Menopoz

MENOPOZDA ORTAYA ÇIKAN DEĞİŞİKLİKLER

Sponsorlu Bağlantılar

Menopoz kadın hayatının bir evresidir ve bir hastalık olarak değerlendirilmemelidir. Bu dönem, kadının hiçbir şikayeti olmasa dahi doktoruna başvurması durumunda koruyucu hekimlik uygulamalarından büyük faydalar elde edebileceği bir fırsat dönemi olarak görülebilir. Menopoz dönemindeki koruyucu hekimlik uygulamalarının temel amacı yaşla birlikte ortaya çıkma riski artan şeker hastalığı, tansiyon yüksekliği gibi hastalıkların taramasının yapılması ve erken dönemde tedavisinin sağlanmasıdır. Kadının menopoz döneminde östrojen hormonu salgısının aşırı düşmesiyle birlikte ortaya çıkma riski artan kalp hastalıkları ve kemik erimesini (osteoporoz) önleme konusunda var olan seçenekler hakkında bilgi sahibi olması için yıllık jinekolojik muayenelerini menopoz döneminde de devam ettirmesi özellikle önemlidir.

Östrojen Hormonu Azalmasının Sonuçları
Menopoz dönemine damgasını vuran değişiklik, üreme çağında yumurtalıklardan düzenli olarak salgılanan östrojen hormonunun salgısının azalması ve adet kanamalarının kesilmesidir. Östrojen hormonu azalması bu hormona bağımlı olan dokularda değişiklikler oluşmasına neden olur.
Öncelikle bilinmesi gereken, bazı kadınlarda menopoza girdiklerinde adet kanamasının durması dışında başka hiçbir belirtinin ortaya çıkmamasının tümüyle normal olduğudur. Her kadının doğası farklıdır ve bazı kadınlar menopoz döneminin ilk yıllarını çok hafif belirtilerle atlatırlarken bazıları tedaviye gereksinim duyacak kadar şiddetli belirtiler gösterebilirler.
Menopoz belirtilerinin ortaya çıkıp çıkmamasının toplumdan topluma bile değişebildiği bilinmektedir. Örnek olarak, uzak doğu ülkelerindeki kadınların çoğu ateş basması belirtisini yaşamazlar ve bu ülkelerin konuşma dillerinde bu belirtiyi tarif edecek bir kelime bulunmaz. Menopoza bakış açısı, şartlanmalar, ön yargılar özellikle ateş basması, ruhsal çökkünlük hali, "sinirlilik" gibi belirtilerin şiddetini etkileyebilmektedir.
Menopozda genel olarak östrojen azalmasıyla direkt ilişkili olduğu düşünülen belirtiler aşağıdaki gibi özetlenebilir:

* Ateş basmaları
* Uyku Bozuklukları
* Kemik erimesi (osteoporoz)
* Damar sertliği (ateroskleroz) gelişme eğilimi ve kalp hastalıkları
* Cinsel organlarda gerilemeye bağlı belirtiler
* Yüzde kırışıklıklar
* İdrar yollarında gerilemeye bağlı belirtiler

Menopoz dönemindeki belirtiler erken dönemde ortaya çıkanlar ve daha geç dönemde ortaya çıkanlar olmak üzere gruplandırılabilir. Bu gruplandırma östrojen eksikliği belirtilerinin östrojene bağımlı dokularda "hastalığa" neden olabilmesi için geçen süreyle ilgilidir. Ateş basması ve uyku bozuklukları en erken ortaya çıkan belirtilerdir ve yıllar içinde önce cinsel organlarda ve idrar yollarında gerilemeye bağlı belirtiler, daha geç dönemlerde ise kemik erimesi ve kalp damar sistemine bağlı belirtiler ortaya çıkar.
Yukarıda sayılan tüm belirti ve hastalıklar bir çok kadında hormon tedavisiyle tedavi edilebilir ve hastalık gelişme süreci yavaşlatılabilir.

menapoz

Adetten kesilme.

aybaşı kanaması yokluğu

Genç bir kız buluğ çağına geldiği halde, aybaşı görmeye başlamamışsa, aybaşı yokluğundan söz edilir. Bu durum karaciğer hastalıklarından, kansızlıktan veya tiroit bezi bozukluğundan kaynaklanabilir. Öncelikle nedeni bulmak gerekir. Normal aybaşı gören kadının da; kansızlık, karaciğer rahatsızlıkları, beslenme bozuklukları, veya tiroid bezi hastalıkları sonucu aybaşı kanamaları kesilebilir. Öte yandan aybaşı yokluğu, gebeliğin veya menapozun işareti olabilir.

