Arama

Önemli İcatlar - Hoverkraft

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 31 Ekim 2008 Gösterim: 5.859 Cevap: 0
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
31 Ekim 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
Gövdesi suya gömülmeden ya da toprağa değmeden, yüzeyin hemen üstünde kayarak ilerleyen deniz ve kara taşıtlarına hoverkraft denir. Bunlar, denizin çok dalgalı ya da arazinin çok engebeli olmaması koşuluyla hem suda, hem karada yol alabilen amfibi araçlardır. Ama bazı askeri uygulamalar dışında bu araçlar amfibi olarak pek kullanılmaz; kara ve deniz taşıtı olarak ayrı ayrı tasarımlanır. Hoverkraftın gövdesi düz dipli bir tekne biçimindedir ve harekete geçmeden önce gövdenin dibi ile su (ya da toprak) yüzeyi arasında oluşturulan bir "hava yastığı" sayesinde yükselerek bu taşıyı­cı yüzeye oturur. Bu nedenle hoverkraftların bir adı da hava yastıklı taşıtlardır. Ama hoverkraft adı genellikle deniz tekneleri için kullanılır; bu sistemin uygulandığı kara ve demiryolu taşıtlarına da hava yastıklı taşıt denir.
Kalın ve büyükçe bir karton parçasıyla bir masanın üzerine birkaç kez hızla vurursanız, iki yüzey arasında sıkışan havanın oluşturdu­ğu hava yastığı etkisini hissedebilirsiniz. Ama masa ile karton arasında sıkışan hava yanlar­dan kaçacağı için bu etki çok kısa sürelidir. Bu ilkeye dayanan hava yastıklı teknelerin ilk tasarımını 1870'lerde İngiliz gemi yapımcısı John I. Thornycroft yapmıştı. Ama, dibi açık bir kutuyu andıran teknenin altındaki boşluk­tan hava kaçmasını önleyemediği için tasarımı başarısız oldu. Bu temel sorun ancak 1955'te çözülebildi. O tarihte İngiliz mühendis Chris-topher Cockerell, teknenin dibinden aşağıya doğru hava püskürterek alttaki hava yastığını bir perde gibi çepeçevre kuşatmayı düşündü. Elektrikli bir saç kurutma makinesinin vanti­latörü ve dipleri açılmış iki konserve kutusuy­la yaptığı deneme başarılı olunca buluşunun patentini aldı ve 1958'de bu tasarısını gerçek­leştirmek üzere hükümetten yardım sağladı. Böylece bir yıl sonra, SR-N1 adıyla ilk hover­kraft denize indirildi. Bu 3,5 tonluk tekne yalnızca üç yolcu taşıyabiliyordu ve beklendi­ği kadar hızlı gitmiyordu, ama gene de hava yastığı sisteminin başarısını kanıtlamıştı.
Sponsorlu Bağlantılar
Teknenin çevresine kauçuk bir etek eklen­mesiyle hoverkraft yapımında hızlı bir geliş­me sağlandı. Aşağıya doğru sarkan bu esnek ve sağlam etek hava yastığındaki sızıntıları önlediği için, taşıtın çok fazla hava kaybetme­den engelleri aşabilmesine yardımcı oldu.
Hoverkraft gemilerden çok daha hızlı bir taşıttır. Çünkü su yüzeyine değmeden kayar gibi ilerlediği için hızını düşürecek bir su direnciyle karşılaşmaz. Hava yastığının çevre­sindeki hava perdesi, motorların döndürdüğü güçlü vantilatörlerle sağlanır. Bu yüzden, motorlar durduğunda hoverkraft da sıradan bir tekne gibi su yüzeyine oturur. Motorlar taşıtın ilerlemesini sağlayan itici pervaneleri de döndürür. Pervane kanatlarının dönüş sayısı ayarlanarak taşıtın hızlanıp yavaşlaması ya da pervane ters yönde döndürülerek taşıtın geri gitmesi sağlanabilir. Yön değiştirmeyi sağlayan da uçaklardakine benzer hava dü­menleridir.
Hoverkraftlarla yolcu taşıma denemelerine 1962'de İngiltere kıyılarında başlanmıştır. Su­lar yükseldiği ve alçaldığı zaman da kıyıya kolayca yanaşabilen bu tekneler özellikle gelgite açık kıyılarda yolcu taşımacılığı için çok elverişlidir.

