Deniz Kurtları
Eunice australis , 6 cm
Etobur kurtlar diğer kurtları, karidesleri, hatta kendilerinden çok büyük balıkları yakalamak için çenelerini kullanır.
Bırakın, toprak solucanları bahçıvanların olsun. Onlar, denizde yaşayan ve doğaüstü bir zarafetle, toprakta tüneller açan akrabaları kadar yaşamsal işler üstlenen (bir ekosistemi filtreleyen ve besleyen), olağanüstü çeşitliliğe sahip kurtların yararlı, ama pek havalı olmayan kuzenleri.
Bir okyanus seçin: Mutlaka kurtları da vardır. Yediğimiz pek çok balık için hazır yemek anlamı taşıyan kurtlar, en yaygın deniz hayvanları arasında. Dünyanın dört bir yanında kayalık sahiller ve kumsallar onlarla dolu; açık denizde yüzen ve derin deniz tabanında yaşayan türleri de var. Bazıları topluiğne başı büyüklüğünde iken, bazı kurdele kurtlarının boyu yaklaşık 60 metreye kadar uzayabiliyor -bunlar, yerkürenin en uzun hayvanları. Bazıları suyu filtreleyerek besleniyor, bazıları avlanıyor, bazıları akrabalarını yiyor ve üremek için, parçalara ayrılmayı da içeren, en az 18 ayrı yöntem geliştirmişler. Özellikle Hawaii kıyılarındaki sığ sularda, denizde ve laboratuvarda fotoğraflanan bu kurtlar dahil, muazzam çeşitlilikte türleri var.
Günümüz deniz kurtlarının dikenli ataları, 500 milyon yılı aşkın bir süre önce yaşayan ilk deniz hayvanları arasındaydı. Uzmanlar, tür sayısına ilişkin olarak ancak tahminde bulunabiliyor -ve bu tahminler, 25.000 ila milyonlar arasında değişiyor. Öncü doğabilimci Carolus Linnaeus, 18. yüzyılda bükülgen, bacaksız tüm omurgasızları, Vermes adını verdiği tek bir kategoriye dahil etmişti; ancak uzmanlar o dönemden başlayarak kurtları yaşam soyağacında farklı dallara ayırdı. Vermes grubu üyeleri, nadir olarak görülseler de, olağanüstü çeşitlilikteki formlarıyla denizde başarı sağlarken, denizin başarısına da katkıda bulunuyor.
Deniz Spagettisi
Denizde yaşayan binlerce tür kurttan biri olan spagetti kurdunun tirbuşon benzeri solungaçları ve oluklu beslenme tentakülleri var. Resiflerde yaşayan bu canlı, 15 cm’lik bedenini kum ve sümüksü malzemeden bir tüple korurken, suyla hareket eden uzantıları, döküntü malzemesi topluyor.
Tüylü Sicim
Bir yaz akşamı yumurtlayan ateş kurtları, gelgitle birlikte deniz kabardığında, bulutlar halinde yumurta ve sperm döküyor –bu, dolunayın tetiklediği bir faaliyet. Nörotoksin içeren ve zıpkını andıran kılları, sığ resiflerde yaşayan, kabuklular ve anemonlarla beslenen bu kurtları koruyor.
Bağırsaksız Kurt
Yelpazeli KurtDenizi süpüren yelpazeli kurtlar, ipliksi anemonlar ve yumuşak mercanlarla (yeşil) kaplı bir mercan kitlesinin üzerinde, plankton yakalama tentaküllerini dalgalandırıyor. Atıştırmaya çıkmış bir balık, hatta yanından geçen bir gölge bile, yelpazeli kurdun devasa sinir liflerinin, bu tüysü yapıları yıldırım hızıyla içeri çekmesine neden olur. Tehlike geçince, tekrar yavaşça açılırlar.
Sabellastarte spectabilis , tentakülleri 10 cm’ye ulaşabilir
Tüy Ağı
Yelpazeli kurdun tentaküllerinin makro çekimi, incecik tüylerden bir ağı gözler önüne seriyor. Bu ağ, partikül yüklü suyu oluklu yollara doğru süpürüyor, bu yollar da hem besin, hem de koruyucu tüpünü yapması için gerekli ince çamuru içeren partikülleri hayvanın ağzına taşıyor. Parlak renkler, olası yırtıcılara zehirli oldukları uyarısını yapıyor olabilir.