Hormonla menopoz tedavisi
KADINLARIN 40 yaşını geride bıraktıktan sonra korkulu rüyası haline gelen menopoz, artık daha rahat ve risksiz geçiriliyor.


Menopoza yeni tedaviler
Ünlü ilaç firmalarından Novo Nordisk, dünyada ilk kez menopozun metobolizmaya bağlı değişiklik gösteren farklı dönemleri ve cerrahi menopoz için geliştirdiği farklı tedavi seçeneklerini tıp dünyasına sundu. Novo Nordisk, hem doğal menopozun farklı...


Menopozda diyet egzersiz şartı
Üçüncü Türk - Alman Jinekoloji Derneği'nin toplantısı, 100'ü alman 300 kadar araştırmacı doktorun katılımıyla Kemer'de gerçekleştirildi. Kongrenin ana başlıkları arasında menopoz, tüp bebek, doğumla ilgili problemler ve endoskopik cerrahi yer aldı....


Menopoz’da beslenme
Kadınların korkulu rüyası menopoz elbet bir gün kapıyı çalacak. Tıptaki gelişmeler ve genel bilinçlenme ile biraz daha barışılmış bu dönemde beslenmeye bağlı olarak bazı sorunlar görülüyor. Bunların en önemlisi osteoporoz. Özellikle yaşlı...


Sınırsız kadınlık
Tıpta devrim: Türk doktor yumurtalık naklini gerçekleştirdi. Menapoz ve kısırlık kabus olmaktan çıkıyor.


Menopoz kabus değil
Doktorlara güvenin, utanmayın, korkmayın ve sıkılmayın.. Başta "menopoz bantı" olmak üzere, uygun tedaviyle en sıkıntılı dönemi rahatça atlatacaksınız


50'lik genç kızlar
Menopoz, kadınların korkulu rüyası olmaktan çıktı. ABD’de yapılan bir araştırma Farah Fawcett’ten Susan Sarandon’a, Hillary Clinton’dan Patty Bravo’ya kadar nice kadının bu özel dönemi çok mutlu yaşadığını ortaya koydu


Menopoz hormonu, göğüs kanseri teşhisini zorlaştırıyor
ABD'li doktorlar, menopoz sonrası hormon tedavisi gören kadınlarda göğüs yoğunluğunun arttığını, bunun da kanser belirtilerini gizlediğini açıkladı


Menopoz tedavisi eklem iltihabına birebir
Menopoz sonrası östrodiol hormon tedavisi gören kadınlarda, eklem iltihabı ve kıkırdak azalması riski önemli oranda düşüyor


Türk kadınları menopoz cahili
21’inci yüzyılda Türkiye’de bazı kadınlar menopozu "bir yaştan sonra girilen kadın grubu" sanıyor


Şişmanlara müjde...
Menopoz döneminde kadınların korkulu rüyası olan kemik erimesi kilolu kişilerde daha seyrek olarak görülüyor


Menopoz sonrası alınan alkole dikkat
Bilim adamları, menopoz sonrası alkol kullanan kadınlarda B vitamininin bir formu olan folate eksikliğinin, meme kanseri riskini tırmandırdığını açıkladı


Yaşlılık geciktirilecek mi!
Bilim dünyası sonunda yaşlılıkla ilgili bir proteine ulaştı. Çalışmaların ilerki aşamalarında yüzdeki kırışıklar önlenebilecek, derideki lekeler temizlenebilecek...


Menopoz mutluluk getiriyor
Kadınların menapozdan sonra daha mutlu oldukları ortaya çıktı.


Menopoz tedavisi risk getiriyor
Kadınların menopoz sonrasında hormon tedavisi almasının meme kanseri, inme ve kalp krizi riskini artırdığı belirtildi.

