Arama

Tatarcık (Phlebotomus)

Güncelleme: 30 Mart 2012 Gösterim: 2.699 Cevap: 5
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
11 Mayıs 2011       Mesaj #1
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Tatarcık (sinek)
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Sponsorlu Bağlantılar

260px Phlebotomus pappatasi bloodmeal continue2
Dişi (kan emer)

260px Phlebotomus sp 01
Erkek (kan emmez)
  • Bilimsel sınıflandırma
    • Alem: Animalia(Hayvanlar)
      • Şube: Arthropoda (Eklem bacaklılar)
        • Alt şube: Hexapoda
          • Sınıf: Insecta (Böcekler)
            • Takım: Diptera (Çift kanatlılar)
              • Alt takım: Nematocera (Sivrisinekler)
                • İnfra takım: Psychodomorpha
                  • Familya: Psychodidae
                    • Alt familya: Phlebotominae (Tatarcıkgiller)
                      • Cins: Phlebotomus Loew 1845
  • Diğer adları
    • Yakarcık, yakarca, güpdüşen
  • Alt cinsler
    • Adlerius
    • Anaphlebotomus
    • Australophlebotomus
    • Euphlebotomus
    • Idiophlebotomus
    • Kasaulius
    • Larroussius
    • Paraphlebotomus
    • Phlebotomus
    • Spelaeophlebotomus
    • Synphlebotomus
260px Phlebotomus pappatasi bloodmeal finished
Kan emen dişi tatarcık (Phlebotomus pappatasi)

260px Phlebotomus sp 6274 lores
Phlebotomus sp.

Tatarcık
(Phlebotomus), çift kanatlılar (Diptera) takımının Psychodidaefamilyasından zararlı böcek cinsi.

Geceleri aktif olan, gün boyu karanlık ve nemli mikrohabitatlarda saklanan sineklerdir. Culicidae sivrisineklerinden daha fazla can acıtacak biçimde sokup kan emer ve Leishmania cinsinden hastalık yapıcı tek hücrelilerin taşıyıcılığını yaparlar. Tatarcığın ısırmasının ardından kaşıntıyla görülen Şark çıbanı zamanla büyük bir yaraya dönüşür.
Türkiye'de insan sağlığı için en tehlikeli böceklerdendir.


Morfoloji
Erginleri 2-3 mm boyunda, oldukça uzun bacaklara sahip, istirahat halindeyken kanatlarını karın üzerinde “V” harfi şeklinde tutmaları, kıllı olmaları ve kan emmek için yöneldikleri konakçısına konmadan önce çevresinde kısa sıçramalarla uçmaları gibi tipik davranış özellikleri sayesinde kolayca tanınırlar.

Biyolojisi
Beslenmeleri geceleyin alacakaranlıkta olur. Erkek ve dişi tatarcıklar enerji kaynağı olarak bitkilerdeki şekerlerle beslenirler. Sadece dişiler yumurtalarını geliştirebilmek için insan ve hayvanlardan kan emer.
Kan emdikten 3-8 gün sonra gündüzleri dinlendikleri nemli, gölgeli ve bitki artıklarınca zengin mikrohabitatlara bir defada 100 kadar yumurta bırakırlar.
Yumurtadan çıkan larvalar yaprak küfü, böcek parçaları ve hayvan dışkısı ile beslenirler. Dört larva ve bir pupa safhası geçirerek 1-2 ay içinde ergin hale gelirler.

Çok çeşitli konakçı üzerinde beslenirler. İnsanları sokan ve Leishmania türlerini bulaştıran tatarcık türleri antropofilik olmaktan daha çok fırsatçı olarak kabul edilirler. Hareketleri yaklaşık 100 metre yarıçapında bir alanla sınırlıdır. Dişilerin çoğu eksofaj (dışarıda beslenen) ve açık alanlarda yaşayan ekzofilik özellikte türler olmaları sebebiyle evlere insektisit (böcek öldürücü) sıkmakla her zaman etkili bir şekilde kontrol edilemezler. Sadece evlerde ve hayvan barınaklarında dinlenen endofilik türler bu yolla ortadan kaldırılabilir.

Habitat
Deniz seviyesindeki sıcak şehirlerden yüksek dağlardaki köylere, nemli tropikal ormanlardan çöllere kadar çok değişik habitatlara adapte olmuşlardır.

