Dispne (Nefes Darlığı)

Nefes darlığı hastalık habercisi olabilir


Sık karşılaşılan nefes darlığı, tıbbi bir değerlendirmeyi gerektirirken; aynı zamanda akciğer kanseri, astım ve kalp yetmezliği gibi hastalıkların habercisi olabiliyor.
Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Cihangir Uyan, nefes darlığının yoğun egzersiz, ağır aktiviteler, yükseklik, sıcak-soğuk hava gibi nedenlerle ortaya çıkabileceğini belirterek, şu bilgileri veriyor:

Vücudun alarmı

“Nefes darlığının vücutta değişik organ sistemlerinde meydana gelen birçok bozukluk tarafından oluşuyor. İnsanların sık karşılaştığı fakat önemsemediği bu durum, genellikle vücudun alarmıdır.


Nefes darlığının altında yatan sebepler ise; bronşit, tüberküloz, astım, kronik tıkayıcı akciğer hastalığı (KOAH), akciğer kanseri ve diğer tümörler, akciğer dolaşımında pıhtı (pulmoner emboli), akciğer zarı hastalıkları, diyafram ve göğüs duvarı hastalıkları olabilir.
Önemsenmeyen nefes darlığının altında, hayati tehlike arz edebilecek hastalıklar yattığı ihtimalinin hiçbir zaman göz ardı edilmemesi gerekir. Nefes darlığı kalp yetmezliği gibi hastalıkların da belirtisi olabiliyor ve bu nefes darlığı ile birlikte geceleri uykusuzluk, öksürük, ayak bileklerinde şişlik, halsizlik gibi belirtiler de ortaya çıkıyor.
Kalp yetmezliğinin sebebi, genellikle kalp adalesinin hasarlı olmasıdır. Hastaların çoğunda bu durum, kalp krizi sonucu oluşur. Nefes darlığı ile bu şikâyetleri yaşayan kişiye egzersiz testi (kardiyopulmoner testi), akciğer fonksiyon değerlendirmesi (spirometri) yapılmalı, yürüme bandı ve bisiklet üzerinde, akciğerlerin gaz alışverişi ölçülmelidir.”

Nefes darlığı her türlü solunum güçlüğünü anlatmak için kullanılan bir terimdir. Hasta genellikle yardımcı solunum kasları aracılığıyla soluk alıp verir ve hava açlığı denen bir boğulma duygusuna kapılır.Çoğu durumda nefes darlığı daha derin soluk alıp verme ve daha sık soluma biçiminde ortaya çıkar. Ama solumanın seyrekleştiği ya da normal sıklıkta kaldığı nefes darlıkları da vardır. Olguların çoğunda hasta soluma güçlüğünü duyar, yani hava açlığının farkındadır, ama bazen, Örneğin bilinç kaybı söz konusuysa bu Öznel duygu bulunmayabilir. Nefes darlıklarının birçok türünde hasta yatar konumda duramaz, solunum kaslarının kolay çalışması için oturur ya da yarı oturur bir konum almak zorundadır. Nefes darlığı normal solumanın engellenmesine ya da kandaki oksijen gereksiniminin artmasına bağlı olarak solunumun zorlamalı hale gelmesidir.

Nefes Darlığı Tipleri

Nefes darlıklan başlıca özelliklerine göre iki grupta incelenebilir: Zorlamalı soluk alma ve zorlamah soluk verme.Zorlamalı soluk alma: Soluk alma süresiyle soluk verme süresi arasındaki normal oran (5:6) bozulmuş, soluk alma süresi uzamıştır. Ayrıca soluk alma zorlaşmış ve gürültülü hale gelmiştir. Yardımcı solunum kasları (boyun, göğüs, kann kasları) da soluk almaya katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı genellikle havanın solunum yollarmdan geçişini zorlaştıran bir engelin varlığında ortaya çıkar; örneğin gırtlak ya da soluk borusu darlığında durum böyledir.Zorlamalı soluk verme: Soluk verme süresi uzamış, soluk verme zor ve gürültülü hale gelmiştir. Başta kann kaslan olmak üzere yardımcı solunum kaslan da soluk verme eylemine katılmaktadır. Bu tür nefes darlığı akciğer anfizemi gibi akciğer dokusunun esnekliğinin azaldığı ya da astım gibi küçük bronşlarda spazma bağlı olarak havanın hava keseciklerinden (alveol) çıkmasının engellendiği durumlarda ortaya çıkar. • Nöbetler halinde gelen nefes darlığı: Normal soluma dönemleri arasında nöbetler halinde ortaya çıkar. Kalp astımında, akciğer ödeminde, üremiye bağlı astımda ve gırtlak spazmında vb görülür. Ama bu tür nefes darlığının en tipik Örneği bronş astımıdır. Bu hastalıkta nöbetler genellikle geceleri tutar, 10 dakikadan birkaç saate kadar sürebilir. Önce yapışkan, daha sonra hafif köpüklü beyaz bir balgam çıkarılmasıyla nöbet sona erer. Nöbetin günlerce sürmesi status asthmaticus (astım durumu) olarak bilinir.

Dispne (Nefes Darlığı)

Dispne

Bu maddedeki yazılar yalnızca bilgi verme amaçlıdır. Yazılanlar, doktor uyarısı ya da uzman önerisi değildir.


Hamilelikte nefes darlığı