Menopozda Görülen Belirtiler

1. Vazomotor Belirtiler: Vazomotor belirtilerin en tipik örnegi ates basmasidir. Ates basmasinda bas, boyun ve gögüs bölgesinde ani kizariklik, vücut isisinda artis ve daha sonra asiri bir terleme ile karakterizedir. Bu degisiklikler genellikle birkaç saniye sürmekle beraber, bazen bir saatte kadar uzayabilir. Genellikle 1-2 yil sürmesine karsilik, kadinlarin % 25'inde 5 yildan daha uzun sürebilir. Nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte, en önemli faktörün östrojen hormonu seviyesindeki düsme oldugu düsünülmektedir.
2. Atrofik Degisiklikler: Bu degisikliklere bagli olarak vajina ve idrar yollarini örten epitel tabakasinda incelme ve esneklik kaybi görülür. Ayrica vajinada kuruluk yine görülen belirtilerden birisidir.
3. Psikofizyolojik Degisiklikler: Menopozda ruhsal problemlerin artigina dair genel bir kani olmasina karsin, yapilan çalismalar bunu desteklememektedir. Ayrica menopozda depresyonun daha sik görüldügü görüsüde artik kabul edilmemektedir. Ancak ates basmalarina bagli olarak hastanin uyku kalitesi ve dolayisi ile günlük yasam kalitesinde bir bozulma görülebilir. Hormon replasmani ile uykuya dalma zamani azalmakta, uykunun REM dönemi uzamakta ve sonuç olarak uyku kalitesi artmaktadir. Bu nedenle kadinlar kendisini daha iyi hissetmektedir. Ayrica depresyondaki menopozal hastalara depresyon ilaçlarina ek olarak hormon tedavisi verildiginde daha iyi bir düzelme saglanmaktadir.
4. Kalp-Damar hastalik riskinde artma
5. Osteoporoz (kemik erimesi)

Menopoz döneminde yaşanabilen ruhsal sorunlar:

Menopoz kadınlarda ergenlik dönemi ile başlayan,düzenli aralıklarla yineleyen, belli bir süre ile sınırlı olarak görülen normal genital kanamaların kesilmesi durumudur. Bu durum bazı kişilerde rahim ve yumurtalıkların ameliyatla çıkarılmaları hallerinde de oluşabilmektedir.

Menopozla birlikte görülebilen bazı ruhsal değişimler hormonlardaki değişimler dışında, kişinin daha önceki psikiyatrik geçmişi, kişilik yapısı , gelenekler ve inanışlar ile de ilişkilidir.

Halk arasında 'kirlenme' olarak da adlandırılan aylık kanamalar sonrasında kişiler daha rahatladıklarını ve gerilimden kurtulduklarını söylemektedirler. Halk arasında adet kanının kirli olup, bunun vücuttan çıkışı ile vücudun mikrop,salgı ve artık maddelerden arındığı düşünülmektedir. Adet göremeyen kişilerde de varolan gerilim ve sinirlilik durumunun bir takım hormonal ilaçlarla , adet durumunun başlatılması ile geçeceği söylenmektedir.

İş hayatı dışında kalan, ev hanımı konumundaki kadın ve sorunsuz, sevimli bir aile hayatı çalışan kadınlar için en önemli gurur kaynaklarından birisi olan çocuk sahibi olabilme yetisi, bu dönem ile sonlanmaktadır. Bu duruma ek olarak, hala yaygın bir şekilde bir toplumsal düşünce yapısı şeklinde olan erkek çocuk sahibi olabilmenin babanın erkekliğini kanıtladığı şeklindeki yanlış inanış ta bu durumu daha bir gerilim kaynağı haline getirmektedir. Eşi bu döneme giren erkeklerde kendilerini kanıtlamak için başka arayışlara girebilmekte, aile faciaları yaşanabilmektedir. Kadın yetersizlik duygusu yaşayarak, değersizlik duyguları ile birlikte depresyonlar yaşayabilmektedir.

Bu dönemde vücut yapısındaki değişmeler ( ciltte kırışıklıklar, saçlarda ve ciltte renk değişiklikleri, iskelet şeklindeki değişiklikler, göğüslerde biçim değişiklikleri gibi) kişinin kendini güzel bulmamasına yol açabilmekte, artık görevini bitirdiği ve çevresi için gereksiz olduğu şeklinde düşüncelere yol açarak, ruhsal çökkünlüklere neden olabilmektedir.

