Akka Savunması
Ziyaretçi
Akka savunması
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Akka Müdafaası,bugünkü Lübnan dolaylarında bir yerde yapılmıştır. Fransız Napolyon Bonapart'a karşı İngiliz destekli Cezzar Ahmed Paşa (günümüz Türkçesi ile kasap) tarafından savunulmuştur.
Esasında Akka Müdafaası ikiye ayrılır:
Osmanlı'nın savaş öncesi durumu
Osmanlı Devleti'nin o günler çok sıkıntısı vardı. Dışarıda Avusturya ve Rusya'ya karşı savaşılıyordu. İçerideyse, ekonomik nedenler ve milliyetçilik akımından dolayı çıkan isyanlar bastırılmaya çalışıyordu. Bir de bunun üzerine ekonomik buhran vardı. Askerlerin akçe değeri azaltılmıştı, ve dış harcamalar artmıştı.
Bunları bir nebze azaltabilmek için çalışmalar yapılıyordu. Yakın bir zaman önce Lale Devri yaşanmıştı. Ancak Patrona Halil İsyanı nedeniyle, bu devir sonuçsuz kaldı. Avrupa ülkelerinde elçilikler açılmaya başlandı. Bu yolla, Avrupa'daki gelişmeler yakından takip edilmek istenmiştir. Kağıt ve kumaş fabrikaları açıldı.
Askeri alanda, diğer alanlara nazaran çok daha fazla gelişme yaşandı. "Nizam-ı Cedid" adında yeni bir piyade ordusu kuruldu. Avrupa'dan (özellikle Fransa'dan) subay getirildi. Bu subayların askeri ve teknik bilgileri ışığında orduları yenilemeye çalıştılar. "Mühendishane-i Hümayun" adında yeni bir subay okulu açıldı. Selimiye Kışlası, ve Levent'te de bir kışla açıldı. Avrupa'dan modern silahlar alındı. Tersaneler geliştirildi; yeni gemiler yapımına başlandı ve varolan gemiler onarıma alındı.
Bu kadar gelişmeye rağmen, devletin çöküşü engellenemiyordu.
Savaşın başlaması ve gelişimi
Mısır Savaşı
Napolyon, Mısır'ın alınmasıyla İngilizlerin gücünün azalacağını biliyordu. Çünkü Mısır'ı alırsa, tüm Afrika Kıtası'nı hiç zorlanmadan ele geçirebilecekti. Afrika'yı ele geçirdi mi, diğer Avruplalıların sömürgeleriyle olan bağlantısını kesebilecekti. Bu durum, Avrupalılar arasında en fazla İngiltere'ye tersti. Çünkü uzakdoğu ve Okyanusya onun kontrolü altındaydı. O yüzden, savaş boyunca Osmanlı'nın yanında olacaktı.
Bu planını hayata geçirebilmek için Napolyon,19 Mayıs 1799 tarihinde Tolon Limanı'ndan donanmasıyla birlikte ayrıldı. Saldırı Planı çok gizli yapıldı. Kimsenin duymaması istendi. Buna rağmen, saldırı planı Paris'teki Türk elçiliği tarafından duyuldu. Saldırıyı durdurabilmek için herşeyi yapıldı; ama sonuç alamayınca savunma hazırlıklarına başlandı. Kıbrıs ve Girit'teki kuvvetler güçlendirildi.
280 gemili ve 40.000 kişili ordusuyla gelen Napolyon, önce yol üzerindeki Malta Adası'nı el geçirdi. Sonra yoluna devam etti. Mısır'daki İskenderiye Limanı'na ulaşınca, hiç beklemeden hemen karaya asker çıkarttı. Burada durdurulamayan Fransızlar, İskenderiye Limanı'nı ele geçirdi. Sonra hemen Kahire'ye yöneldi.
Kahire'ye giden Napolyon, yolda yerel yöneticilere "Dünyaya düşman olsam, Osmanlılar'ın dostuyum" deyip, halka tam tersini söyleyerek ikiyüzlülük etmeye başladı. Yol üzerinde direnen Kölemenler, düzenli olmadıklarından Fransız ordusunu püskürtemiyordu. Ordu sürekli ilerliyordu.
Kısa bir süre sonra Kahire'ye varan Napolyon, buradaki kölemenlerin çoğunu teker teker avlayıp, kalanını da etkisiz hale gelince, Mısır'a tamamiyle sorunsuz hükmeder oldu.
Mısır'ın işgal altında olduğunu duyan Cezzar Ahmed Paşa, bulunduğu bölge Sayda'yı kuvvenledirmeye başladı. herhangi bir işgal ihtimaline karşı.
