İnhalasyon Cihazları

Astım tedavisinde kullanılan modern ilaçlar "inhalasyon cihazı" adı verilen özel cihazlarla uygulanır. Burada amaç kullanılan ilacın doğrudan akciğer havayollarına, yani ilacın etkili olması istenilen bölgeye ulaştırılmasıdır. Ayrıca bu sayede ilacın sistemik emilimi yani kan dolaşımına geçmesi de en aza indirilir ve hasta ilaç yan etkilerinden korunmuş olur.
Günümüzde bu amaçla geliştirilmiş değişik cihazlar vardır. Hekimin tedavi için doğru ilacı yazmış olması kadar, hastanın da yazılan ilacı doğru olarak uygulaması da etkin bir astım tedavisi için olmazsa olmaz bir unsurdur.


Kuru toz inhaler cihazlarının hepsi nemden korunmalı, bu nedenle kuru bir yerde muhafaza edilmelidir. Kuru toz inhaler cihazlarını kullanırken cihaz içine nefes verilmemelidir. Özellikle kortikosteroid içeren cihazların kullanımını takiben ağız çalkalama işlemi mutlaka yapılmalıdır. Bu İŞLEM ilaca bağlı lokal yan etkileri ve ilacın ağız mukozası yoluyla sistemik emilimini önleyecektir.

İnhalasyon Cihazı Türleri

Cihazın içinde uygulanacak olan ilaç toz halinde ve herhangi bir katkı maddesi (taşıyıcı madde) içermeksizin bulunmaktadır. Kortikosteroid, bronkodilatör (hava yolu genişletici) ve bunların karışımını içeren formları vardır. Kullanım tekniğine geçmeden önce cihazın çalışma prensiplerini özetleyelim:
Nasıl çalışır ?
Cihazın içinde uygulanacak olan ilaç "depo" olarak tabir edebileceğimiz bir hazne içinde toz olarak bulunur. Altta döner bir doz diski vardır ve aşağıdaki anlatıldığı şekilde cihaz kullanıma hazırlandığında 1 doz toz ilaç havayolu (inhalasyon kanalı altına gelir.
Solunum hareketi ile (derin nefes alma) toz ilaç kanal boyunca hareket eder ve spiral kanallı ağız parçasına gelir. Burası birbirine sarmal yapmış 2 döner kanal şeklindedir ve emilen ilaca bir türbülans hareketi sağlayarak akciğer hava yollarına (bronşlara) ulaşmasını sağlar.
Cihazın en altında "nem emici" bir kimyasal madde vardır ve cihaz sallandığında çıkan ses bu maddeye bağlıdır. Yani cihazıda ilaç kalıp kalmadığını salladığınızda gelen ses ile kestirmeniz mümkün değildir. Bunu anlayabilmek için turbuhalerlerin yeni modellerine bir doz sayacı eklenmiştir.
ÇOK ÖNEMLİ BİR KONU: Turbuhaler cihazını kullandığınızda, ağzınıza ilacın tadı ya da ilacın geçtiğini belirleyecek herhangi bir his oluşmaz. Çünkü ilaç çok ince bir toz halindedir ve alıp almadığınızı hissetmezsiniz. Ama ilaç akciğerlerine ulaşmıştır.
Bu konuda tam olarak ikna olmak isterseniz, basit bir deneme yapabilirsiniz: koyu renk bir bez parçasını turbuhalerin ağzına kapatın ve sonra kullanın. Bez parçasını çevirdiğinizde, bezin üzerine takılıp kalmış beyaz ilaç partiküllerini göreceksiniz.


Kortikosteroid içeren turbuhaler kullandıktan sonra
(Symbicort veya Pulmicort)
MUTLAKA
su ile ağız çalkalanmalı
ve gargara yapılmalıdır.
(BU SUYU YUTMAYINIZ)
Aerolizer astım tedavisinde kullanılan inhalasyon cihazlarından bir diğeridir.
Uygulanacak olan ilaç cihazın içine yerlestirilen bir kapsül içindedir.
İlaç ile birlikte taşıyıcı madde olarak laktoz (bir çeşit şeker) bulunmaktadır.
Kortikosteroid ve bronkodilatör (hava yolu genişletici) ilaç içeren formları vardır.

Nasıl çalışır, nasıl kullanılır ?
İlacın kutusundan bir cihaz (aerolizer) ve blister formda bir ambalaj içinde ilaç kapsülleri çıkacaktır.
Bu kapsüller ağız yoluyla kullanmak için DEĞİLDİR !
Aerolizerin koruyucu kapağını açınız ve çevirerek açınız.
Aerolizerin içinde kapsülü yerleştirmek için bir boşluk vardır.




Diskus astım tedavisinde kullanılan inhalasyon cihazlarından bir diğeridir.
Uygulanacak olan ilaç cihazın içinde şerit şeklinde bir blister yapı içindedir.
İlaç ile birlikte taşıyıcı madde olarak laktoz (bir çeşit şeker) bulunmaktadır.
Kortikosteroid, bronkodilatör (hava yolu genişletici) ve bunların karışımını içeren formları vardır.
Kullanım tekniği diğerlerinden farklı değildir.

