Arama

Dünya Kentleri: Varşova

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 13 Haziran 2011 Gösterim: 5.196 Cevap: 2
careless_WhispeR - avatarı
careless_WhispeR
VIP i Jυѕт ∂ιє∂ ιη уσυя αямѕ
14 Mart 2009       Mesaj #1
careless_WhispeR - avatarı
VIP i Jυѕт ∂ιє∂ ιη уσυя αямѕ
Dünya Kentleri: Varşova

Sponsorlu Bağlantılar
Varşova
Vikipedi,Özgür ansiklopedi & MsXLabs
800px Warsawyl8
Varşova
357px POL Warszawa COAsvg

Varşova Şehri'nin Amblemi
Nüfus
  • 1700: 30,000
  • 1792: 120,000
  • 1800: 63,400
  • 1830: 139,700
  • 1850: 163,600
  • 1882: 383,000
  • 1900: 686,000
  • 1925: 1,003,000
  • 1939: 1,300,000
  • 1945: 422,000
  • 1956: 1,000,000
  • 1960: 1,139,200
  • 1970: 1,315,600
  • 1975: 1,436,100
  • 1980: 1,596,100
  • 1990: 1,611,800
  • 2002: 1,707,100
  • 2004: 1,676,600
  • 2005: 1,694,825
  • 2006: 1,700,536 (30.06.06)
Kültür

Yahya Kemal Beyatlı, 1926'da Varşova ortaelçiliğine atanmıştı. 1927 yılında bu şehirdeki (olumsuz) izlenimlerini Kar Musikileri adlı şiirinde dile getirdi:
Bin yıldan uzun bir gecenin bestesidir bu;
Bin yıl sürecek zannedilen kar sesidir bu.

Bir kuytu manastırda dualar gibi gamlı,
Yüzlerce ağızdan koro halinde devamlı,

Bir erganun ahengi yayılmakta derinden...
Duydumsa da zevk almadım İslav kederinden.

Warszawasy4


Varşova - Łazienki Park
Kardeş kentler
  • 22px Flag of Kazakhstansvg - Astana (2002)
  • 22px Flag of Germanysvg - Berlin (1991)
  • 22px Flag of Hungarysvg - Budapeşte (2005)
  • 22px Flag of the United Statessvg - Chicago (1995)
  • 22px Flag of Germanysvg - Düsseldof (1989)
  • 22px Flag of Russiasvg - Grozni (1997)
  • 22px Flag of the Netherlandssvg - The Hague (1991)
  • 22px Flag of Japansvg - Hamamatsu (1990)
  • 22px Flag of Vietnamsvg - Hanoi (2000)
  • 22px Flag of the People27s Republic of Chinasvg - Harbin (1993)
  • 22px Flag of Francesvg - Île-de-France (1990)
  • 22px Flag of Turkeysvg - İstanbul (1991)
  • 22px Flag of Ukrainesvg - Kiev (1994)
  • 22px Flag of Russiasvg - Moskova (1993)
  • 22px Flag of Brazilsvg - Rio de Janeiro (1997)
  • 22px Flag of Latviasvg - Riga (2002)
  • 22px Flag of Francesvg - Saint-Étienne (1995)
  • 22px Flag of South Koreasvg - Seul (1996)
  • 22px Flag of Russiasvg - Saint Petersburg (1997)
  • 22px Flag of the Republic of Chinasvg - Taipei (1995)
  • 22px Flag of Israelsvg - Tel Aviv (1992)
  • 22px Flag of Canadasvg - Toronto (1990)
  • 22px Flag of Austriasvg - Viyana (2001)
  • 22px Flag of Lithuaniasvg - Vilnüs(1998)
  • 22px Flag of Spainsvg - Madrid

BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
http://www.msxlabs.org/forum/signaturepics/sigpic184255_2.gif
ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
14 Mayıs 2009       Mesaj #2
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
Varşova
MsXLabs.org & Temel Britannica
Sponsorlu Bağlantılar

