Cam Mamul İmalatçısı

TANIM
Önceden tasarlanmış cam mamulün modeline göre belirlenmiş üretim tekniği doğrultusunda, ergimiş haldeki sıcak cam hamuruna bir takım aletler ve makineler yardımıyla ve elde şekil vererek değişik formlarda cam eşya meydana getiren kişidir.

GÖREVLER
- Cam hammaddelerinin, istenilen ölçüde karışımını yaparak 1475 derecelik cam eritme fırınlarına verilmesini sağlar,
- Cam üfleme borusunun ucuna, şekillendirilecek eşyaya yetecek kadar cam fırınından aldığı bir top cam madenini üfleyerek, çekerek veya direk otomatik veya otomatik olmayan araçlar yardımıyla şekil verir,
- Modele göre hazırlanmış metal cam kalıplarına veya diğer otomatik kalıp tezgahlarına camı yerleştirerek bir müddet bekler ve kalıpları fırına vererek camın kalıbın şeklini almasını sağlar,
- Kalıplardan çıkardığı cam mamulü, ısının kademe kademe düştüğü soğutma fırınlarına bırakır,
- Soğuması gerçekleşen cam mamulü, zımparalayarak otomatik taşlama makinesine bırakarak pürüzlü yüzeylerin düzeltilmesini sağlar.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
- Cam hammaddeleri (kuvars, soda, kalsit, vb.),
- Bilgisayarlı otomatik tezgahlar, yarı otomatik veya otomatik olmayan tezgahlar (pres tezgahı, şiller tezgahı, kalıp tezgahı vb.),
- Metal cam kalıpları,
- Cam kepçesi,
- Cam eritme, çalışma ve soğutma fırınları,
- Camın kesilmesini sağlayan makas,
- Cam maşası,
- Delikli üfleme çubukları,
- Bileme aletleri.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Cam mamul imalatçısı olmak isteyenlerin;
- Şekilleri algılama yeteneğine sahip,
- Ellerini ustalıkla kullanabilen,
- Ağırlıkları tahmin edebilen,
- Göz ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Rutin işlerde uzun süre çalışabilen,
- Yaptığı işe uzun süre dikkatini verebilen,
- Sıcak ortamlarda çalışabilecek kadar bedence sağlıklı, solunum sorunu olmayan,
- Tedbirli ve dikkatli kimseler olmaları gerekir.

Mesleğin Yapılmasını Engelleyen Durumlar:
- El ve ayak noksanlıkları ve uzun süre ayakta durulmasını engelleyen rahatsızlıklar.
- Akciğer rahatsızlıkları mesleği kişi için olanaksız kılan özelliklerdir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Cam imalatçıları, cam fabrikaları ve cam atölyelerinde ekip halinde çalışırlar. Birinci derecede malzemelerle ve makinelerle ilgilidirler. Çalışma esnasında sürekli ayakta durulması gerekmektedir. Çalışma ortamı sıcak, gürültülü ve biraz kirlidir. Ergitilmiş haldeki sıcak malzeme ile çalışıldığından işin yapılması sırasında yanma tehlikesine karşı dikkatli olmak gerekir. Cam hammaddesi karıştırılırken hammadde tozu gerekli koruyucu malzemeler kullandırılmazsa çeşitli akciğer rahatsızlıklarına sebebiyet verebilmektedir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Ülkemizde, cam imalatçılığına yönelik belli başlı büyük fabrikalar bulunmasının yanı sıra irili ufaklı cam atölyeleri de mevcuttur. Çoğu büyük fabrikalar, yabancı şirketler tarafından satın alınmış veya ortaklık kurulmuştur. Büyük fabrikalarda yapılan cam mamul üretimi ağır iş kollarından olup, çıraklık kapsamındaki yaş gruplarının cam imalatı yapan fabrikalarda çalıştırılmadığı görülmektedir. Meslekte erkekler çalıştırılmakta ve bayanlar cam sanayinin sadece paketleme ve cam süslemeciliği bölümünde çalıştırılmaktadır. Çalışma koşullarının küçük yaştaki çocukları fiziksel ve psikolojik yönden etkilediği yönünde işverenler hem fikirdir.

Cam sektörünün faaliyet alanları:
Muhtelif eşya yapımı, ısı cam imalatı, tıbbi cam ampul ve enjeksiyon, laboratuar deney tüpleri, züccaciye cam eşya, avize camı, gözlük optik camı, oto camı, fırın camı, pencere camı, çift cam, mika ve bombeli cam, ayna, levha ve plaka düz cam üretimidir. İnşaat, mobilya, ilaç, tıp gibi bir çok sektörde cam ürünleri kullanılmaktadır. Dolayısıyla vasıflı cam imalatı işçisine de her zaman ihtiyaç duyulmaktadır. Sektörde iş bulma imkanı kişinin kazandığı unvana göre değişmektedir. Cam ustası aşamasına gelmiş bir kişinin, iş bulma imkanı her zaman mevcuttur. Kişiler cam sektöründe uzmanlaştıkları işlere göre iş aramakta, işverenler de uzmanlık alanlarına göre eleman aramaktadırlar (fıskacı, kalıpçı vb.). Ayrıca, işverenler bu sektörde yetiştirilmek üzere vasıfsız eleman ihtiyacını da her zaman duymaktadırlar. Cam sektöründe, kişilerin küçük atölyeler kurarak kendi işlerini kurdukları da görülmektedir.

BURS, KREDİ VE ÜCRET DURUMU
EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
- 3308 sayılı "Mesleki Eğitim Kanunu" gereğince, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere, işletmelerce asgari ücretin net tutarının %15 veya %30'undan az olmamak üzere ücret verilir.
- Eğitim gören öğrencilerin iş kazası ve meslek hastalıkları ile ilgili sigorta primleri devletçe karşılanır.
- Öğrenciler, mesleki eğitim yaptıkları işletmelerin sosyal imkânlarından faydalanır.