Taşıyıcılığı
  • Viseral leishmaniasis (VL, kalaazar) :
    • Leishmania donovani : Çin, Pakistan, Hindistan, Doğu Afrika
    • Leishmania infantum : (vektör: Phlebotomus neglectus, Ph. tobbi, Ph. syriacus, Ph. perniciosus, Ph. ariasi) Ortadoğu, Balkanlar, AkdenizTürkiye (çok az görülür; Akdeniz, Ege ve İç Anadolu bölgelerinde sporadik) ülkeleri,
  • Kutanöz leishmaniasis (KL, Şark çıbanı, Antep çıbanı, Urfa çıbanı, yıl çıbanı)
    • Leishmania tropica (antroponotik kutanöz leishmaniasis, ACL): (vektör: Phlebotomus sergenti, Ph. halepensis) Akdeniz, Ortadoğu, Türkiye (en çok görüleni; Şanlıurfa, Osmaniye, Adana, Hatay, Kahramanmaraş ve Mersin illerinde endemik)
    • Leishmania major (zoonotik kutanöz leishmaniasis, ZCL): (vektör: Phlebotomus duboscqi, Ph. papatasi, Ph. salehi) Ortadoğu, Asya (kırsal alanlarda)
Türkiye'deki türleri
  • Alt cins: Adlerius
    • Phlebotomus (Adlerius) balcanicus
    • Phlebotomus (Adlerius) brevis
    • Phlebotomus (Adlerius) halepensis (dominant olduğu yerler: Ege hariç her bölgede; Afyon)
    • Phlebotomus (Adlerius) kyreniae
    • Phlebotomus (Adlerius) simici
  • Alt cins: Larroussius
    • Phlebotomus (Larroussius) galileaus
    • Phlebotomus (Larroussius) kandelakii
    • Phlebotomus (Larroussius) major (dominant olduğu yerler: Ege ve Akdeniz)
    • Phlebotomus (Larroussius) mascittii
    • Phlebotomus (Larroussius) neglectus
    • Phlebotomus (Larroussius) perniciosus
    • Phlebotomus (Larroussius) perfiliewi (dominant olduğu yerler: Ankara)
    • Phlebotomus (Larroussius) syriacus
    • Phlebotomus (Larroussius) tobbi
    • Phlebotomus (Larroussius) transcaucasicus
    • Phlebotomus (Larroussius) wenyoni
  • Alt cins: Paraphlebotomus
    • Phlebotomus (Paraphlebotomus) alexandri
    • Phlebotomus (Paraphlebotomus) jaacusieli
    • Phlebotomus (Paraphlebotomus) sergenti (dominant olduğu yerler: Ege ve Akdeniz, Şanlıurfa)
    • Phlebotomus (Paraphlebotomus) similis
  • Alt cins: Phlebotomus
    • Phlebotomus (Phlebotomus) papatasi (dominant olduğu yerler: Şanlıurfa, Konya

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
11 Mayıs 2011       Mesaj #2
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
Tatarcık
tatarcik
Tatarcık bir sinek türüdür. Yapıları küçüktür ve bedenleri tüylerle kaplıdır. Tatarcık sinekleri kelebekler ile çok karıştırılır, fakat kelebekler ile tatarcık sinekleri arasında birçok fark vardır. En belirgin özelliklerinden birisi tatarcık sineklerinin vücutlarının tüylü olması ve renklerinin mat olmasıdır. Boyları yaklaşık 3-5 mm kadar olan tatarcık sineklerinde toplam 6 tane ayak bulunmaktadır.
Sponsorlu Bağlantılar
Tatarcıklar genellikle pis kokulu alanlarda, çamurluklarda, hayvan ağıllarında, kümes hayvanlarında, bataklıklarda, hayvan artıkları üzerinde ve lağım sularında yaşarlar. Bu nedenle pis olan canlılardır.
Tatarcıklar ev ortamına yerleştiğinde evlerin karanlık olan bölgelerinde, kullanılmayan alanlarında ve loş olan kısımlarına yerleşir. Gündüzleri pasif olan tatarcıklar geceleri aktif olduklarında insanları ısırırlar. İnsanları ısıran tatarcıklar vücutta kabarcıklara, şişmelere ve kaşıntılara sebep olur. Tatarcıklar beslenmeleri kan emerek sağlarlar. Ayrıca sebze ve meyvelerin sularını içerek de beslenirler. Tatarcık ısırması sonrası insanlarda birçok hastalık oluşur.

