Taşoz Adası (Taşoz Adası Hakkında)
VIP VIP Üye
Taşoz
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi
Taşoz (Yunanca: Θάσος, Latince: Thaus), Ege Denizinin kuzey kesiminde Yunanistan'a bağlı geniş ada. Trakya'daki Nestos Nehri deltasının açığındadır. Taşoz Boğazıyla Yunan anakarasından ayrılır. Yüzölçümü 379 km² olan ada yönetsel olarak Kavala iline bağlıdır. Dağlık ve ağaçlık bu adanın başlıca yükseltisi olan İpsarion (1.203 m) kuzeydoğu kıyısının yakınında yer alır. En önemli yerleşme olan Taşoz (eskiden Limin), kuzey kıyısındadır.
Tarih
Tarihçi Herodotos adada altın madenlerini işleten eski bir Fenike yerleşmesinden söz ettiyse de bu yönde yeterince kanıt yoktur. İÖ 7. yüzyılda Paros'tan gelen Yunanlılar Pangaion Dağı'daki altın ve gümüş madenlerini işletmek için, erken bir tarihte Taşoz'a yerleştiler. O dönemde adanın kendisi de bağları ve zeytinlikleri sayesinde çok zengindi. Yunanlılar altın madenlerini işlettiler ve bir heykelcilik okulu kurdular. İÖ 491'de Persler adayı işgal etti ve surlarını yıktı. Med Savaşlarının ardından Taşoz Atina konfederasyonuna girdi. İÖ 465'te birlikten çıkmak isteyen adaya, İÖ 462'de Kimon boyun eğdirdi. Daha sonra Peloponisos Savaşı (İÖ 431-404) boyunca Taşoz, Sparta ile Atina arasında el değiştirdi. İÖ 389'da yeniden Atinalılarla ittifak kurdu ve İkinci Atina Birliği'nin sürekli üyesi oldu. İÖ 202'de Makedonya'ya bağlandı, İÖ 196'da Roma egemenliğine girdi.
İS 395'te Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesi üzerine Taşoz, Bizans Devleti'nin (Doğu Roma İmparatorluğu) payına düştü. 1204'te, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Konstantinopolis'i (İstanbul) ele geçirerek Latin İmparatorluğu'nu kuran katolik devletlerden Venedik Cumhuriyeti'ne bağlandı. 1261'de Bizanslılar tarafından geri alındı. İstanbul'un fethinden (1453) hemen sonra Hamza Bey komutasındaki Türk donanmasınca ele geçirilen (1455) Taşoz, Midilli'nin Ceneviz dukası Rodrigo'nun yönetimine bırakıldı. 1456'da Sadrazam Mahmut Paşa tarafından doğrudan Osmanlı topraklarına katıldı. 1457'de Limni ile birlikte Papalık donanmasının işgaline uğrayan ada, Fatih Sultan Mehmet'in Mora seferi sırasında Türk donanmasınca geri alındı (1458).
1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda iki taraf arasında sürekli el değiştiren ve sonunda Osmanlı Devleti'nin egemenliğinde kalan Taşoz, daha sonra Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti adını alan Kaptanpaşa Eyaleti'ne bağlandı.
Ada, 1820'lerde patlak veren ve modern Yunanistan'ın kurulduğu Yunan İsyanı sırasında Osmanlılar adına isyana müdahale eden Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya bırakıldı. Taşoz, bu tarihten İkinci Meşrutiyet'e (1908) değin Mısır'ın yönetiminde kaldı. Balkan Savaşları'nda Yunan kuvvetleri tarafından ele geçirilerek Türk yönetiminden çıktı (1912).
Arkeoloji
Antik yerleşim alanlarındaki kazılar 1862-63'te başladı ve 1911'de yeniden canlandı. 1948'den sonra İÖ 7-2. yüzyıllar arasında yapılmış birçok anıt açığa çıkarıldı.
Kazılar sonucu Taşoz kentinin büyük bölümü, özellikle de dinsel yaşamın yoğunlaştığı "Theoroslar Geçidi" ortaya çıkarıldı. Burada yer alan büyük sunak Apollon ve Musalar'ı betimleyen klasik dönem başlarına ait kabartmalarla (Louvre Müzesi'nde sergilenen) süslenmişti ve dinsel görevliler olan theoros'ların adlarının kazılı olduğu uzun listelerle kaplıydı. Kentte önemli tapınaklar yer alıyordu: Artemis Tapınağı'ndan güzel heykeller ve çeşitli atölyelerden çıkma doğu üslubunda vazolar ele geçirildi. Heredotos'un da sözünü ettiği Herakles Tapınağı ikili bir kütle sahne oluyordu: tanrı Herakles ve kahraman Herakles kültü.