Eunicidae familyası, 10 cm
Yüzmeye Gidiş
Eunicidae familyasının çoğunluğu gezerek beslenir. Oyuklarından çıkıp, küreğe benzer uzantılarla sığ sularda yüzerek avlanır veya leş ararlar.
Cirratulidae familyası, 2 cm
Besin Süzgeci
Çenesiz kurtlar, suda süzülen uzun tentakülleriyle topladıkları çökelleri filtre eder. Bu tür poliketler –çok sayıda sert kıl anlamına geliyor– bir çimen yaprağı kadar incecik veya bir bahçe hortumu kadar kalın olabilir.
Minicik Kurt
Mikroskobik, neredeyse şeffaf ve kıllarla kaplı gastrotriş, en küçük sucul kurtlardan biridir. Çökel parçacıkları arasındaki ufacık boşluklarda yaşar. Yine de bir ağzı, eksiksiz bir sindirim borusu ve hem spermleri, hem de yumurtaları vardır (çiftleşmeden ürer). Massachusetts’teki Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’ne ait bu örnek, yumurtalarla doluymuş gibi görünebilir, ama öyle değil. Tek bir yumurta, gövde boşluğunun yaklaşık yarısını kaplar.
Tombul Fıstık
Fıstıksı kurt, adını, tombul gövdesinden alır; çamura oyuk açabilir, hatta gövdesini korumak için boş bir kabuk bile aşırabilir. Sığlıklardan, okyanusun derinliklerine pek çok yerde yaşayan 350 kadar farklı türü olan fıstıksı kurtlar, Hawaii açıklarında, akıntıyla dans eden binlerce tentakülün altında tuhaf biçimli bedenlerinin görünmediği, kalabalık koloniler oluşturabiliyor.
Başsız Fıstık
Fıstıksı kurt, tehlike sezince başını saklar.
Taçlı Görkem
Fıstıksı kurdun beslenmek için döküntü malzemeleri toplayan ve oksijen absorbe eden tentaküllerden oluşan tacı, başının ve ağzının bulunduğu boyuna benzer uzantıdan dışarı çıkar.
Davetsiz Misafir
Balıkçıların avladığı bir balığın midesinden çıkarılan bu asalak kurt, adını konağı olan ve Hawaii dilinde "yemesi güzel" anlamında ono olarak anılan balıktan alıyor. Fotoğrafçı Darlyne Murawski kurdun "arşa çıkan bir koku" saldığını ve "kanla dolu" olduğunu belirtiyor. Trematodlar olarak bilinen bu tür asalaklar, başka hayvanların içine yerleşir, onlardan beslenir ve onların içinde ürerler. Daha sonra konaklarını öldürür ya da dışarı çıkıp kaçarlar. Vücut yapıları neredeyse tamamen üremeye yöneliktir.
Dolaşık Kurdele
Çözüldüklerinde harika görünümler kazanan kurdele kurtları, birkaç santimetreden başlayıp yaklaşık 60 metreye kadar varan boylarıyla gezegenimizdeki en uzun yaratıklardır. Gelgit arası bölgede kayaların altında ve açık denizlerde saklanırlar. Bu açgözlü yırtıcılardan birçoğunun hortumları, asıl avları olan diğer kurtlara sapladıkları nerotoksin uçlu kancalarla donanmıştır. (Baseodiscus delineatus adlı bu tür, daha önce Hawaii’de hiç görülmemişti.)
Vücut Güzeli
Yaklaşık 13 santimetre uzunluğunda bir örneği görülen karmaşık yapılı parşömen kurdu, genelde kumlar içinde U biçimli bir tüpte iyice saklanır ve vücudunun orta kısmındaki kürek-ayakları kullanarak bu tüp aracılığıyla su pompalar. Sudaki yenilenebilir zerreleri kapar ve dikdörtgen biçimli başın altındaki yapışkan sümüksü malzeme keselerinde topaklaştırır. Bu ilginç hayvan rahatsız edildiğinde ışık saçan bir sümüksü malzeme salgılayabilir.
Fotoğraflar: Darlyne A. Murawski
national geographıc-tr.
Sponsorlu Bağlantılar
Eunice australis , 6 cm
Etobur kurtlar diğer kurtları, karidesleri, hatta kendilerinden çok büyük balıkları yakalamak için çenelerini kullanır.