Napolyon'un Mısır'a sorunsuz hükmetmesi kısa sürdü. Saldırı planın açığa çıkmasından sonra, İngilizler bir donanma hazırlayıp Mısır'a gönderdi. Abukır'da Fransız donanmasını aniden basan İngilizler, donanmanın büyük bölümünü batırdı, kalanın küçük bir kısmı hariç gerisi İngilizler tarafından esir alındı. Bu ani baskın, Napolyon'u şaşırttı, ve kara kara düşündürttü. Böylece Mısır Savaşı bitmiş oldu.
Akka Müdafaası
Abukır'da donanmasının batırılmasından dolayı Napolyon, anavatanından uzak bir yerde sıkışıp kalmıştı. Elinde küçük bir donanma kalmıştı; ama donanma tüm askerleri taşımaya yetmezdi. Bu yüzden, bulunduğu bölgeye en yakın tersanedeki donanmayı alması gerekliydi. O bölgede Sayda'ydı. Eğer buradaki donanmayı ve tersaneleri alırsa, rahat bir nefes alabilecekti. Ama bir sorun vardı. Sayda'da Cezzar Ahmed Paşa komutasındali Akka Kalesi vardı. O kaleyi almadan Sayda'daki tersaneleri ve donanmayı alamazdı. Dolayısıyla, Mısır'da kalan yerel birlikleri de alarak, 10 Şubat 1799'da Akka Kalesi'ne doğru yola koyuldu. İngiliz donanmasıda bu kalenin önüne konuşlanmıştı.
20 Şubat'ta Elariş Kalesi'ni ele geçirdi, ve yola devam etti. Ara ara Kölemenlerin ayaklanmaları oldu yol üstünde, ama ordunun ilerlemesini durduramadı. 24 Şubat'ta Gazze'yi, 5 Mart'ta da Yafa'yı ele geçirdi. Burada 4000 kadar Müslüman idam edildi göz dağı vermek için. Sonra da Fransız ordusunda veba salgını baş gösterdi. Ama veba salgını atlatıldı. Halkın idam edilmesi, kalan halkın Napolyon'a karşı nefret beslesine neden oldu. Ayırca burada, kalan Fransız donanması da İngilizler tarafından yakalandı.
Hareketin 40. gününde, Fransız ordusu Akka'nın önüne vardı. Kaleyi hemen her taraftan kuşattı. Sonra da aralıksız saldırı başlattı. Napolyon, Cezzar Ahmed Paşa'nın çetin bir kumandan olduğunu duymuştu burada. o yüzden saldırılara başlamasından kısa bir süre sonra, ona iki kere mektup yolladı. İkisinde de vaatlerde bulundu. Ama Cezzar Ahmed Paşa, gelen iki elçiyi de idam ettirince, Napolyon küplere bindi ve saldırıları sertleştirdi. Sert saldırılara rağmen, kaledeki ordu hala direniyordu. Ayrıca, İngiliz donanmasından da topçu ateşi yardımı alınıyordu.
Kale savunulmaya devam edilirken, İstanbul'dan gelen bir yardım yanlışlıkla, Fransızların elindeki Yafa'ya gitmişti. Geminin içindeki casuslar, mürettebatın kafasını karıştırıp, donanmanın Akka'ya değilde Yafa'ya yanaşmasını sağladı.
Napolyon, saldırılarının yanında propagandaya da başladı. Halkı kendi yanına çekip, kesin bir zafer elde etmek istiyordu.
Giderek sertleşen Fransız saldırıları, kuşatmanın başlamasından 1.5 ay sonra sonra sonuç vermişti. Kalenin Ali Burcu'nu ele geçirmişti Fransızlar. Ondan sonra, Fransız askerleri Şehre sızmaya başladı. Ama aynı günün sonunda, o bölgedeki cephaneliğin patlatılmasıyla, Fransız saldırıları yarıda kaldı ve Ali Burcu'ndan çekilmek zorunda kaldılar. Fransızların kaleye sızdığını gören İngiliz amirali, yaptığı topçu ateşini kesti. Ama ertesi gün kalede duran Türk bayrağını görünce, topçu ateşine devam etti.
Kuaşatmanın 52. gününde, kaleye Rodos Adası'ndan 3000 kadar Nizam-ı Cedid askeri geldi. Zaten yıpranmış olan Fransız ordusu, bunu duyanca iyice demoralize oldu. Artık Napolyon'un aklına yapabilecek bir şey gelmiyordu.
Kuşatmanın 64. gününde, Napolyon ani bir geri çekilme kararı aldı. Çünkü bu kaleyi ele geçiremeyeceğini anlamıştı. Uzakdoğuyu sömürgeleştirme umudu Akka önünde çakılı kalmıştı. "Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün doğuyu ele geçirmek içten bile olmayacaktı" sözüyle geri çekildi, ve Sayda ve Mısır'ı Osmanlı'ya bıraktı.
