ALİŞAR
Alişar Höyüğü bugün Yozgat İli Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yerleşim alanı olarak Sorgun İlçesi Mansuroğlu Köyü Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisindedir. İl merkezine 65 km uzaklıktadır. Alişar orta büyüklükte bir yerleşim olup, Hititlerin başkenti Hattuşaş’ın (Boğazköy) 85 km kadar güneydoğusunda, Hattuşaş ve Eski Asur Ticaret kolonisi Kaniş’ in hemen hemen ortasında yer almaktadır. Alişar Höyükte araştırmacıların en çok üzerinde durduğu konu, Asur tabletlerindeki (M.Ö.1750) Amkuwa yazısıdır. Amkuwa tanımının daha Geç Hitit yazılı kaynaklarında Ankuwa olarak (13.yy) bilindiği söylenmektedir. Alişar’ın tabletlerde ve kaynaklarda geçen Ankuwa şehri olma olasılığı halen güncelliğini korumaktadır.
Alişar’daki dönemler:
Sponsorlu Bağlantılar
Alişar Höyüğü bugün Yozgat İli Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Yerleşim alanı olarak Sorgun İlçesi Mansuroğlu Köyü Sarıkaya İlçesi Bağlıca (Hozman) Köyü sınırları içerisindedir. İl merkezine 65 km uzaklıktadır. Alişar orta büyüklükte bir yerleşim olup, Hititlerin başkenti Hattuşaş’ın (Boğazköy) 85 km kadar güneydoğusunda, Hattuşaş ve Eski Asur Ticaret kolonisi Kaniş’ in hemen hemen ortasında yer almaktadır. Alişar Höyükte araştırmacıların en çok üzerinde durduğu konu, Asur tabletlerindeki (M.Ö.1750) Amkuwa yazısıdır. Amkuwa tanımının daha Geç Hitit yazılı kaynaklarında Ankuwa olarak (13.yy) bilindiği söylenmektedir. Alişar’ın tabletlerde ve kaynaklarda geçen Ankuwa şehri olma olasılığı halen güncelliğini korumaktadır.
Alişar Höyüğü kazıları ilk kez 1927 – 1932 yılları arsında Chicago Üniversitesi’ ne bağlı olan Oriental Enstitüsü adına Hans Henning von der Osten tarafından yapılmıştır.
1993-1994, 1998-1999 yıllarında Alişar Bölgesi projesi kapsamında Chicago Üniversitesinden Ronald Lee Gorny tarafından tekrar kazı çalışmaları yapılmıştır
Yapılan kazı ve araştırmalar neticesinde, Alişar’ın Kalkolitik Çağdan Türk Devrine kadar aralıklı olarak yerleşim gördüğü tespit edilmiştir. Alişar kronolojisi Anadolu’nun kronolojisinin çıkarılmasında büyük katkı sağlamıştır.
1993-1994, 1998-1999 yıllarında Alişar Bölgesi projesi kapsamında Chicago Üniversitesinden Ronald Lee Gorny tarafından tekrar kazı çalışmaları yapılmıştır
Yapılan kazı ve araştırmalar neticesinde, Alişar’ın Kalkolitik Çağdan Türk Devrine kadar aralıklı olarak yerleşim gördüğü tespit edilmiştir. Alişar kronolojisi Anadolu’nun kronolojisinin çıkarılmasında büyük katkı sağlamıştır.
Tarihi Dönemlerde Alişar’da yerleşim izleri görülen dönemler
Alişar’daki dönemler:
-Kalkolitik Dönem
a-Erken Kalkolitik: M.Ö.5500-4500
b-Orta Kalkolitik: M.Ö.4500-4000. Alişar’da Orta Kalkolitik sonlarına doğru ilk yerleşim izlerine rastlanmaya başlanmıştır
c-Geç Kalkolitik: M.Ö.4000-3500. Bu dönemde Alişar’daki yerleşimler devam etmektedir.
-Bakır Devri: M.Ö.3500/3000-2400.
-Tunç Devri: M.Ö.3000-1200.
-Hititler Devri: M.Ö. 1800-1200.
-Frigler Devri:M.Ö.750-680.
-Medler Devri: M.Ö.700’ler.
-Pers Devri: M.Ö. 540-333.
-Helenistik Dönem: M.Ö.330-30.
-Galat Çağı:M.Ö.280-25.
-Romalılar Dönemi: M.Ö.30-M.S.395 .
-Bizans Dönemi: M.S.395-1400.
Sayılan bu dönemlerin dışında Alişar’da Selçuklu ve Osmanlı izlerini görmemek mümkün değildir. Zaten araştırmacıların bulguları da bu yöndedir. Sonuç olarak diyebiliriz ki; Alişar (Ankuwa?) Kalkolitik Çağ, Tunç Devri, Hitit, Frig, Med, Pers, Hellenistik, Galat, Roma, Selçuklu ve Osmanlı izleri taşıyan Orta Anadolu’da, doğu batı ve kuzey güney geçişinde önemli bir yerleşim merkezidir.
Kaynakça
H.H.von der Osten. Universty of Chicago press. (1927 - 1933)
OSTEN H.H.von der, The Alishar Hüyük, Chicago 1937
GORNY,R.L., “The 1993 Season At Alişar Höyük In Central Turkey”, Anatolica 1994.
RonaldL.Gorny ve Bruce Verhaaren 1998 Alişar Yöresel Yüzey Araştırması
Ronald L.Gorny. Alişar 1993 Kazıları
YILMAZ Ömer. Yozgat Tarihi Coğrafyası. L.T. KONYA .2001
a-Erken Kalkolitik: M.Ö.5500-4500
b-Orta Kalkolitik: M.Ö.4500-4000. Alişar’da Orta Kalkolitik sonlarına doğru ilk yerleşim izlerine rastlanmaya başlanmıştır
c-Geç Kalkolitik: M.Ö.4000-3500. Bu dönemde Alişar’daki yerleşimler devam etmektedir.
-Bakır Devri: M.Ö.3500/3000-2400.
-Tunç Devri: M.Ö.3000-1200.
-Hititler Devri: M.Ö. 1800-1200.
-Frigler Devri:M.Ö.750-680.
-Medler Devri: M.Ö.700’ler.
-Pers Devri: M.Ö. 540-333.
-Helenistik Dönem: M.Ö.330-30.
-Galat Çağı:M.Ö.280-25.
-Romalılar Dönemi: M.Ö.30-M.S.395 .
-Bizans Dönemi: M.S.395-1400.
Sayılan bu dönemlerin dışında Alişar’da Selçuklu ve Osmanlı izlerini görmemek mümkün değildir. Zaten araştırmacıların bulguları da bu yöndedir. Sonuç olarak diyebiliriz ki; Alişar (Ankuwa?) Kalkolitik Çağ, Tunç Devri, Hitit, Frig, Med, Pers, Hellenistik, Galat, Roma, Selçuklu ve Osmanlı izleri taşıyan Orta Anadolu’da, doğu batı ve kuzey güney geçişinde önemli bir yerleşim merkezidir.
Kaynakça
H.H.von der Osten. Universty of Chicago press. (1927 - 1933)
OSTEN H.H.von der, The Alishar Hüyük, Chicago 1937
GORNY,R.L., “The 1993 Season At Alişar Höyük In Central Turkey”, Anatolica 1994.
RonaldL.Gorny ve Bruce Verhaaren 1998 Alişar Yöresel Yüzey Araştırması
Ronald L.Gorny. Alişar 1993 Kazıları
YILMAZ Ömer. Yozgat Tarihi Coğrafyası. L.T. KONYA .2001