Polonya'nın merkezinde yer alan Varşova, ülkenin başkenti ve en büyük kentidir. Kumluk bir düzlükten geçen Vistül Irmağı'nın batı kıyısındadır. 10. yüzyılda Gniezno, 11. yüzyıldan 16. yüzyıla kadar ise Krakow Polonya'nın başkentiydi.
Varşova'nın bulunduğu yerde 10. yüzyılda küçük bir ticaret yerleşmesi kurulduğu sap­tanmıştır. Daha sonra gelişen kent 15. yüzyılda Polonya Krallığı'nın bir bölümünü oluştu­ran Mazovya Düklüğü'nün merkezi oldu. Kral III. Zygmunt Waza'nın (1587-1632) yö­netimi sırasında da Varşova merkezi konu­mundan dolayı Krakow'un yerine başkent yapıldı.
Varşova başkent oluşundan sonra fırtınalı bir dönem geçirdi. 1655, 1656 ve 1702'de İsveçliler'in işgaline, 1794'te de Ruslar'ın saldırısına uğradı. Bunu izleyen yıllarda Prus­ya'nın bir sınır kenti oldu. 1806'da Fransızlar' ın eline geçti; 1807'de de Napolyon'un kurdu­ğu Varşova Düklüğü'nün başkenti oldu. Na­polyon'un yenilgisinden sonra Viyana Kon-gresi'yle (1814-15) Rusya'ya verildi. Düklük daha sonra, Polonya Kongre Krallığı adıyla Rus çarının yönetiminde bir krallık oldu.
1830'da Polonyalılar Ruslar'a karşı ayak­landı, ama bir yıl süren kanlı çarpışmalardan sonra Varşova Ruslar'ca geri alındı. 1863'teki ikinci ayaklanma da başarısızlıkla sonuçlandı. Bu kez Ruslar Polonya adını da ortadan kaldırmak istediler; böylece Polonya, yöne­tim kenti Varşova olan bir eyalete dönüştü­rüldü. Varşova I. Dünya Savaşı'nda Almanlar'ca işgal edildi (1915); 1918'de de yeniden kurulan Polonya'nın başkenti olarak eski durumuna kavuştu. 1920'de Rus ordusu, ken­tin yaklaşık birkaç kilometre doğusunda Po-lonyalılar'ca yenilgiye uğratıldı. II. Dünya Savaşı'nda, Varşova'nın büyük bölümü önce 1939'da Almanlar'ca kuşatıldığı sırada, beş yıl sonra da Polonyalılar Almanlar'a karşı ayak­landıklarında olmak üzere iki kez yakılıp yıkıldı. İkincisinde SSCB birlikleri Vistül'ün karşı yakasında bir sanayi bölgesi olan Praga' yı ele geçirerek kent Almanlar'ca yıkılırken burada beklediler. Ocak 1945'te kente gire­rek Almanlar'ı yıkıntıya dönmüş Varşova'dan çıkardılar.
Varşova'da krallık sarayı ile Polonyalı soylularca yaptırılan saray ve kiliselerin de yer aldığı çok sayıda görkemli yapı vardır. Varşo­va'daki binaların güzelliği ünlü İtalyan ressam Canaletto'nun (1697-1768) tablolarında görü­lebilir. Canaletto'nun tab­loları o kadar gerçeğe yakındır ki, Polonyalı­lar II. Dünya Savaşı'ndan sonra eski kentin yeniden kurulması çalışmalarında rehber ola­rak bu tabloları kullanmışlardı. Varşova' daki en büyük yapı 1955'te SSCB tarafından Polonya'ya bir armağan olarak yaptırılan Bi­lim ve Kültür Sarayı'dır.
II. Dünya Savaşı'ndan sonra demir-çelik fabrikaları, motorlu araç ve traktör fabrikala­rı, kimyasal madde, basımcılık ve elektrik makinesi sanayileri gibi çok sayıda sanayi kuruluşu ile giderek gelişen Varşova, Polon­ya'nın en önemli sanayi merkezlerinden biri oldu. Eski günlerde kent, el yapımı eşyalar satan binlerce ufak dükkânı ile tanınırdı; gelişme döneminde de terzileri ve ayakkabıcı­ları eski önemini yeniden kazandı.
Varşova, Polonya'nın karayolu ve demiryo­lu merkezidir. Vistül kıyısında büyük bir liman bulunur. Uluslararası havalimanı kent merkezinden birkaç kilometre uzaktadır.
Varşova
warsawyl8

Alıntı

Büyük kentler organizma gibiler, neredeyse canlı olduklarını söyleyebiliriz. İnşa edilen her yeni yapıya göre değişim gösteriyorlar ve geri bildirim halkaları da kendiliğinden oluşuyor. Yapıların işlevi ne olursa olsun, konut olabilir, bir otel, bir alışveriş merkezi, bir gökdelen yaptıran iradenin de tarzını, tercihlerini yansıtıyor elbette. Varşova bu süreci yaşıyor, tüketim alışkanlıklarını değiştiren yeni yapıları, yeni konutları ile değişen bir kent.