Üst konik dişli kutusu Yolcu kabini Ana motor milleri Makine bölümü


hoverkraftls0



Esnek etek Vantilatör Hava yastığı Kaldırma Hava bölmeleri
dişli kutUSU vantilatörü

Üstte: Manş Denizi'nde, Dover-Boulogne arasında çalışan Mountbaten sınıfı hava yastıklı feribotlardan biri. Altta: Hava yastığını çevreleyen hava perdesini oluşturmak üzere vantilatörlerin nasıl hava püskürttüğünü gösteren, basitleştirilmiş bir hove
trkraft kesiti.


Çağdaş Hoverkraftlar ve Hava Yastıktı Taşıtlar

Hoverkraftlarla ilk düzenli yolcu taşımacılığı­na 1966'da Manş Denizi'nde, İngiltere ile Fransa arasında başlandı. SR-N6 VVinchester sınıfı bu hoverkraftlar 9 ton ağırlığındaydı ve 38 yolcu taşıyabiliyordu. 1969'da, dört gaz türbiniyle çalışan, 160 tonluk SR-N4 Mount-batten sınıfı taşıtlar hizmete girdi. Bu teknele­rin en son geliştirilen tipi 418 yolcu taşıyabilir ve saatte 105 km hızla yol alabilir. Çıkarma ve devriye gemisi olarak askeri amaçlarla kulla­nılan hoverkraft türleri de geliştirilmiştir. Bunlar özellikle bataklık yerlerde kullanılma­ya çok elverişlidir.
Hoverkraftların en önemli kusurlarından biri denizde hızla giderken çok fazla su püskürtmeleridir. Makine bölümüne de giren bu tuzlu suyun paslanmaya yol açmaması için motorların her gün tatlı suyla yıkanması gerekir. Motorların ve eteklerin sürekli bakı­mının çok pahalı olması hoverkraftların daha yaygın olarak kullanılmasını büyük ölçüde engeller.
Hava yastığı ilkesi deniz teknelerinden sonra demiryolu ve karayolu taşıtlarına da uygulanmıştır. Hava yastıklı çok hızlı trenler Fransa'da yaygın olarak kullanılır. Karayolla­rında ise bu sistem özellikle ağır yük taşımacı­lığında çok elverişlidir. Tekerleklerin yerini alan hava yastığı, aracı yoldan belirli bir yükseklikte tutar ve yükün bütün yüzeye eşit olarak dağılmasını sağlar. Böylece tekerlekli araçlarla taşındığında köprülerin çökmesine yol açabilecek kadar ağır yükler çok daha güvenli biçimde taşınabilir.
Fabrikalarda yük taşımak için kullanılan hava yastıklı konveyörlerde de bu sistem çok büyük kolaylık sağlamıştır. Uzun süre yatağa bağlı kalacak hastalar için tasarlanan hava yastıklı yataklar ise sürtünmeyi ortadan kal­dırdığı için "yatak yaralarının" önlenmesinde çok etkilidir. Özellikle ağır yanık olaylarında başarıyla kullanılan bu yataklarda hastanın ağırlığını, yatak yüzeyindeki naylon cepler­den çıkan sıcak havanın oluşturduğu hava yastığı taşır.

MsxLabs & TemelBritannica

Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....

Benzer Konular

5 Mart 2017 / Misafir Mühendislik Bilimleri
2 Eylül 2011 / Misafir Taslak Konular
20 Ağustos 2013 / asla_asla_deme Mühendislik Bilimleri
13 Haziran 2008 / KisukE UraharA Mühendislik Bilimleri
10 Eylül 2012 / Efulim Mühendislik Bilimleri