyıda sıcak, nemli alçak "düzlükler; ortada, iklimi yıl boyunca yumuşak olan geniş bir havza (Valle Central) ve yüksekliği 1.500 metreyi aşan, gündüzleri serin, geceleri çok soğuk geçen dağlık bölge.
San Juan Irmağı, Nikaragua ile Kosta Rika arasında sınır oluşturur. Tümüyle Kosta Rika topraklarında bulunan en önemli ırmak Reventazon'dur. Bunlardan başka dağların yamaçlarından aşağılara hızla akan birçok küçük ırmak vardır.

Halkın hemen hemen tümü ya melez (mestizo) ya da İspanyol kökenli beyazlardır. Günümüzde, çoğu dağlarda yaşayan yaklaşık 6.000 Amerika Yerlisi kalmıştır. Afrika'dan getirilmiş olan kölelerin soyundan gelen 25 bin dolayında da Siyah vardır. Hemen tüm Kosta Rikalılar, İspanyolca konuşur ve çoğu Katolik Kilisesi'ne bağlıdır. Devlet bütçesinin önemli bir bölümünün eğitime ayrıldığı Kosta Rika'da okullar parasızdır. Parasız ve zorunlu eğitim 1886'dan beri uygulanmaktadır. Bu nedenle ülkede okuryazar oranı yüzde 92'nin üzerindedir. Ülkenin başlıca büyük kenti olan San Jose'nin banliyöleriyle birlikte nüfusu 241.464'tür (1984). Kentin biri 1888'de kurulmuş iki üniversitesi ve bir ulusal tiyatrosu vardır. En önemli limanı, Karayib kıyısındaki 33.925 (1984) nüfuslu Limön'dur. Ülkenin en eski kenti, bir zamanlar başkent olan Cartago'dur. Cartago'nun günümüzde nüfusu 23.928'dir (1984).
Kosta Rika hem tropik, hem ılıman kuşak ürünlerinin yetiştirildiği bir tarım ülkesidir. En önemli ürünleri kahve ve muzdur. Ayrıca kakao, abaka (Manila keneviri), mısır, şekerkamışı, fasulye, pirinç ve tütün de önemlidir. Çeşitli tropik meyveler yetiştirilir. Ormanlarda sedir, maun, balsa ve kabuklarından kinin elde edilen kınakına ağaçları bulunur.

Sanayisi temel olarak kahve, şeker, muz ve kakaonun pazar için işlenmesine ve ağaç ürünleri üretimine dayalıdır. Ülkenin Büyük Okyanus'a bakan çayırlık bayırlarında otlayan sürülerin etinden ve derisinden yararlanılır. Bir ölçüde mandıracılık da yapılır. Maden kaynakları zengin olmayan Kosta Rika'da altın, tuz, kükürt ve boksit çıkarılır. Ülkede kömür yoktur ve elektrik, yüksek bölgelerde su gücünden elde edilir.
San Jose, Büyük Okyanus ve Karayib kıyılarına demiryolu ile bağlanmıştır. 1960' larda Kosta Rika'da yol yapımına hız verildi. Panamerikan Karayolu'nun ülke sınırlan içindeki bölümü tamamlandı ve böylece verimli topraklan gelişmeye açılmış oldu. San Jose'nin uluslararası bir havaalanı, Büyük Okyanus kıyısındaki limanı Puntarenas'ta ve Limön'da da havaalanları vardır.
Ülkeyi 1502'de, bugün Limon kentinin bulunduğu yere çıkan Kristof Kolomb keşfetti. Kolomb ve adamlarının çevresini kuşatan Yerliler'in som altından takıları vardı. Bunu gören Kolomb, sonunda zengin bir toprağa ayak bastığını düşündü ve buraya "zengin kıyı" anlamına gelen Kosta Rika adını verdi. Ondan sonra gelen İspanyol sömürgeciler uzun yıllar Yerli kabilelerin direnişini kırmaya çalıştılar. İspanyol egemenliği ancak 1570'te kesinleşti. Bu topraklara yerleşen İspanyol göçmenleri maden kaynaklarının yetersizliğinden ve toprağın elverişsizliğinden zenginleşemediler. İlk önemli yerleşme orta havzada Cartago'da, 1564'te kuruldu.

Kosta Rika 1821'de özgürlüğünü kazanıncaya kadar bir İspanyol sömürgesi olarak kaldı. İlk önce, yeni kurulan Meksika İmparatorluğu'nun bir parçası oldu, daha sonra 1824'te Orta Amerika Federasyonu'na katıldıysa da, 1838'de federasyondan ayrıldı. 1848'de bağımsız bir cumhuriyet oldu. 185359 arasında cumhurbaşkanlığı yapan Kosta Rika'nın ulusal kahramanı Juan Rafael Mora, ülkenin ekonomisinin gelişmesine ve eğitimin yaygınlaşmasına büyük katkıda bulundu.
Kosta Rika, Orta Amerika'nın demokratik geleneği en güçlü ülkesidir. İlk serbest seçimler 1850'de yapıldı; 1920'de oy vermek için okuryazar olma zorunluluğu getirildi. 1925'te gizli oya geçildi. 191719 arasındaki kısa süreli diktatörlük dönemi dışında, demokratik seçimlere ve sivil devlet başkanına dayanan demokrasi geleneği hiç kesintiye uğramadı. Ülkede, yürütme görevini üstlenen bir başkan ve bir yasama meclisi vardır.

Başkan Oscar Arias Sanchez Orta Amerika'da barışı sağlama çabalarında önemli başarılar elde etti. Ama ülkenin karşı karşıya olduğu ekonomik sorunlarla yeterince ilgilenmediği yolunda eleştirilere uğruyordu. Artan işsizlik ve hızlanan enflasyon yanında yolsuzluklar da muhalefetin tepkilerine yol açmaktaydı. Şubat 1990'da yapılan başkanlık seçimlerini Sosyal Hıristiyan Birlik Partisi'nin adayı Rafael Angel Calderön Fournier kazandı. İktidardaki Ulusal Kurtuluş Partisi ise ikinci parti konumuna düştü.
Calderön, Sanchez yönetiminin uyguladığı özelleştirme ve ihracata dayalı büyüme politikasını sürdüreceğini açıkladı. Ama, kamu sektörü açığını kapatmak ve kemer sıkma politikası uygulamak zorunda kalınca, devlet harcamalarını kıstı, altyapı hizmetleriyle yiyecek ve yakıt fiyatlarını artırdı.
Nisan 1990'da Kosta Rika ile Panama'nın Karayib Denizi kıyıları şiddetli bir depremle sarsıldı. Richter ölçeğine göre 7,4 şiddetinde olan deprem en az 50 kişinin ölümüne ve büyük hasara yol açtı. Ağustosta aynı bölgeler bu kez de taşkınlardan zarar gördü.

Hükümet yoksullukla mücadele programını uygulamaya koyduysa da, bir yandan enflasyon, öte yandan Kosta Rika parasının değerinin düşürülmesi, işçilerin satın alma gücünün düşmesine yol açtı. 1991'de, biri haziranda, öbürü temmuzda olmak üzere iki genel grev yapıldı. Avrupa Toplulukları (AT) ülkelerinin eski sömürgelerine sağladıkları kolaylıklar, Kosta Rika'nm en önemli ihraç ürünü olan muz satışlarını olumsuz etkiledi. Benzer bir olumsuz gelişme de, ikinci önemli ihraç ürünü olan kahvede görüldü.

kaynak:

BEĞEN Paylaş Paylaş

Bu mesajı 1 üye beğendi.

Cevapla