Stare Miasto (Eski Şehir)
Varşova Vistül Irmağı’nın kıyısında kurulmuş. Her eski kentin olduğu gibi kuruluş efsaneleri çok. Bir efsaneye göre, ırmağın iki kıyısında yaşayan iki kral varmış, birinin Wars adında prens oğlu, diğerinin Zawa adında prenses kızı âşık olmuşlar ve evlenmişler. Böylece kentlerinin adı “Warszawa” olmuş! Diğer efsane ise, bir denizkızı ırmaktan çıkıp Varşova’yı kurmuş, bir meydanda ve Vistül Irmağı kıyısında heykeli var. Efsaneleri hâlâ yaşıyorlar, bir taksi şirketinin adı da Zawa idi.
Ortaçağda, kente yapılan saldırılardan korunmak için yığma tuğladan yapılmış kalenin, şehre giriş kapısı 30 derecelik açı ile açılmış, anıtsal “Barbakan” bir Ortaçağ yapısı.
Krallığın başkentini 13. yüzyılda Krakow’dan Varşova’ya taşıyan Kral III. Zygmund, Vistül Irmağı kıyısına yeni mazbut “Kraliyet Sarayı”nı yaptırmış. Şu anda Kraliyet Meydanı’nda kralın heykeli bir sütunun üzerinde duruyor. Almanlar 1939’da kenti işgal ettiğinde, sarayın içindeki tüm kıymetli eşyalar, tablolar, yemek takımları, mobilyalar Varşovalılar tarafından alındığında yağmalandığı sanılmış. Saray, savaştan sonra yeniden inşa edildiğinde ise eşyaların çoğu, kentliler tarafından saraya aynen iade edilmiş.
1944 yılında halk ayaklanması sonucu, çok sayıda Yahudi’nin yaşadığı Eski Şehir civarındaki Getto, Alman ordusunun bombardımanı, tank saldırısı sonucu yerle bir edilirken, Eski Şehir’in de yüzde 90’ı harabe haline gelmiş. “Piyanist” filmindeki görüntülerden hatırlayabileceğimiz yıkıntılar Varşova’nın tarihi bölgesi. Bu bölge savaştan sonra küllerinden doğmuş. Yapıların kurtarılabilen projeleri sayesinde sarayın, kiliselerin ve konutların taşları/tuğlaları dâhil tüm elemanları aynı yerine konularak, yap-boz yapar gibi yeniden inşa edilmiş.
Ayrıca oradayken, III. Zygmund’un sütunun olduğu meydanda tüm dünya ülkelerinin, kendilerini, ülkelerinin simgeleriyle bir ayıyı boyayarak tanımladıkları bir açık hava sergisi vardı. Türkiye kendisini ayıcığa, Fatih Sultan Mehmet, ibrikler, laleler resmederek tanımlamış!

Bugün, UNESCO’nun korumasında olan tarihi bölgede yapıların duvarlarındaki kurşun izleri halen durmakta. 1939–1945 yılları arasında 800.000 Varşovalı hayatını kaybetmiş, Meçhul Asker Anıtı önünde de her gün anma töreni yapılmaktaymış. Kentin çeşitli yerlerinde bulunan, savaş kahramanlarının anı tabelalarının, ufak anıtların, hatıra heykellerin önüne halk tarafından, bunca zaman geçmesine rağmen her gün taze çiçekler bırakılmakta, kandiller yakılmakta.

Kamu Yapıları
II. Dünya Savaşı’ndan sonra Stalin, Varşova’ya gelmiş, “Nazilere karşı savaşımınızdan dolayı size bir armağan vermek isteriz. Kentinize metro mu istersiniz, yoksa kültür merkezi mi?” demiş. Halkoylaması yapılmış, %70 küsur oy “metro” demiş. Sonra, Stalin kültür ve bilim merkezini uygun gördüğünden, 3 yılda inşa edilen 44 katlı “Kültür ve Bilim Sarayı” bir zamanlar, kentin en yüksek binasıymış. Şimdi ise iş merkezi gökdelenlerinin arasında kalmış neo-klasik anıt yapı, komünist hayat tarzının yüceliğini, bireyin ise önemsizliğini tüm heybetiyle vurguluyor. Gerçi yeni yapılan, parası olan bireyi önemseyen yapıların arasında şimdi biraz köhne, biraz bakımsız eski zamanlardan kalan masum bir hatıra gibi görünüyor. Teknik müzesi, tiyatro ve sineması ile kültür ve bilim işlevini ise halen sürdürmekte…