Bırakın, toprak solucanları bahçıvanların olsun. Onlar, denizde yaşayan ve doğaüstü bir zarafetle, toprakta tüneller açan akrabaları kadar yaşamsal işler üstlenen (bir ekosistemi filtreleyen ve besleyen), olağanüstü çeşitliliğe sahip kurtların yararlı, ama pek havalı olmayan kuzenleri.
Bir okyanus seçin: Mutlaka kurtları da vardır. Yediğimiz pek çok balık için hazır yemek anlamı taşıyan kurtlar, en yaygın deniz hayvanları arasında. Dünyanın dört bir yanında kayalık sahiller ve kumsallar onlarla dolu; açık denizde yüzen ve derin deniz tabanında yaşayan türleri de var. Bazıları topluiğne başı büyüklüğünde iken, bazı kurdele kurtlarının boyu yaklaşık 60 metreye kadar uzayabiliyor -bunlar, yerkürenin en uzun hayvanları. Bazıları suyu filtreleyerek besleniyor, bazıları avlanıyor, bazıları akrabalarını yiyor ve üremek için, parçalara ayrılmayı da içeren, en az 18 ayrı yöntem geliştirmişler. Özellikle Hawaii kıyılarındaki sığ sularda, denizde ve laboratuvarda fotoğraflanan bu kurtlar dahil, muazzam çeşitlilikte türleri var.
Günümüz deniz kurtlarının dikenli ataları, 500 milyon yılı aşkın bir süre önce yaşayan ilk deniz hayvanları arasındaydı. Uzmanlar, tür sayısına ilişkin olarak ancak tahminde bulunabiliyor -ve bu tahminler, 25.000 ila milyonlar arasında değişiyor. Öncü doğabilimci Carolus Linnaeus, 18. yüzyılda bükülgen, bacaksız tüm omurgasızları, Vermes adını verdiği tek bir kategoriye dahil etmişti; ancak uzmanlar o dönemden başlayarak kurtları yaşam soyağacında farklı dallara ayırdı. Vermes grubu üyeleri, nadir olarak görülseler de, olağanüstü çeşitlilikteki formlarıyla denizde başarı sağlarken, denizin başarısına da katkıda bulunuyor.
Deniz Spagettisi
Denizde yaşayan binlerce tür kurttan biri olan spagetti kurdunun tirbuşon benzeri solungaçları ve oluklu beslenme tentakülleri var. Resiflerde yaşayan bu canlı, 15 cm’lik bedenini kum ve sümüksü malzemeden bir tüple korurken, suyla hareket eden uzantıları, döküntü malzemesi topluyor.
Tüylü Sicim
Bir yaz akşamı yumurtlayan ateş kurtları, gelgitle birlikte deniz kabardığında, bulutlar halinde yumurta ve sperm döküyor –bu, dolunayın tetiklediği bir faaliyet. Nörotoksin içeren ve zıpkını andıran kılları, sığ resiflerde yaşayan, kabuklular ve anemonlarla beslenen bu kurtları koruyor.
Bağırsaksız Kurt
Bu bağırsaksız, minik yassı kurt, taşlık sığlıklarda yaşıyor. Derisindeki fotosentetik algler, beslenmesine yardımcı oluyor.
Meraklı Palamut
Daha karmaşık bir yapıya sahip palamut başlı kurt, pürüzsüz hortumunu kumda ilerlemek ve çökellerin arasından besinleri elemek için kullanıyor. Derisi, yırtıcıları uzak tutuyor ve başı (yakalı kısmı) koptuğunda, birkaç gün içinde kendini yenileyebiliyor. Yelpazeli Kurt
Açılmış Güzellik
Yelpazeli kurtların derimsi saklanma tüpleri, sümüksü maddeyle kaplı ince çamurdandır. Tüpünden çıkarılan kurdun bedeni, açıldığında 10 santimetre kadardır. Sabellastarte spectabilis , tentakülleri 10 cm’ye ulaşabilir
Tüy Ağı
Yelpazeli kurdun tentaküllerinin makro çekimi, incecik tüylerden bir ağı gözler önüne seriyor. Bu ağ, partikül yüklü suyu oluklu yollara doğru süpürüyor, bu yollar da hem besin, hem de koruyucu tüpünü yapması için gerekli ince çamuru içeren partikülleri hayvanın ağzına taşıyor. Parlak renkler, olası yırtıcılara zehirli oldukları uyarısını yapıyor olabilir.