Kazılarda ayrıca agora, kentin siyasal yaşamına ilişkin yapılar ve konutların bulunduğu birçok semt gün ışığına çıkarıldı. Kent, büyük bölümü mermerden yapılmış olan sur duvarıyla övünüyordu; surun kapıları büyük boy kabartmalarla süslüydü: Silenos Kapısı (Dionysos'un bu arkadaşını bugün de aynı yerde görmek mümkündür: at kuyruğu, kulakları ve toynakları olan ve kente giren bir adam), Zeus Kapısı, Herakles Kapısı (kabartması İstanbul'da). Adada heykel atölyelerinin gelişme göstermesi (dev boyutlu koç taşıyan adam heykeli, İÖ VI. yy ortaları; Dionysos heykeli, İÖ IV. yy. ortaları, aynı dönemden kalma Musa heykelleri), zengin mermer yataklarının varlığıyla açıklanır.
Taşoz'da yüksek bir anlatım gücüne sahip figürlerle kaplı (İÖ V. yy.'da, bir nympheyi kaçıran Silenos, daha sonraları da Dionysos ve Herakles) sikkeleri basıldı.
Ekonomi
Adada yetişen çamlarla tekne yapımı, balıkçılık ve turizm, başlıca etkinliklerdir. Çinko çıkarımı I. Dünya Savaşı'ndan sonra canlandırılmış ve Limenaria adlı yeni bir yerleşim merkezi oluşmuştur. Taşoz 1970'lerin başlarından sonra Kuzey Ege'deki petrol aramalarının üssü haline gelmiştir. 1973'te adanın çevresindeki Yunan sularında petrol bulunması Ege Denizindeki ekonomik haklar konusundaki Türk-Yunan anlaşmazlığının derinleşmesine katkıda bulunmuştur.
Yabancılardan çok Yunanlılar için bir sayfiye yeri olan adaya en yakın havalimanı Kavala Havalimanıdır. Anakaraya 12 km mesafede olan adaya, Keramoti'yle yapılan feribot seferleri ile ulaşım sağlanır
MsXLabs.org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & Vikipedi
Sponsorlu Bağlantılar
Coğrafya
- Koordinatları:
- Denizi: Ege
- Yüz ölçümü: 379 km2
- Siyasi
- Adanın Ülkesi: Yunanistan Yunanistan
- Bölge Doğu Makedonya ve Trakya
- İl Kavala
- Demografi
- Nüfusu: 13,765
Taşoz (Yunanca: Θάσος, Latince: Thaus), Ege Denizinin kuzey kesiminde Yunanistan'a bağlı geniş ada. Trakya'daki Nestos Nehri deltasının açığındadır. Taşoz Boğazıyla Yunan anakarasından ayrılır. Yüzölçümü 379 km² olan ada yönetsel olarak Kavala iline bağlıdır. Dağlık ve ağaçlık bu adanın başlıca yükseltisi olan İpsarion (1.203 m) kuzeydoğu kıyısının yakınında yer alır. En önemli yerleşme olan Taşoz (eskiden Limin), kuzey kıyısındadır.
Tarih
Tarihçi Herodotos adada altın madenlerini işleten eski bir Fenike yerleşmesinden söz ettiyse de bu yönde yeterince kanıt yoktur. İÖ 7. yüzyılda Paros'tan gelen Yunanlılar Pangaion Dağı'daki altın ve gümüş madenlerini işletmek için, erken bir tarihte Taşoz'a yerleştiler. O dönemde adanın kendisi de bağları ve zeytinlikleri sayesinde çok zengindi. Yunanlılar altın madenlerini işlettiler ve bir heykelcilik okulu kurdular. İÖ 491'de Persler adayı işgal etti ve surlarını yıktı. Med Savaşlarının ardından Taşoz Atina konfederasyonuna girdi. İÖ 465'te birlikten çıkmak isteyen adaya, İÖ 462'de Kimon boyun eğdirdi. Daha sonra Peloponisos Savaşı (İÖ 431-404) boyunca Taşoz, Sparta ile Atina arasında el değiştirdi. İÖ 389'da yeniden Atinalılarla ittifak kurdu ve İkinci Atina Birliği'nin sürekli üyesi oldu. İÖ 202'de Makedonya'ya bağlandı, İÖ 196'da Roma egemenliğine girdi.