Yine II. Dünya Savaşı’ndan sonra yapılan “Adalet Sarayı” modern bir yapı. Ön cephesinde kare kesitli kolonlar ön planda, kolonların her birine Anayasa’larının önemsedikleri maddeleri hem Latince hem de Lehçe yazılmış. Kolonların başlıklarında ise adalet simgesi terazi figürü var. Yapının arka cephesi cam giydirme cephe, karşısındaki yapıyı yüzeyinde yansıtıyor.
Hıristiyanlığın Katolik mezhebine en bağlı halkın yaşadığı yerde elbette birçok Kilise mevcut. Dini yapılarda göze çarpan, Papa II. Jean Paul’ün Polonyalı olmasından duyulan onur nedeniyle asılan fotoğrafları. Koyu katolik üyeleri ile St. Kazimierz Kilisesi ve bitişiğindeki okulun cephesi, turistlerin faytonlarla tur yaparken dönüş alanı olan meydana bakıyor. Beyaz badanalı cephe, yeşil kubbesi, eğitim binasının kırmızı kırma çatısı ile tezat oluşturuyor. Hiç gün ışığına çıkmadan, İncili Latince ezberlemek zorunda olan bu kiliseye bağlı öğrenciler insan haklarına aykırı eğitim aldıkları için okul eğitime kapatılmış.
Kadim Yunan Mimarisi’nden esinlenilmiş, sütunlarıyla heybetli bir girişe sahip “Büyük Tiyatro Ulusal Opera Evi” 1825 yılında inşa edilmiş. Girişi belirginleştiren sütunlar, üstteki balkonu da taşıyan, balkonun üzerindeki çatıda da şaha kalkmış 4 atlı arabası ile sanatın koruyucusu Apollo heykeli var. Alınlıklarda da rölyefler...
Oradayken, mimarlık öğrencileri öğretmenleri gözetiminde yapının eskizlerini yapıyorlardı.

Konutlar
Halen kullanılmakta olan Ortaçağ konutları, komünizm dönemine kadar yapılan konutlar, komünizm dönemi ve de şimdilerde kent dışında az katlı bahçeli konutlar, çok katlı modern siteler Varşova’nın konut stokunu oluşturuyor.
Eski Şehir bölgesinde ki konutların cephelerinde, yaptıran ailelerin hayat hikâyeleri figürler ile anlatılmış.
Komünizm yıllarında da kent planlarını oluşturanlar, dik açı ile birbirini kesen çok geniş caddelerde, ışınsal yerleşim düzenleri olan çok katlı blok yapılar öngörmüşler ve gerçekleştirmişler. Marshalkowska Caddesi’ndeki yekpare bir konutun cephesinde, proleteryayı simgeleyen 8 adet devasa insan figürü; elinde tahta fırçası ve bir bez ile çamaşırcı kadın, bir elinde mala bir elinde tuğla ile bir işçi, kucağında bebeği ile bir anne, bir asker, bir öğretmen, bir madenci, Rusya mimarlığının etkisinin göstergeleri. Şimdilerde gözden düşen bu yapının duvarlarında grafittiler, yıpranık sokak aplikleri ile çöküntü bölgesi yapısı görünümünde.

Kent çevresi mücavir alanlarındaki yeni yapılaşmalara, parsel bazında imar verildiği ve pek düzenli olmadığı görülüyor. Bahçeli 2 katlı konut sitesinin olduğu bir parselin yanındaki parselde çok katlı blokları olan konut siteleri mevcut.

Zlote Tarasy (Altın Teras)


varsova08

Zlote Tarasy, yeni yapılmış bir iş ve alışveriş merkezi. Konumu tam kent merkezinde, ulaşım aksının ve büyük bir kavşağın hemen kenarında yer alıyor. Çevresindeki yapılar ise, Varşova Merkez Tren Garı, meşhur Kültür ve Bilim Sarayı, diğer yeni yapılan gökdelen iş merkezleri...
Yarım daire biçimli çok katlı iş merkezi, yapının dairenin merkezinde kalan bölümü 4 katlı alışveriş merkezi olarak tasarlanmış, AVM’nin üzeri cam çatı örtüsü ile kapatılmış. Plan şeması ise artık geleneksel hale gelen bir şema. En alt katta market, aradaki katlarda lüks tüketim/marka mağazaları en üst katta yiyecek katı yer alıyor.
Giriş kotundan merdivenle inilen market ile aynı kotta kafeteryalar var. Yine kot farkından dolayı oluşan istinat duvarında da bir şelalenin döküldüğü havuz tasarlanmış. Giriş kotundan kafeterya kotuna iniş merdivenleri ve de şelale havuzun 3 m’lik yükseltisi nedeniyle oluşan merdivenler, doğal oturma elemanı olarak kullanılmakta.