Tatarcık ısırması ile insana bulaşan hastalıklar:
1-Tatarcık humması
2-Tavuk hastalığı
3-Şark çıbanı
4-Viral hastalıklar
5-Bağırsak hastalıkları
6-Ateşli hastalıklar

Tatarcıklar insanı ısırdığı zaman şu belirtiler görülür: Ateş, iştahsızlık, mide bulantısı, kabızlık, baş ağrıları, akut şeklinde ağrılar, boğaz ağrıları, eklem ve kas ağrılar ve kusma gibi belirtiler tatarcık ısırması belirtileridir.

TATARCIK İLE MÜCADELE
Tatarcıklar ile mücadele mutlaka zamanında ve etkili bir şekilde yapan ilaçlama firmaları ile yapılmalı. Tatarcıklar geceleri aktif olduklarını söyledik bu bakımdan ilaçlama mutlaka ya akşam saatlerinde yada sabah erken saatlerinde günün loş olduğu saatlerde yapılmalı.
Tatarcık ilaçlamada farklı yöntemler kullanılır. En etkili yöntem sisleme ve boyama yöntemleridir. Tatarcık ilaçlaması ilaçlama firmaları tarafından yapılırsa çok etkili olur. Bireylerin kendi şahsi olarak yaptıkları ilaçlamadan çok az sonuç aldığı belirtmekte fayda var.



BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 2 üye beğendi.
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
HANDSOME - avatarı
HANDSOME
VIP ☪ ɴє мυтŁυ тürĸüм đἶყєɴє
16 Aralık 2011       Mesaj #3
HANDSOME - avatarı
VIP ☪ ɴє мυтŁυ тürĸüм đἶყєɴє
Dayanıklı Tatarcık Larvaları

Nijerya'da yaşayan bazı tatarcıkların larvaları kayalıklarda bulunan derin olmayan gölcüklerde yaşar. Kayalık gölcüklerinin suyu çekildiğinde larvalar da vücutlarındaki suyun %92'sini kaybederek kurur ama ölmezler. Bu özellikleri sayesinde larvalar 1000C'den daha yüksek ısılara bile dayanabilir. Öyle ki, kurumuş larvalar 10 yıl sonra bile suyun içerisine konulduklarında birkaç saat içinde normal hayatlarına geri dönebilir. Tatarcıkların vücutlarının %92'si kurumuşken tekrar yaşama dönebilecek bir yapıya sahip olmaları, Allah'ın varlığının ve üstün kudretinin sayısız delilinden yalnızca bir tanesidir.

Jill Bailey, Anticipating The Seasons, s. 30
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
buz perisi - avatarı
buz perisi
VIP Lethe
3 Şubat 2012       Mesaj #4
buz perisi - avatarı
VIP Lethe
Tatarcık

tatar 4
Tatarcık bir sinek türüdür. Tatarcık görünüş olarak sivrisineğe çok benzer. Tatarcığı sivrisinekten ayıran tek nokta tatarcığın vücudunu saran tüylerdir. Tatarcık renk olarak daha mat ve donuk renktedir. Tatarcık çift kanatlı olup büyüklüğü minimum 1mm maksimum 3 mm kadardır.

Tatarcık
gündüzleri ev içinde az ışık alan ve karanlık ortamlarda doğada, ahır, kümes gibi hayvan barınaklarında saklanır. Tatarcık sineği gündüzleri pasif olarak yaşar. Tatarcık geceleri aktif olup insanlara zarar verir. Tatarcık besin olarak insan ve hayvan kanı emerek beslenir.
Tatarcığın ısırdığı alanda kaşıntı, şişme, kabarcık ve kızarıklık oluşur. Tatarcık ısırması sonucu oluşan bu rahatsızlıklar 4 - 5 gün sürer.

