Alberta (Alberta Hakkında)

Alberta, Batı Kanada'da eyalet, 661 185 km2; 2 237 000 nüf. (1990). Merkezi, Edmonton. Alberta aşağı yukarı bütünüyle, yükseltisi D.'da 800 m'yi, B.'da 1 200 m'yi bulan bir ovadan oluşur. Ayrıca, Kanada’daki Kayalık dağlar’ın güney kesiminin doğu yamacını ve birkaç tepelik bölgeyi içine alır. Kuzey yarısında, toprakların verimsizliği ve yazların kısalığı tarıma olanak vermez (Peace ırmağı bölgesi dışında). Kurak olan güney-doğu kesiminde (Palliser üçgeni) sulama sayesinde yoğun tarım (şekerpancarı) yapılır. Kuzeydeki kutup ormanı ile güneydeki kurak bozkırlar arasında yer alan kara topraklı Prairie bölgesiyse, tarıma (buğday, arpa) son derece elverişlidir. Tarıma elvermeyecek kadar kurak ya da yüksek kesimlerde, yaygın hayvancılık yöntemleriyle kasaplık sığır yetiştirilir. Orta kesimdeki buğday bölgesinin kuzey ve güney kenarlarında, ikincil tahıllara ve yem bitkileri üretimine dayalı yerleşik domuz ve sağmal inek yetiştiriciliği gelişmiştir.

Sponsorlu Bağlantılar

Prairie bölgesindeki öbür eyaletlerden daha geç yerleşilen (1914'ten önce en tenha eyaletti) Alberta’nın nüfusu, günümüzde, Sasketchevvan ile Monitoba'nın toplam nüfusuna eşittir (nüfusu 1951-1967 arasında iki kat artmıştır). Halkın büyük bölümü, Edmonton ve Calgary'de toplanmıştır. Bu nüfus ve kentleşme gelişmesinde başlıca rolü, madencilik ve sanayinin gelişmesi oynamıştır. Alberta da kömür yatakları vardır; kuzeydeki açık ocaklardan çıkarılan kömür, on beş yıldan bu yana Japonya’ya satılmaktadır. Ama ilin başlıca gelir kaynağını, petrol oluşturur. İkinci Dünya savaşından önce çok fazla olmayan petrol üretimi, 1950’den bu yana sürekli artmakta ve Kanada’da çıkarılan toplam petrolün % 85’ini oluşturmaktadır. Ülkenin doğal gaz üretiminin büyük bölümü de burada elde edilir. Ayrıca, Athabasca'daki bitümlü kumlar da, bir ölçüde işletilmektedir. Petrol üretiminin artmasının yol açtığı sanayi ve hizmetler kesimlerindeki gelişmelerden özellikle Caigary yararlanmıştır. Alberta'da besin, kimya, maden, kereste sanayileri ve petrolün çıkarılmasıyla ilgili bütün yan etkinliklerde gelişmiştir.

MsXLabs & Büyük L.

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Sponsorlu Bağlantılar

Ad: alberta.png
Gösterim: 107
Boyut: 161.5 KB

Alberta, Kanada'nın Batı Kanada bölgesindeki eyâleti. 1 Eylül 2005'te, Kanada Konfederasyonu'na katılmasının 100. yılını kutlamıştır.

Eyâletin doğusunda Saskatchewan, kuzeyinde Kuzeybatı Toprakları, batısında Britanya Kolumbiyası ve güneyinde bir Amerikan eyâleti olan Montana bulunur. Britanya Kolumbiyası sınırı ünlü Kayalık Dağlar (Rocky Mountains) zirveleri doğrultusunda uzanır. Eyaletin güneydoğu bölümü bir tarafa bırakılırsa, Alberta sahip olduğu düzinelerce nehir ve gölle, oldukça sulak bir eyâlettir. Güney-kuzey doğrultusunda 1200 km, doğu-batı doğrultusunda ise 600 km uzanan bu eyalette, yüksekliğin de etkisiyle, iklim önemli farklılıklar göstermektedir. Kuzey Alberta, büyük oranda taygalarla kaplıdır ve eyâletin yarı-kurak güney bölümüne kıyasla buzlanmanın olduğu günlerin sayısı, bu bölgede daha fazladır. Alberta'nın batısı, yüksek dağ dizisi dolayısıyla oldukça korunaklıdır; bir çeşit Föhn rüzgarı olan Chinook rüzgarları sayesinde kışlar bu bölgede daha yumuşak geçmektedir. Diğer taraftan eyâletin genel olarak düz olan güneydoğu bölümünde, kışlar oldukça sert geçer ve buna karşılık yaz aylarında da oldukça yüksek sıcaklık değerlerine rastlanır. Alberta'nın başkenti, 1 milyonun biraz üstündeki nüfusuyla Edmonton'dır; güneyde yer alan ve büyük bir ticaret merkezi olan Calgary, 1,1 milyonluk nüfusuyla eyâletteki en büyük kenttir. Eyâletin diğer büyük kentleri ve kasabaları ise şunlardır: Banff, Camrose, Wetaskiwin, Fort McMurray, Grande Prairie, Jasper, Lethbridge, Lloydminster, Medicine Hat, ve Red Deer.

Calgary-Edmonton Koridoru olarak adlandırılan, güneyden kuzeye yaklaşık olarak 400 km'lik bir mesafeyi kapsayan bölge, Alberta'nın en çok kentleşmiş alanı olmasının yanı sıra, Kanada'nın en yoğun nüfusa sahip olan bölgelerinden biridir. 2001 yılında bu gölgede 2,15 milyondan fazla insan yaşamaktaydı (Alberta nüfusunun %72'si). Bu bölge aynı zamanda Kanada'nın en hızlı büyüyen bölgelerinden biridir. Eyâletin sahip olduğu zengin doğal kaynaklar ve özellikle petrol, günümüzde de ekonomik gelişimin lokomotifi olmayı sürdürmektedir. 40'larda keşfedilen petrol kaynakları, o dönemden başlayarak eyaletin Kuzey Amerika'da petrol üretiminin liderlerinden biri olmasını sağlamıştır. Dünyanın en büyük petrol rezervi, eyaletin kuzeyinde 55.000 müfusa sahip olan, Fort McMurray kentindedir; ve Fort McMurray bugün Kanada'da en hızlı büyüyen kent unvanına sahiptir. Alberta ekonomisi, Kanada'nın en güçlüsü olarak görünmektedir. Ekonominin gücü büyük oranda hızla gelişen petrol endüstrilerinden ve daha küçük oranda tarım ve teknoloji endüstrilerinden ileri gelmektedir. 2005 yılında Alberta'da kişi başına düşen gayri safi eyâlet içi hasıla 66.279 Kanada Doları kadardı; bu rakam ulusal ortalamanın %56 üstündedir ve bazı Atlantik eyâletlerinin iki katından bile fazladır.

Eyâletin şu anki başkanı, Alberta İlerici Muhfazakar Partisi'nden Ed Stelmach'dır. Stelmach, tartışmalı selefi Ralph Klein'in 14 yıllık yönetiminin ardından emekli olmasıyla başkanlık makamına geçmiştir. Eyâlet, federal ve yerel seçimlerde, muhafazakâr politikaların kalesi görünümündedir.
Alberta nüfusu, gelişen ekonomiyle bağlantılı olarak hızla büyümektedir; Alberta'nın göreceli olarak yüksek doğum oranları, Kanada'nın içinden ve dışından eyalete olan göç hareketleri büyümenin başlıca etkenleridir. 2005 yılı sonunda eyâletin nüfusu 3,306,359 kadardı ve nüfusun %81'i kentsel alanlarda, %19'u ise kırsal da yaşamaktaydı. Albertalıların büyük bölümü kendini Hıristiyan olarak tanımlamaktadır. Alberta diğer tüm eyâletlerden daha fazla evanjelik Hristiyan'a sahip olmasıyla çelişik bir şekilde, British Columbia'nın ardından ülkedeki en düşük kilise katılım oranına sahiptir. Eyâlette önemli Hindu, Sih ve Müslüman topluluklar bulunmaktadır. Kuzey Amerika'nın en eski camisi Edmonton'dadır.

MsXLabs Üye Girişi

Alberta (Alberta Hakkında)