EĞİTİM SONRASI
- Usta-çırak şeklindeki geleneksel yöntemle meslek öğrenenler işteki pozisyonlarına göre ücretini haftalık veya parça başına göre (akord sistemi) alabilmektedirler. Ayrıca, kimi işyerlerinde ücret aylık olarak da verilebilmektedir.
- Meslekte çalışma süresine, tecrübeye ve meslekte gösterdiği başarıya göre ücret değişmektedir. Büyük işyerlerinde tecrübeye göre uzmanlaşan ve yükselen bir cam işçisinin ücreti asgari ücretin yaklaşık 3-3,5 katıdır. Ayrıca çalışanlara gıda yardımı, yol parası gibi bir takım sosyal yardımlar da sunulabilmektedir.

MESLEKTE İLERLEME
MESLEKI EĞITIMDE İLERLEME
Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. İlköğretim (ortaokul) mezunu kalfa ve ustalar, mesleki ve teknik açık öğretim lisesine devam ederek, meslek lisesi diploması alabilirler. Mesleğinde ustalık eğitimi çalışma süresi 2 yıldır.

MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
- Meslek eğitimi, mesleki eğitim merkezlerinde “Cam İşlemeciliği” meslek dalı eğitimi adı altında “Cam Mamul İmalatçılığı” bölümünde verilmektedir.
- Yeterli sayıda müracaat olması durumunda tüm mesleki eğitim merkezlerinde “Cam işlemeciliği” meslek dalı programı düzenlenebilmektedir.
- Ayrıca Kız Meslek Lisesinin “Cam İşlemeciliği” bölümünde de eğitim verilmektedir.
- Meslek eğitiminin mesleki eğitim merkezlerinde verilmesinin programlanmasına rağmen büyük bir bölümü işyerlerinde geleneksel eğitim şekli olan “Usta-Çırak” usulü ile işbaşında öğretilmektedir.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Çıraklık eğitimine başlayabilmek için;
- En az ilköğretim okulu mezunu olmak,
- 14 yaşını doldurmuş 19 yaşından gün almamış olmak, ancak, 19 yaşından gün almış olanlardan daha önce çıraklık eğitimden geçmemiş olanlar, yaşlarına ve eğitim seviyelerine uygun olarak düzenlenecek mesleki eğitim programlarına göre çıraklık eğitimine alınabilir.
- Bünyesi ve sağlık durumu gireceği mesleğin gerektirdiği işleri yapmaya uygun olmak,
- Eğitim görmek istediği meslekte bir işyeri sahibi ile çıraklık sözleşmesi imzalamak gereklidir.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Cam mamul imalatçısı mesleğinin eğitim süresi lise veya daha üst düzeyde genel eğitim görmüş olanlarda 1,5 yıl, ilköğretim mezunu olanlarda ise 3 yıldır. Mesleki Eğitim Merkezlerinde haftada 1 gün teorik eğitim, işyerinde 5 gün pratik eğitim verilmektedir. Bu programda; her çıraklık eğitim programında ortak olarak alınan genel bilgi derslerinin yanı sıra, "Meslek Bilgisi" dersleri verilmektedir. Eğitim ilk yıl ortak, daha sonra “Cam İşlemeciliği (Finisaj)-Cam İmalatçılığı” olarak ayrılmaktadır. Çıraklık eğitimini tamamlayanlara, eğitim sonunda katıldıkları kalfalık sınavında başarılı olmaları durumunda “Kalfalık Belgesi” ve “Kalfa” unvanı verilir. Meslek Lisesini bitirenlere ise “Lise Diploması” ve “Teknisyen” unvanı verilir.

MESLEKTE İLERLEME
- Meslekte usta ve usta öğretici unvanlarına yükselmek mümkündür. Mesleki eğitim merkezlerinden kalfa olarak mezun olanlar bir işyerinde çalışıp aynı zamanda teorik eğitimlerine de devam edebilirler. Ustalık belgesine sahip olanlar veya bunları işyerlerinde çalıştıranlar bağımsız işyeri açabilirler. Ayrıca, işyerinde çırak çalıştırması için de "Usta Öğretici" belgesine sahip çalışanın olması zorunludur.
- Cam imalatçılığı eğitimini tamamlayanlar cam sektöründe şu aşamalarda ki unvanlardan geçerek yükselebilirler. (dikey yükselme)
- Çubukçu-Taşımacı (işe yeni başlayanlar)
- Madenci – Kalıpçı (çubukçu-taşımacı olarak çalıştıktan sonra ki uzmanlık alanı)
- Fıskacı (Madenci-kalıpçılıktan sonraki uzmanlık alanı)
- Kalfa (fıskacı olarak çalıştıktan sonraki uzmanlık alanı)
- Usta (kişinin yükseldiği son pozisyondur.)

Sektörde ilerleme ve yükselme imkanı, kişinin işinde gösterdiği kapasite doğrultusundadır. Eğer işi çabuk kavrıyor ise çok kısa sürede yükselebilmektedir.

BENZER MESLEKLER:
Cam işlemecisi,
Taşlamacı (cam),
Seramik işçisi,
Metal dökümcüsü,
Altın, gümüş işlemecisi.

DAHA AYRINTILI BİLGİ İÇİN BAŞVURULABİLECEK YERLER
- İlgili Eğitim Kurumları,
- Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü Meslek Danışma Merkezi,
- Bünyesinde Meslek Danışma Merkezi bulunan Türkiye İş Kurumu İl ve Şube Müdürlükleri.