Bamya
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bamya (Abelmoschus esculentus), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından ılık iklimlerde yetişen bir yıllık bitki türü.
Sapı, ılık iklimlerde 70-90 cm., sıcak iklimlerde 1-2 metredir. Yaprakları el ayası şeklinde, kökleri oldukça derinde, meyvesi ince uzun piramit şeklinde tohumları yuvarlak, oval ve yeşil renktedir.
Ekolojik özellikleri
Kuraklığa uzun süre dayanabilen bamya bitkisi, dondan kötü bir şekilde etkilenir.
Biyokimyasal özellikleri
Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak sindirim sistemine yardımcı olur. Lif oranı yüksek bir besin olan bamya, idrar söktürücüdür ve kabızlığı gidermekte faydalıdır. Mineraller açısından da zengin bir sebze olan bamya, halsizliğe iyi gelir. Çiçekleri ezilip kaynatılarak suyu içilirse göğsü rahatlatır ve yumuşatır.
Tüketimi
Bamya, yaş ve kuru olarak tüketilebilir. Tazeyken toplanmalı ve tüketilmelidir, çünkü olgunlaştıkça kartlaşır. Bamyanın kurutulması, çiçek açar açmaz toplanıp ipe dizilerek güneş altında bekletilmesi ile olur. Bamya, çok değişik mutfaklarda kendine yer bulur. Bunlar arasında Akdeniz ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Amerika'nın güney eyaletleri sayılabilir. Bamyanın yapılış şekli de ülkeden ülkeye değişir. Türkiye'de ve genel olarak Akdeniz ülkelerinde sebze yemeği olarak ya da etli tüketilen bamya, Türkiye'de çok tercih edilmese de kızartılarak da tüketilmektedir.
Türkiye'de taze yetiştirilen Bamya çeşitleri
Afrika ve Asya'dan bütün dünyaya yayılmıştır.
Ayrıca Bknz
Bamya Yetiştiriciliği
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Bamya (Abelmoschus esculentus), ebegümecigiller (Malvaceae) familyasından ılık iklimlerde yetişen bir yıllık bitki türü.
- Bilimsel sınıflandırma
- Alem: Plantae (Bitkiler)
- Bölüm: Magnoliophyta (Kapalı tohumlular)
- Sınıf: Magnoliopsida (İki çenekliler)
- Takım: Malvales
- Familya: Malvaceae (Ebegümecigiller)
- Cins: Abelmoschus
- Tür: A. esculentus
- Binominal adı: Abelmoschus esculentus (L.) Moench.
Sapı, ılık iklimlerde 70-90 cm., sıcak iklimlerde 1-2 metredir. Yaprakları el ayası şeklinde, kökleri oldukça derinde, meyvesi ince uzun piramit şeklinde tohumları yuvarlak, oval ve yeşil renktedir.
Ekolojik özellikleri
Kuraklığa uzun süre dayanabilen bamya bitkisi, dondan kötü bir şekilde etkilenir.
Biyokimyasal özellikleri
Mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak sindirim sistemine yardımcı olur. Lif oranı yüksek bir besin olan bamya, idrar söktürücüdür ve kabızlığı gidermekte faydalıdır. Mineraller açısından da zengin bir sebze olan bamya, halsizliğe iyi gelir. Çiçekleri ezilip kaynatılarak suyu içilirse göğsü rahatlatır ve yumuşatır.
Tüketimi
Bamya, yaş ve kuru olarak tüketilebilir. Tazeyken toplanmalı ve tüketilmelidir, çünkü olgunlaştıkça kartlaşır. Bamyanın kurutulması, çiçek açar açmaz toplanıp ipe dizilerek güneş altında bekletilmesi ile olur. Bamya, çok değişik mutfaklarda kendine yer bulur. Bunlar arasında Akdeniz ülkeleri, Hindistan, Japonya ve Amerika'nın güney eyaletleri sayılabilir. Bamyanın yapılış şekli de ülkeden ülkeye değişir. Türkiye'de ve genel olarak Akdeniz ülkelerinde sebze yemeği olarak ya da etli tüketilen bamya, Türkiye'de çok tercih edilmese de kızartılarak da tüketilmektedir.
Türkiye'de taze yetiştirilen Bamya çeşitleri
Amasya (Çiçek) Bamyası: Amasya, Tokat ve İç Anadolu'da yaygın olarak yetiştirilen ve çiçek bamyası olarak da adlandırılan bu çeşit açık yeşil renkli ve küçük meyvelidir. Çiçekler açılarak döllenme tamamlandıktan bir süre sonra hasat yapılır. Ortalama bir cm büyüklüğündeki meyveler şekil olarak sultani bamyaya benze ancak çok küçüktürler. Çiçek bamyası genellikle kurutmalık olarak değerlendirilir.Türkiye de yetiştirilen 21.000 ton bamyanın 2 trilyonluk yıllık üretimi Amasya'nın Taşova ilçesinde yapılmaktadır.Dağılımı
Sultani Bamya: Marmara ve Ege bölgelerimzide yaygın yetiştirilen koyu yeşil renki düzgün ve beşgen köşeli meyvelere sahip önemli bir çeşidimizdir. Meyve eti yumuşak ve çok lezzetlidir. Sofralık bir çeşit olan sultani bamyada hasat gecikmesi ile selülozlaşma çok yavaş olur. Bu grupta yeralan Akyüz ve Kabaklı çeşitleri Marmara bölgesinde yaygın olarak yetiştirilmektedir.
Bornova Bamyası (Manikürlü bamya): Ege bölgesinde yetiştirilen Bornova bamyası sofralık ve konservelik bir çeşittir. Sümüksü yapı oluşturmaması nedeniyle konserve değeri yüksektir. Meyve sultani bamya kadar uzun değildir. Ucu hafif tombul ve sap bağlantı kısmı incedir. En belirgin özelliği ise sap bağlantı kısmının mor renk taşımasıdır. Beş köşeli meyve etli ve çok lezzetlidir.
Balıkesir Bamyası (Tombul bamya): Balıkesir bamyası değer yerli çeşitlerimizden altı köşeli ve etli meyve özelliği ile kolayca ayrılabilir. Çok kısa şişkin meyveli ve ucu küttür. Bu nedenle tombul bamya olarak adlandırılır. Taze tüketime uygunluğu kadar konserve içinde uygun olan bu çeşidin meyveleri etli, ancak çok çekirdeklidir.
Afrika ve Asya'dan bütün dünyaya yayılmıştır.
Ayrıca Bknz
Bamya Yetiştiriciliği
Son düzenleyen asla_asla_deme; 18 Mayıs 2010 20:52