Caddeler/Sokaklar
Eski şehir bölgesinde yollar ve kaldırımlar Arnavut kaldırımı, yerleşim düzeni ise organik. Bu bölge dışında kalan yollar asfalt, yerleşim düzeni geometrik (ışınsal, dik açılı) ve çok büyük ölçekli. Örneğin, Marshalkowska Caddesi’nde karşılıklı yapılar arasında mesafe tahmini ölçülerle 50 m kadar. 1 m yapının kaldırımı+ 5 m yaya yolu+ 2 m yeşil alan+ 2 m bisiklet yolu+3 m kadar bir yaya yolu daha sonra 3 şeritli taşıt yolu+ neredeyse yol genişliği kadar refüj sonra simetrik olarak taşıt yolu ve diğer yolların aynısı karşıdaki yapıya kadar. Yapıların yola cephelerindeki zemin katlar ticarete ayrılmış, kafeteryaların masaları kaldırımlarda, tabii ki bu genişlikte yaya geçişleri hiç engellenmiyor. Bulvardaki yaya geçitlerinde bisikletliler için de ayrı geçit çizgileri, trafik ışığı mevcut.
Afiş boyutları da gerçekten devasa, yapıların cepheleri ilân tahtası gibi kullanılmış. Yeni yapılacak konut sitelerinin, marka olan mağazaların, sanat galerilerinin sergi reklâm afişleri yapıların cephelerinde yer alıyor. Çok katlı yapıların tüm cephelerini kaplayacak boyutta afişlerle, yapıların içinde oturanların hayatı kararmış olmalı!
Jerozolimskie Caddesi’nde daha yoğun ticaret aksı oluşmuş çünkü Vistül Irmağı’nın karşı kıyısına geçmek için toplu taşıma araçları, otobüs durakları, trenler yoğunlukla bu aksta bulunuyor. Jerozolimskie Caddesi, müze, park, askeri müze, meydan gibi kamu alanlarının daha fazla olduğu bir cadde. Caddeye cepheli fakat ağaçlarla sınır çizgisi oluşturulmuş bakımlı parklar, çok uzun yürüme mesafelerinde soluklanma olanağı sağlıyor.
Sokak tabelalarının boyutları standart değil, caddenin, sokağın adının uzunluğuna göre uzuyor veya kısalıyor. Alt kısımda kırmızı bant zemin üzerinde mahalle adı, mavi zemin üzerinde sokak adı ve o sokakta kaç yapı varsa başlangıç ve bitiş numarası yazmakta. Uzaktan okunabiliyor ve harita ile sokak adları uyumlu olduğundan kaybolmak mümkün değil.
Bir de her yerde Polonyalı şairlerin, bilim adamlarının, din adamlarının, savaş kahramanlarının hatıralarını canlı tutan, efsaneleri canlandıran heykeller epey fazla.


Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!
_Yağmur_ - avatarı
_Yağmur_
VIP VIP Üye
13 Haziran 2011       Mesaj #3
_Yağmur_ - avatarı
VIP VIP Üye
VARŞOVA

Polonya'nın başkenti.

Ülkenin doğu merkezî kesiminde, Vistül Irmağı'nın iki yakasında kurulmuştur. Polonya'nın en önemli ulaştırma, endüstri ve kültür merkezidir. Başlıca endüstri kuruluşları şunlardır: Çelik, motorlu taşıt araçları, kimya, elektrik araç ve gereçleri, dokuma, ilâç, besin ve içki. İki üniversitesi ve birçok yükseköğrenim kurumu vardır. I. ve II. Dünya Savaşlarında birkaç kez işgal edilmiş, özellikle II. Dünya Savaşı'nda, büyük zarar görmüştür. Nüfusu 2.400.000


MsXLabs & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi
"İnşallah"derse Yakaran..."İnşa" eder YARADAN.

Benzer Konular

28 Aralık 2016 / ThinkerBeLL Siyasal Bilimler
26 Kasım 2009 / Alvarez Ocean Tarih
15 Ocak 2010 / volture Turizm