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar
Akka Müdafaası,bugünkü Lübnan dolaylarında bir yerde yapılmıştır. Fransız Napolyon Bonapart'a karşı İngiliz destekli Cezzar Ahmed Paşa (günümüz Türkçesi ile kasap) tarafından savunulmuştur.
Esasında Akka Müdafaası ikiye ayrılır:
- Mısır Savaşı
- Akka Müdafaası
Osmanlı'nın savaş öncesi durumu
Osmanlı Devleti'nin o günler çok sıkıntısı vardı. Dışarıda Avusturya ve Rusya'ya karşı savaşılıyordu. İçerideyse, ekonomik nedenler ve milliyetçilik akımından dolayı çıkan isyanlar bastırılmaya çalışıyordu. Bir de bunun üzerine ekonomik buhran vardı. Askerlerin akçe değeri azaltılmıştı, ve dış harcamalar artmıştı.
Bunları bir nebze azaltabilmek için çalışmalar yapılıyordu. Yakın bir zaman önce Lale Devri yaşanmıştı. Ancak Patrona Halil İsyanı nedeniyle, bu devir sonuçsuz kaldı. Avrupa ülkelerinde elçilikler açılmaya başlandı. Bu yolla, Avrupa'daki gelişmeler yakından takip edilmek istenmiştir. Kağıt ve kumaş fabrikaları açıldı.
Askeri alanda, diğer alanlara nazaran çok daha fazla gelişme yaşandı. "Nizam-ı Cedid" adında yeni bir piyade ordusu kuruldu. Avrupa'dan (özellikle Fransa'dan) subay getirildi. Bu subayların askeri ve teknik bilgileri ışığında orduları yenilemeye çalıştılar. "Mühendishane-i Hümayun" adında yeni bir subay okulu açıldı. Selimiye Kışlası, ve Levent'te de bir kışla açıldı. Avrupa'dan modern silahlar alındı. Tersaneler geliştirildi; yeni gemiler yapımına başlandı ve varolan gemiler onarıma alındı.
Bu kadar gelişmeye rağmen, devletin çöküşü engellenemiyordu.
Savaşın başlaması ve gelişimi
Mısır Savaşı
Napolyon, Mısır'ın alınmasıyla İngilizlerin gücünün azalacağını biliyordu. Çünkü Mısır'ı alırsa, tüm Afrika Kıtası'nı hiç zorlanmadan ele geçirebilecekti. Afrika'yı ele geçirdi mi, diğer Avruplalıların sömürgeleriyle olan bağlantısını kesebilecekti. Bu durum, Avrupalılar arasında en fazla İngiltere'ye tersti. Çünkü uzakdoğu ve Okyanusya onun kontrolü altındaydı. O yüzden, savaş boyunca Osmanlı'nın yanında olacaktı.
Bu planını hayata geçirebilmek için Napolyon,19 Mayıs 1799 tarihinde Tolon Limanı'ndan donanmasıyla birlikte ayrıldı. Saldırı Planı çok gizli yapıldı. Kimsenin duymaması istendi. Buna rağmen, saldırı planı Paris'teki Türk elçiliği tarafından duyuldu. Saldırıyı durdurabilmek için herşeyi yapıldı; ama sonuç alamayınca savunma hazırlıklarına başlandı. Kıbrıs ve Girit'teki kuvvetler güçlendirildi.
280 gemili ve 40.000 kişili ordusuyla gelen Napolyon, önce yol üzerindeki Malta Adası'nı el geçirdi. Sonra yoluna devam etti. Mısır'daki İskenderiye Limanı'na ulaşınca, hiç beklemeden hemen karaya asker çıkarttı. Burada durdurulamayan Fransızlar, İskenderiye Limanı'nı ele geçirdi. Sonra hemen Kahire'ye yöneldi.
Kahire'ye giden Napolyon, yolda yerel yöneticilere "Dünyaya düşman olsam, Osmanlılar'ın dostuyum" deyip, halka tam tersini söyleyerek ikiyüzlülük etmeye başladı. Yol üzerinde direnen Kölemenler, düzenli olmadıklarından Fransız ordusunu püskürtemiyordu. Ordu sürekli ilerliyordu.
Kısa bir süre sonra Kahire'ye varan Napolyon, buradaki kölemenlerin çoğunu teker teker avlayıp, kalanını da etkisiz hale gelince, Mısır'a tamamiyle sorunsuz hükmeder oldu.
Mısır'ın işgal altında olduğunu duyan Cezzar Ahmed Paşa, bulunduğu bölge Sayda'yı kuvvenledirmeye başladı. herhangi bir işgal ihtimaline karşı.