İS 395'te Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesi üzerine Taşoz, Bizans Devleti'nin (Doğu Roma İmparatorluğu) payına düştü. 1204'te, Dördüncü Haçlı Seferi sırasında Konstantinopolis'i (İstanbul) ele geçirerek Latin İmparatorluğu'nu kuran katolik devletlerden Venedik Cumhuriyeti'ne bağlandı. 1261'de Bizanslılar tarafından geri alındı. İstanbul'un fethinden (1453) hemen sonra Hamza Bey komutasındaki Türk donanmasınca ele geçirilen (1455) Taşoz, Midilli'nin Ceneviz dukası Rodrigo'nun yönetimine bırakıldı. 1456'da Sadrazam Mahmut Paşa tarafından doğrudan Osmanlı topraklarına katıldı. 1457'de Limni ile birlikte Papalık donanmasının işgaline uğrayan ada, Fatih Sultan Mehmet'in Mora seferi sırasında Türk donanmasınca geri alındı (1458).
1463-1479 Osmanlı-Venedik Savaşı'nda iki taraf arasında sürekli el değiştiren ve sonunda Osmanlı Devleti'nin egemenliğinde kalan Taşoz, daha sonra Cezayir-i Bahr-i Sefid Eyaleti adını alan Kaptanpaşa Eyaleti'ne bağlandı.
Ada, 1820'lerde patlak veren ve modern Yunanistan'ın kurulduğu Yunan İsyanı sırasında Osmanlılar adına isyana müdahale eden Kavalalı Mehmet Ali Paşa'ya bırakıldı. Taşoz, bu tarihten İkinci Meşrutiyet'e (1908) değin Mısır'ın yönetiminde kaldı. Balkan Savaşları'nda Yunan kuvvetleri tarafından ele geçirilerek Türk yönetiminden çıktı (1912).
Arkeoloji
Antik yerleşim alanlarındaki kazılar 1862-63'te başladı ve 1911'de yeniden canlandı. 1948'den sonra İÖ 7-2. yüzyıllar arasında yapılmış birçok anıt açığa çıkarıldı.
Kazılar sonucu Taşoz kentinin büyük bölümü, özellikle de dinsel yaşamın yoğunlaştığı "Theoroslar Geçidi" ortaya çıkarıldı. Burada yer alan büyük sunak Apollon ve Musalar'ı betimleyen klasik dönem başlarına ait kabartmalarla (Louvre Müzesi'nde sergilenen) süslenmişti ve dinsel görevliler olan theoros'ların adlarının kazılı olduğu uzun listelerle kaplıydı. Kentte önemli tapınaklar yer alıyordu: Artemis Tapınağı'ndan güzel heykeller ve çeşitli atölyelerden çıkma doğu üslubunda vazolar ele geçirildi. Heredotos'un da sözünü ettiği Herakles Tapınağı ikili bir kütle sahne oluyordu: tanrı Herakles ve kahraman Herakles kültü.
Kazılarda ayrıca agora, kentin siyasal yaşamına ilişkin yapılar ve konutların bulunduğu birçok semt gün ışığına çıkarıldı. Kent, büyük bölümü mermerden yapılmış olan sur duvarıyla övünüyordu; surun kapıları büyük boy kabartmalarla süslüydü: Silenos Kapısı (Dionysos'un bu arkadaşını bugün de aynı yerde görmek mümkündür: at kuyruğu, kulakları ve toynakları olan ve kente giren bir adam), Zeus Kapısı, Herakles Kapısı (kabartması İstanbul'da). Adada heykel atölyelerinin gelişme göstermesi (dev boyutlu koç taşıyan adam heykeli, İÖ VI. yy ortaları; Dionysos heykeli, İÖ IV. yy. ortaları, aynı dönemden kalma Musa heykelleri), zengin mermer yataklarının varlığıyla açıklanır.
Taşoz'da yüksek bir anlatım gücüne sahip figürlerle kaplı (İÖ V. yy.'da, bir nympheyi kaçıran Silenos, daha sonraları da Dionysos ve Herakles) sikkeleri basıldı.
Ekonomi
Adada yetişen çamlarla tekne yapımı, balıkçılık ve turizm, başlıca etkinliklerdir. Çinko çıkarımı I. Dünya Savaşı'ndan sonra canlandırılmış ve Limenaria adlı yeni bir yerleşim merkezi oluşmuştur. Taşoz 1970'lerin başlarından sonra Kuzey Ege'deki petrol aramalarının üssü haline gelmiştir. 1973'te adanın çevresindeki Yunan sularında petrol bulunması Ege Denizindeki ekonomik haklar konusundaki Türk-Yunan anlaşmazlığının derinleşmesine katkıda bulunmuştur.
Yabancılardan çok Yunanlılar için bir sayfiye yeri olan adaya en yakın havalimanı Kavala Havalimanıdır. Anakaraya 12 km mesafede olan adaya, Keramoti'yle yapılan feribot seferleri ile ulaşım sağlanır
Son düzenleyen _Yağmur_; 30 Mart 2012 12:52
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.