Menopoz öncesinde kişide belli bir alanda uğraşı, toplumsal ve mesleki doyum varsa bu dönem çok daha kolay yaşanabilmektedir. Bireyde zaten en ufak bir darbede yıkılabilecek bir özgüven varsa , menopoz ile birlikte değersizlik ve ümitsizlik düşünceleri artmaktadır. Kişinin çevresi ile, eşi ile ilişkilerinde sorunlar varsa, bu dönem daha zor bir şekilde yaşanmaktadır. Doğurganlık ve besleyicilik özelliği, yüceltme ve yer değişimi şeklindeki savunma düzenekleri sayesinde sanatsal, mesleki ve sosyal alanda varlığını sürdürmektedir.

Bu dönemde yaşanabilen psikiyatrik sorunlar arasında somatoform bozukluklar (somatoform ağrı bozukluğu ve somatizasyon bozuklukları gibi) , depresif bozukluklar ön sırada gelmektedir. Bu dönemde kadınlarda genellikle sıcak basmaları, uykuda bozulmalar, sinirlilikte artış, öfkeye hakim olamama, duygusal halde neşe ile üzüntü arasında hızlı değişmeler, yüz kızarmaları, kilo alımı ve bununla birlikte vücut görünümünden hoşnutsuzluk, cinsel istekte azalma, fenalık- bayılma hissi ve çarpıntı görülebilmektedir.

Bu dönemin önemli özelliklerinden biri de , bu yaş grubundaki kadınların çocuklarının büyüyerek, eğitim ,evlilik ya da çalışma hayatı nedeniyle evden ayrılmalarıdır. Bu durum kişi tarafından kendince kadınlığın ya da doğurganlığın kaybından sonra 2. bir kayıp gibi algılanmakta, buna ek olarak bazı sorunlu ailelerde görülen eşin de,eşler arasında başlayan iletişim sorunları ya da cinsel isteksizlikler sonucu evden uzaklaşmaları kişide intihar davranışları riskini arttırmaktadır. Bu gibi durumlar ciddiye alınarak gerekli ilaç tedavileri ve terapiyle tehlikelerin önüne geçilmelidir.

Menopoz, kadının üreme fonksiyonlarındaki bir dönemi ifade etmekte olup, son defa adet görmek anlamına gelmektedir. Menapoz sözcüğü ilk olarak 1812 yılında Gardanne isimli bir Fransız jinekolog tarafından kullanılmıştır. Latince olarak Meno=Ay Pause=Son anlamına gelen kelimelerin birleşiminden türetilmiştir.

Menopoz (son adet ) öncesi ,adet düzensizliklerinin sıkça görülmeye başladığı ve bazı belirtilerinin görülmeue başlandığı yıllara Pre menopoz dönemi denir. Menopoza girmeden yıllar önce (7-10 sene) FSH hormonunda seyrek olarak yükselmeler tesbit edilebilir. Zaman içinde bu yükselmeler daha sık olmaya başlar. FSH yüksekliğinin değeri arttıkça yumurtalıklardan yumurta geliştirme kapasitesinde azalma olabilir.

Doğum ve Kadın Hast. Uzmanlarınca 2-3 aydır adet görmeyen ve çeşitli belirtileri olan bir bayanda muayene ve bazı laboratuvar tetkikleri yapılarak menapozda olup olmadığı saptanabilir.

FSH : Hipofizden salgılanan bir hormondur. Erkekte ve dişide benzer bir protein yapısı taşır . Lütein yapıcı hormonla (LH) beraber yumurtalığın ve erbezlerinin işlevlerine katkıda bulunur. Kadınlarda yumurtalık faliküllerinin olgunlaşmasını, erkekte spermalozoonların üretimini ve olgunlaşmasını yapar.

FSH'ın Arttığı Durumlar:
-Menopoz
- Klinefelter ve Turner Sendromlarında

FSH'ın Azaldığı Durumlar: - Ergenlik öncesi dönem
- Hipofiz yetersizliğine bağlı hipogonadizmde

Yüksek FSH nasıl değerlendirilir? Kadınlarda adet kanamasının 2-3 günü yapılan FSH ölçümü laboratuVar normal üst sınırından fazla ise FSH yükselmesinden bahsedilir. FSH hormonu genellikle 37 yaşından sonra yükselme eğilimi gösterir. Bu durum ancak ultrason takipleri ile tesbit edilebilir.