tatar 5

Tatarcıklar
hayvan barınakları olan kümes ve ahırlarda hayvan dışkılarının üzerinde pis su birikintilerinde, lağım sularında, kanalizasyon çevresinde, mağaralarda, bataklıkta kümeler halinde görülürler.
Tatarcık
gündüzleri pasif yaşadığından karanlık ortamları seçer. Tatarcıklar gündüzleri yaşamlarını sürdürebilmesi için uygun olan barınma alanları mağaralar, ağaç kovukları, çatı araları, duvar çatlakları ve evlerin ışık almayan bölgeleri olan dolap arkaları, yatak altları ve bu gibi alanlarda saklanırlar.
Tatarcık
tüm sinek türlerinde olduğu gibi yumurtlama yöntemi ile ürer. Tatarcıkta yumurtlama dişi tatarcığın kan emerek beslenmesini takip eden 3 - 4 gün içinde gerçekleşir. Dişi tatarcık yumurtalarını ağaç kovuklarına, organik maddelerden zengin olan özellikle ekime hazır olan gevşek topraklara, duvar çatlaklarına, bataklıklara, kaya diplerine, sulak alanlara ve nem oranı bol karanlık alanlara bırakır. Tatarcığın doğaya bırakmış olduğu yumurta, larva ve pupalarını görebilmek pek mümkün değildir. Tatarcık her seferde yirmi kadar yumurta bırakır. Tatarcık yumurtasının yüzeyi yapışkan olduğundan bırakılan alana yapışıp sabit kalıp yumurtanın gelişim süresi bu şekilde güvenle sürdürülür. Ergin tatarcığın barındığı alan, iklim müsaitse 2 - 3 hafta yaşar.

Tatarcık
sineği hastalıklı canlıdan kan emmiş ise eğer 5 – 6 gün sonra bulaştırıcı olup yaşamının sonuna kadar bulaştırıcı olarak yaşar. Virüs alan tatarcık bu virüsü yumurtaya da bulaştırır bu yumurtalar gelişimini tamamladıktan sonra taşıyıcı larva olarak hayata merhaba der. Nitekim buda tüm canlılar için risk demektir. Çünkü tatarcığın yaydığı hastalıklar hafife alınmayacak kadar fazla ve tehlikelidir. Isırılan tüm canlılar tatarcığın yaydığı virüsü alabilir.
Tatarcığın taşıdığı ve yaydığı virüs geniş kapsamlı alanlara yayılır. Tatarcığın ömrü kısa olsa da dişi tatarcık virüsü yavrusuna bulaştırdığından bu virüs tatarcığın hayatının son bulmasıyla bitmez. Yavru tatarcıkta devam eder.
Tatarcıklar
çok fazla yükseğe uçamaz. Tatarcıkların uçuş menzili maksimum 100 metredir. Bu nedenle apartmanlarda üst katlarda yaşayanlarda tatarcık ısırması görülmemektedir.

Tatarcık ısırması ile bulaşan hastalıklar

Tatarcık humması
Şark çibanı
Viral hastalıklar
Ateşli hastalıklar
Bağırsak hastalıkları
Tavuk hastalığı

Tatarcık
dışardan gelip açık tutulan, kapılar ve camlardan evlere sızar. Tatarcıkla mücadele için öncelikle çevremizdeki pis su birikintilerini, bataklıkları kurutmak gerekir. Evlerimizin yakınında ya da bahçe içlerinde olan hayvan barınaklarını temiz tutup periyodik aralıklarla mutlaka ilaçlama yapılmalıdır. Bahçe ve havuz ilaçlamaları periyodik aralıklarla yapılmalı. Tatarcık görüldüğünde mutlaka profesyonel ilaçlama şirketlerinden destek alın.


kaynak
http://www.sibelilaclama.com/tatarcik.html
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 0 üye beğendi.
In science we trust.
pusula - avatarı
pusula
Ziyaretçi
29 Mart 2012       Mesaj #5
pusula - avatarı
Ziyaretçi
Tatarcık

3x6y1
3x6z3
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
30 Mart 2012       Mesaj #6
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
TATARCIK

Çiftkanatlılardan, küçük bir asalak sinek (Phlebotomus papatasii).

Ilıman ve tropikal bölgelerde yaşar. Boyu 2 mm. kadardır. Kanatları kadife gibi sık tüylüdür. Kurtçukları, kokmuş organik maddelerde yaşar. Erginleri insanlardan kan emer, bu arada çeşitli hastalıkları bulaştırırlar (şarkçıbanı, tatarcık humması vb.).


MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

30 Mart 2012 / BlueNighT Tıp Bilimleri