Napolyon'un Mısır'a sorunsuz hükmetmesi kısa sürdü. Saldırı planın açığa çıkmasından sonra, İngilizler bir donanma hazırlayıp Mısır'a gönderdi. Abukır'da Fransız donanmasını aniden basan İngilizler, donanmanın büyük bölümünü batırdı, kalanın küçük bir kısmı hariç gerisi İngilizler tarafından esir alındı. Bu ani baskın, Napolyon'u şaşırttı, ve kara kara düşündürttü. Böylece Mısır Savaşı bitmiş oldu.
Akka Müdafaası
Abukır'da donanmasının batırılmasından dolayı Napolyon, anavatanından uzak bir yerde sıkışıp kalmıştı. Elinde küçük bir donanma kalmıştı; ama donanma tüm askerleri taşımaya yetmezdi. Bu yüzden, bulunduğu bölgeye en yakın tersanedeki donanmayı alması gerekliydi. O bölgede Sayda'ydı. Eğer buradaki donanmayı ve tersaneleri alırsa, rahat bir nefes alabilecekti. Ama bir sorun vardı. Sayda'da Cezzar Ahmed Paşa komutasındali Akka Kalesi vardı. O kaleyi almadan Sayda'daki tersaneleri ve donanmayı alamazdı. Dolayısıyla, Mısır'da kalan yerel birlikleri de alarak, 10 Şubat 1799'da Akka Kalesi'ne doğru yola koyuldu. İngiliz donanmasıda bu kalenin önüne konuşlanmıştı.
20 Şubat'ta Elariş Kalesi'ni ele geçirdi, ve yola devam etti. Ara ara Kölemenlerin ayaklanmaları oldu yol üstünde, ama ordunun ilerlemesini durduramadı. 24 Şubat'ta Gazze'yi, 5 Mart'ta da Yafa'yı ele geçirdi. Burada 4000 kadar Müslüman idam edildi göz dağı vermek için. Sonra da Fransız ordusunda veba salgını baş gösterdi. Ama veba salgını atlatıldı. Halkın idam edilmesi, kalan halkın Napolyon'a karşı nefret beslesine neden oldu. Ayırca burada, kalan Fransız donanması da İngilizler tarafından yakalandı.
Hareketin 40. gününde, Fransız ordusu Akka'nın önüne vardı. Kaleyi hemen her taraftan kuşattı. Sonra da aralıksız saldırı başlattı. Napolyon, Cezzar Ahmed Paşa'nın çetin bir kumandan olduğunu duymuştu burada. o yüzden saldırılara başlamasından kısa bir süre sonra, ona iki kere mektup yolladı. İkisinde de vaatlerde bulundu. Ama Cezzar Ahmed Paşa, gelen iki elçiyi de idam ettirince, Napolyon küplere bindi ve saldırıları sertleştirdi. Sert saldırılara rağmen, kaledeki ordu hala direniyordu. Ayrıca, İngiliz donanmasından da topçu ateşi yardımı alınıyordu.
Kale savunulmaya devam edilirken, İstanbul'dan gelen bir yardım yanlışlıkla, Fransızların elindeki Yafa'ya gitmişti. Geminin içindeki casuslar, mürettebatın kafasını karıştırıp, donanmanın Akka'ya değilde Yafa'ya yanaşmasını sağladı.
Napolyon, saldırılarının yanında propagandaya da başladı. Halkı kendi yanına çekip, kesin bir zafer elde etmek istiyordu.
Giderek sertleşen Fransız saldırıları, kuşatmanın başlamasından 1.5 ay sonra sonra sonuç vermişti. Kalenin Ali Burcu'nu ele geçirmişti Fransızlar. Ondan sonra, Fransız askerleri Şehre sızmaya başladı. Ama aynı günün sonunda, o bölgedeki cephaneliğin patlatılmasıyla, Fransız saldırıları yarıda kaldı ve Ali Burcu'ndan çekilmek zorunda kaldılar. Fransızların kaleye sızdığını gören İngiliz amirali, yaptığı topçu ateşini kesti. Ama ertesi gün kalede duran Türk bayrağını görünce, topçu ateşine devam etti.
Kuaşatmanın 52. gününde, kaleye Rodos Adası'ndan 3000 kadar Nizam-ı Cedid askeri geldi. Zaten yıpranmış olan Fransız ordusu, bunu duyanca iyice demoralize oldu. Artık Napolyon'un aklına yapabilecek bir şey gelmiyordu.
Kuşatmanın 64. gününde, Napolyon ani bir geri çekilme kararı aldı. Çünkü bu kaleyi ele geçiremeyeceğini anlamıştı. Uzakdoğuyu sömürgeleştirme umudu Akka önünde çakılı kalmıştı. "Eğer Türkler beni Akka önünde durdurmasaydı, bütün doğuyu ele geçirmek içten bile olmayacaktı" sözüyle geri çekildi, ve Sayda ve Mısır'ı Osmanlı'ya bıraktı.