Menopoz Latince'de meno ve pause kelimelerinin birleştirilmesiyle oluşturulmuş ve "adet kanamalarının durması" anlamına gelen menopause kelimesinin dilimize uyarlanmasıyla oluşturulmuş bir kelimedir.
Adından da anlaşılacağı üzere menopoz, kadının düzenli adet kanamalarının ortadan kalktığı dönemi ifade eder ve kadının çağlarından birini oluşturur.
Kadının Adet Kanamaları Neden Kesilir?
Adet kanaması, adet döngüsünün seyrinde her ay muhtemel bir gebelik için hazırlık yapan rahim iç tabakasının gebelik oluşmaması durumunda "tazelenmesi" için kanamayla dışarı atılmasından ibaret bir süreçtir.
Yumurtalıklarda her adet döngüsünde bir yumurta hücresi olgunlaşma sürecine girerek östrojen hormonu salgılamaya başlar ve bu hormonun etkisiyle rahim iç tabakası kalınlaşır. Yumurta hücresi belli bir olgunluğa ulaştığında yumurtlama meydana gelir. Yumurtlama sonrasında devreye giren progesteron hormonunun etkisiyle rahim iç tabakası gebelik oluşumuna elverişli hale getirilir.
Bir kız çocuğu her iki yumurtalığında belli sayıda yumurta hücreleriyle dünyaya gelir. Bu hücre topluluğu kolay anlaşabilmesi açısından "yumurtalık havuzu" olarak tabir edilebilir.
Rahim içi yaşamda havuzdaki yumurta hücre sayısı yaklaşık 6-7 milyon iken doğumda 1-2 milyona iner. Ergenlik dönemine gelindiğinde yumurtalıklardaki toplam yumurta hücresi sayısı 300-400 bine inmiştir. Sayının bu şekilde azalmasının nedeni tam olarak bilinmemekle beraber muhtemelen genetik özellikleri en uygun olan, yani en kaliteli olan yumurta hücreleri sağ kalmakta, diğerleri kullanılmamak üzere bertaraf edilmektedir. Böylece yumurta hücresinin döllenmesiyle oluşacak yeni neslin genetik açıdan mükemmel olmasının sağlanması amaçlanmaktadır.
Yumurta hücre sayısındaki azalma üreme çağında da devam eder ve bir kadında tüm üreme çağı boyunca yaklaşık 400 civarında yumurta hücresi yumurtlamada kullanılmak üzere seçilir ve kullanılır.
Yumurtalık havuzunda yumurta hücreleri tümüyle tükendiğinde yumurtlama durur ve östrojen ve progesteron hormonları salgılanamayacağından rahim iç tabakasının yenilenme süreci de biter. Böylece adet kanamaları da ortadan kalkar ve menopoz dönemi başlar.
Rahimi alınmış bir kadın menopoza girmiş kabul edilir mi?
Rahimin bazı nedenlerle üreme döneminde ameliyatla çıkarılması gerekebilir. Rahim alındığı anda adet kanamaları kesilir. Burada adet kanamasının durmasının nedeni rahimle birlikte rahim iç tabakasının da çıkarılmış olması, yani adet kanamasında kanayan dokunun da alınmış olmasıdır. Halbuki tıbbi anlamda menopoz, yumurtalıklardan östrojen ve progesteron hormonu salgısının durmasıdır. Rahim alınması esnasında yumurtalıklar bırakılmışsa (40-45 yaşından önce yapılan ameliyatlarda sağlam ise yumurtalıkların yerinde bırakılması tercih edilir) hormon salgısı devam eder. Burada yalnızca adet kanaması belirtisi kaybolmuş olup hormon eksikliği belirtileri kadının yumurta hücreleri tükenene kadar ortaya çıkmaz.
Rahimi genç yaşta alınmış bir kadının menopoza girdiği zamansal nokta böyle bir durumda ancak kadının aşağıda anlatılacak menopoz belirtilerini yaşamaya başlamasıyla veya bazı muayene ve laboratuvar bulgularına dayanılarak belirlenebilir.