Dünya Kentleri: Lüksemburg

Lüksemburg

LETZEBURG olarak da bilinir, Lüksemburg’un başkenti.

Alzette Irmağıyla, bu ırmağın kolu olan Petrusse’ün yukarısındaki kumtaşı bir platoda yer alır. Alzette Irmağının dirseklerinden birinin içinde yer alan ve Bock (Bouc) olarak bilinen kayalık burnun doğal bir savunma hattı oluşturduğu yerde önce Romalılar, ardından da Franklar bir kale kurdular. Ortaçağda bu kalenin çevresinde gelişen kentin adı “küçük kale” anlamına gelir. Grandüklük Sarayı (1572), belediye binası (1830-38) ve gotik bir yapı olan Nötre Dame Katedrali’nin (1613-23) yer aldığı eski kent, bütün platoya yayılmıştı. Kent sonradan batıya doğru genişledi ve aşağıdaki vadide Grund, Clausen ve Pfaffenthal adlı banliyöler kuruldu. Katedralde Bohemya kralı ve Lüksemburg kontu Jan’ın (ö. 1346) mezarı bulunur.

Kjile İspanyollar, AvusturyalIlar, Fransızlar ve Felemenklilerin yaptığı eklemeler sonucu Avrupa’nın Cebelitarık’tan sonraki en güçlü ikinci kalesi durumuna geldi ve PrusyalIlar tarafından Alman Konfederasyonu’na (1815-66) bağlı bir garnizona dönüştürüldü. 1867’de ise kaledeki silahlar söküldü. Eski kentin batı ucundaki kale duvarlarının yerini bugün Radio Luxembourg stüdyolarının bulunduğu parklar aldı. Kentte birçok müze vardır. 16. yüzyıldan kalma Mansfield Şatosu’nun kalıntıları Clausen’dedir. Kentin doğusuna düşen Hamm’daki askeri mezarlıkta, aralarında General George S. Patton’ın da bulunduğu 5 binden fazla ABD askerinin mezarı vardır. Kentte her yıl, biri Lüksemburg Meryem Anası’nın onuruna İsa’nın Göğe Çıkışı’ndan bir önceki pazar gününe, öteki ise yaz sonlarına rastlayan iki bayram kutlanır. Schobermesse adlı panayırın adını taşıyan bu ikinci bayramın tarihi 1340’a değin uzanır.

Kentin kuzeyindeki Eich adlı banliyöde ülkenin güneyinden çıkarılan demir cevherini işlemek üzere kurulan ilk demir atölyelerinin (1845) yerini alan dökümhaneler bulunur. Çok çeşitli sanayi malları üreten sanayi tesisleri banliyölerde yoğunlaşmıştır. Eskiden beri önemli bir kara ve demir yolu kavşağı ve finans merkezi olan Lüksemburge’da, Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu (ECSC) Yüksek Yetkili Organ’ın yanı sıra Avrupa Topluluğu’nun Avrupa Parlamentosu, Avrupa Adalet Divanı ve Avrupa Yatırım Bankası gibi çeşitli kuruluşların merkezleri de bulunur. Nüfus (1991) 75.377.

LÜKSEMBURG

Lüksemburg grandüklüğü’nün başkenti

79 000 nüf. (1991). Güzel bir yerde kurulmuş canlı bir kenttir, ilk çekirdeği oluşturan eski kent, Alzette ile Pötrusse’ün birleştikleri yere egemen durumdadır: burada grandüklük sarayı (XVI., XVIII. ve XIX. yy. lar), katedral (XVII. ve XX. yy.’lar), devlet müzesi, Ulusal kütüphane ve ticaret merkezi yer alır. Pötrusse'ün güneyindeki Bourbon platosundaysa, tren garı ile iş semti vardır. Nihayet, doğudaki Kirchberg platosu, “avrupa" kuruluşlarının işlevlerinin gelişmesine bağlı olarak kentleşmiştir Rem Birgeçi yeri (ArfonTrier rama yolu Alzette’i burada aşıyordu), hem de bir savunma yeri (Bock kayalığı, Vauban müstahkem yerleri) olan Lüksemburg, bazı sanayilere (deri, tütün, hazırgiyim, emprime dokuma, metalürji) sahip olmakla birlikte, her şeyden önce bir üçüncü kesim merkezidir: lüksemburg devletinin başkenti ve avrupa kuruluşlannın merkezlerinden biri (Avrupa topluluktan adalet divanı, Avrupa Yatınm bankası) olan kent, birkaç yıldan beri çok önemli bir uluslararası finans merkezi ve bir karayollan kavşağı durumuna gelmiştir; ayrıca uluslararası bir havalimanı (Findel) da vardır.

—Lüksemburg eski bir roma kulesinin frankça adını (Lucilinburhuc ["küçük şato”]) alan Sigefroi şatosu (963) çevresinde kurulmuştur; yazgısı kontlannkine bağlı olarak gelişti, kontlar 1244’te kente özgürlüğünü verdiler. XVII. yy.’da stratejik önemi nedeniyle kent Fransızlar tarafından işgal edildi (1684-1697). Vaubariın eklemeler yaptırdığı hisar, Ryswick barışı'nda geri verildi. Germen konfederasyonu'na bağlı kaleye 1815-1867 arasında bir prusya garnizonu yerleştirildi, sonra surları yıkıldı.