Ölçülü doz inhaler (ÖDİ), inhalasyon cihazlarının öncülerindendir.
Astım tedavisinde uzun yıllardır kullanılmaktadır. Hastalar tarafından en fazla tanınan, ve halk arasında "fıs fıs" adıyla yeniden adlandırılmış olan bir cihazıdır.
FAKAT, bu kadar iyi tanınmasına rağmen kullanım hatalarının EN FAZLA yapıldığı inhalasyon cihazıdır. Ölçülü doz inhalerin diğerlerinden farkı, içindeki ilacın bir İTİCİ GAZ aracılığı ile cihazdan ayrılması ve havayollarına ulaştırılmasıdır. Kullanımı dikkat, el ve solunum koordinasyonu gerektirir.
Kortikosteroid ve bronkodilatör (hava yolu genişletici) ilaç içeren formları vardır.


Ölçülü doz inhaler, basınçlı bir tüp içinde İLAÇ ve İTİCİ GAZ karışımından oluşur.

Cihaza her basıldığında 1 doz ilaç salınır.


Kullanımlar arasında cihaz içinde bulunan ilaç ve gaz, birbirinden ayrılır...




Bu nedenle her kullanım öncesinde cihaz SALLANARAK, içindeki ilaç ve gazın BİRBİRİNE KARIŞMASI sağlanmalıdır. Ölçülü doz inhalerin kullanımı dikkat, el ve solunum koordinasyonu gerektirir.
Ancak her hastada bu şartları sağlamak mümkün olmaz. bu nedenle ÖDİ kullanımını kolaylaştırmak ve bir kerede akciğerlere daha fazla ilaç ulaştırılmasını sağlamak amacıyla hazne adı verilen ara bağlantı parçası geliştirilmiştir.
Haznelerin değişik modelleri vardır.
Haznenin bir tarafına ÖDİ yerleştirilr, diğer tarafı ise solunum yoluna (ağız ve burun) birleştirilir. Maskeli formu daha çok çocuklarda tercih edilir.
Erişkin hastalarda maske kullanmadan doğrudan ağız ile birleştirilebilir.
ÖDİ'yi hazneye taktıktan sonra BİR KEZ basınız.
ÖDİ spacer içine her seferinde sadece 1 kez sıkılmalıdır.
Beklemeden (3-5 saniye içinde) DERİN ve YAVAŞ bir nefes alınız.
İşlemini tamamladıktan sonra cihazı ağzınızdan ayırın ve 8-10 saniye nefesinizi tutun.
Haznenin ağız kısmındaki valflerin düzgün olarak çalışması için temiz olması gereklidir.
Bu nedenle düzenli olarak su ile yıkayınız.
Sık yıkama hazne çeperine yapışan ilaç miktarını artıracağından, her kullanımdan sonra yıkanması önerilmemektedir.
Hazneyi yıkadıktan sonra bezle kurulamayınız, sadece kurumaya bırakınız.

Nebülizatör, ses dalgalarıyla (ultrasonik nebülizatör) veya basınçlı hava (jet nebülizatör) ile sıvı haldeki ilaçları buhar haline getiren ve solunum yoluyla alınabilmesini sağlayan bir cihazdır.
Nebülizatör ile küçük çocuklarda, ölçülü doz inhalere uyum sağlayamayan hastalarda ve ağır astması olan hastalarda astma ilaçlarının etkili bir şekilde uygulanabilmesi mümkündür.



Nebülizatör ile kullanılmak üzere hazırlanmış özel ilaç formları vardır. Bunlara NEBÜL adı verilmektedir.
Bronş açıcı ve tedavi edici (kortikosteroid) içeren nebül ilaçlar mevcuttur.



Nebülü açın ve ağızlık ya da yüz maskesinin altındaki ilaç haznesine boşaltın. Cihazı çalıştırın.
Ağızlığı dudaklarınızın alarak (veya maskeyi yüzünüze kapatarak) yavaş ve derin bir şekilde soluk alıp vermeye başlayın. Aldığınız her nefesi 1-2 saniye kadar tutun.
Haznedeki ilaç tamamen bitinceye kadar (10-15 dakika) bu işleme devam edin.

İnhalasyon Cihazları

Sponsorlu Bağlantılar

Solunum yoluyla ilâç alma. Buğu, gaz ya da ufak damlacıklar hâline getirilmiş sıvıların, ağız ve burun deliklerine uygulanan inhalatörlerle ya da doğrudan doğruya buğunun solukla alınması yoluyla yapılan bir tedavi yöntemidir. Gazlı inhalasyonlar, yanan maddelerle inhalasyon, aerosol inhalasyonları, ince toz hâlinde inhalasyonlar gibi farklı uygulama biçimleri vardır. Bu uygulamalarda doğal ve laboratuvar gazları, soğuk ve sıcak buharlar, belladonlu, tatulalı sigaralar, sıvı damlacıkları içinde tedavi maddeleri, genize üflenen şap, borat vb. ince tozlar kullanılır.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi