Arama

Adlaşmış Sıfat Nedir?

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 21 Mart 2018 Gösterim: 2.688 Cevap: 0
SoruSoran1200 - avatarı
SoruSoran1200
Kayıtlı Üye
5 Ocak 2018       Mesaj #1
SoruSoran1200 - avatarı
Kayıtlı Üye
Niteleme sıfatları, çekim eki alarak ya da almadan, niteledik­leri isimlerin yerine geçecek şekilde kullanılabilirler. İşte bu şekilde kullanılan sözcük­lere “adlaşmış sıfat” denir.

Sponsorlu Bağlantılar
Başka bir deyişle bazı durumlarda kişinin tam olarak bilinmediği veya niteliğinin vurgulanmak istendiği durumlarda isim söylenmez; sıfat, ismin yerine geçirilebilir. Bu tür sözcüklere “adlaşmış sıfat” denir. Adlaşmış sıfatlar niteleme sıfatlarıyla yapılır.
Adlaşmış sıfat kullanımı örneği: Küçük çocuk, annesini görünce sevindi. (Niteleme Sıfatı) Yukarıdaki cümlede geçen küçük çocuk niteleme sıfatını isim kullanılmadan söylenirse bu aşağıdaki örnekteki gibi adlaşmış sıfat olur. Küçük, annesini görünce sevindi. (Adlaşmış Sıfat)

Yukarıdaki adlaşmış sıfat örneğinde; birinci cümlede geçen “küçük” sözcüğü, “çocuk” adını niteleyen bir niteleme sıfatıdır, ikinci cümledeyse “küçük çocuk” tamlamasındaki “çocuk” sözcüğü düşmüş, “küçük” sözcüğü hem ismin yerine geçmiş hem nitelik bildirmiştir, yani adlaşmış sıfat olmuştur. Başka bir adlaşmış sıfat örneği verelim;
Zeki insanların özgüveni yüksek olur. (Niteleme Sıfatı) Bu cümle adlaşmış sıfatla kurulursa; Zekilerin, özgüveni yüksek olur. (Adlaşmış Sıfat) buradaki örnekte insanlar ismi düşmüş ve zekiler adlaşmış sıfat olmuştur.
Adlaşmış Sıfat’a farklı bir örnek; Oğlumun kirlileri az olunca onları elde yıkarım. (Adlaşmış Sıfat) Bu cümlede “kirliler” sözcüğü, “giyecek” adını nitelerken, çekim eki alarak hem “giyecek” adının yerine geçmiş hem de nitelik bildirerek adlaşmış sıfata örnek oluşturmuştur. İsimleşmiş Sıfatlara bir başka örnek: Genç adam zile bastı. (sıfat, “adam” sözcüğünü niteler) Gençler girişe geldiler. (isim) Yeşil üzüm mü istersin? (sıfat, “üzüm” sözcüğünü niteler) Hayır, kırmızıyı ver lütfen. (isimdir) Adlaşmış Sıfatlarda Dikkat edilmesi gereken önemli hususlar: (!) Türkçe’de meslek isimleri ve bazı isimler, sıfat ola­rak kullanılabilir. Bu sözcükler, adlaşmış sıfat­larla karıştırılmamalıdır. Simitçi genç hemen bize ikişer simit verdi. Simitçi, hemen bize ikişer simit verdi. Yukarıdaki ilk cümlede “simitçi” sözcüğü, “genç” adını nitelediği için sıfat görevindedir. İkinci cümledeki “simitçi” sözcüğü ise isim olarak kullanılmıştır; ama adlaşmış sıfat değildir. Adlaşmış sıfattan sonra bir ad geldiğinde anlam kanşıklığı ortaya çıkıyorsa bu adlaşmış sıfattan sonra virgül (,) getirilir. İhtiyar, görevliye elindeki kâğıdı gösterdi. Bu cümlede “ihtiyar” sözcüğü bir kişiyi karşı­layarak adlaşmıştır. Bu sözcükten sonra “görev­li” adı geldiğinde virgül konulmazsa “ihtiyar” sözcüğü “görevli” adının sıfatı olmaktadır. Bu yüzden “ihtiyar” sözcüğünün adlaşmış sıfat olması için bu sözcükten sonra virgül (,) kon­malıdır. (Ek olarak sıfatla, sıfatın nitelediği isim arasına hiçbir noktalama işareti konmaz. )

Adlaşmış Sıfatlar ile ilgili örnekler, videolar, soru çözümü ve konu anlatımı: Sıfat fiil (ortaç) ve adlaşmış sıfat fiiller Sıfatlar (Ön ad) Örnekler ve konu anlatımı izlerseniz daha iyi anlayacağınızdan eminim.
Son düzenleyen Safi; 21 Mart 2018 20:10

Benzer Konular

20 Ekim 2015 / Misafir Cevaplanmış
20 Ekim 2015 / Misafir X-Sözlük
13 Haziran 2014 / Misafir Soru-Cevap
30 Ekim 2012 / Misafir Cevaplanmış
14 Mart 2013 / Misafir Cevaplanmış