Eunicidae familyası, 10 cm
Yüzmeye Gidiş
Eunicidae familyasının çoğunluğu gezerek beslenir. Oyuklarından çıkıp, küreğe benzer uzantılarla sığ sularda yüzerek avlanır veya leş ararlar.
Cirratulidae familyası, 2 cm
Besin Süzgeci
Lepidodermella squamata , boyu 0,1 mm ila 1 mm arası
Çekildiği yer: Kewalo Deniz Laboratuvarı
Çekildiği yer: Kewalo Deniz Laboratuvarı
Minicik Kurt
Mikroskobik, neredeyse şeffaf ve kıllarla kaplı gastrotriş, en küçük sucul kurtlardan biridir. Çökel parçacıkları arasındaki ufacık boşluklarda yaşar. Yine de bir ağzı, eksiksiz bir sindirim borusu ve hem spermleri, hem de yumurtaları vardır (çiftleşmeden ürer). Massachusetts’teki Woods Hole Oşinografi Enstitüsü’ne ait bu örnek, yumurtalarla doluymuş gibi görünebilir, ama öyle değil. Tek bir yumurta, gövde boşluğunun yaklaşık yarısını kaplar.
Themiste lageniformis , 4 cm
Tombul Fıstık
Fıstıksı kurt, adını, tombul gövdesinden alır; çamura oyuk açabilir, hatta gövdesini korumak için boş bir kabuk bile aşırabilir. Sığlıklardan, okyanusun derinliklerine pek çok yerde yaşayan 350 kadar farklı türü olan fıstıksı kurtlar, Hawaii açıklarında, akıntıyla dans eden binlerce tentakülün altında tuhaf biçimli bedenlerinin görünmediği, kalabalık koloniler oluşturabiliyor.
Themiste lageniformis , 4 cm
Başsız Fıstık
Fıstıksı kurt, tehlike sezince başını saklar.
Themiste lageniformis , 4 cm
Taçlı Görkem
Fıstıksı kurdun beslenmek için döküntü malzemeleri toplayan ve oksijen absorbe eden tentaküllerden oluşan tacı, başının ve ağzının bulunduğu boyuna benzer uzantıdan dışarı çıkar.
Hirudinella ventricosa , 3,8 cm
Davetsiz Misafir
Balıkçıların avladığı bir balığın midesinden çıkarılan bu asalak kurt, adını konağı olan ve Hawaii dilinde "yemesi güzel" anlamında ono olarak anılan balıktan alıyor. Fotoğrafçı Darlyne Murawski kurdun "arşa çıkan bir koku" saldığını ve "kanla dolu" olduğunu belirtiyor. Trematodlar olarak bilinen bu tür asalaklar, başka hayvanların içine yerleşir, onlardan beslenir ve onların içinde ürerler. Daha sonra konaklarını öldürür ya da dışarı çıkıp kaçarlar. Vücut yapıları neredeyse tamamen üremeye yöneliktir.
Baseodiscus delineatus , erişkinlerin ortalama boyu 8 cm
Dolaşık Kurdele
Çözüldüklerinde harika görünümler kazanan kurdele kurtları, birkaç santimetreden başlayıp yaklaşık 60 metreye kadar varan boylarıyla gezegenimizdeki en uzun yaratıklardır. Gelgit arası bölgede kayaların altında ve açık denizlerde saklanırlar. Bu açgözlü yırtıcılardan birçoğunun hortumları, asıl avları olan diğer kurtlara sapladıkları nerotoksin uçlu kancalarla donanmıştır. (Baseodiscus delineatus adlı bu tür, daha önce Hawaii’de hiç görülmemişti.)
Chaetopterus variopedatus , boyu 25 cm’ye ulaşabilir
Vücut Güzeli
Yaklaşık 13 santimetre uzunluğunda bir örneği görülen karmaşık yapılı parşömen kurdu, genelde kumlar içinde U biçimli bir tüpte iyice saklanır ve vücudunun orta kısmındaki kürek-ayakları kullanarak bu tüp aracılığıyla su pompalar. Sudaki yenilenebilir zerreleri kapar ve dikdörtgen biçimli başın altındaki yapışkan sümüksü malzeme keselerinde topaklaştırır. Bu ilginç hayvan rahatsız edildiğinde ışık saçan bir sümüksü malzeme salgılayabilir.
Fotoğraflar: Darlyne A. Murawski
national geographıc-tr.