Türkiye'nin Gölleri - Büyükçekmece Gölü

Büyükçekmece Gölü

Vikipedi, özgür ansiklopedi


Büyükçekmece Gölü, Marmara Bölgesi'nde, Çatalca yöresinin güney kesiminde kıyı gölü. Göl, İstanbul'un içme suyu kaynağı olarak kullanılmaktadır. Göl, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan yapılarla derinleştirilmiştir. Gölün deniz ayağına bir baraj yapılmıştır.


Çatalca yöresinden güneye doğru inen derenin (Karasu, Delice Çayı) aşağı çığırının yükselen deniz seviyesi altında kalmasıyla koy halinde oluşmuş, sonra önü, koyun orta kısmında çakıl, kum ve kil gibi maddelerin meydana getirdiği bir dil ile tıkanmıştır. Bu dil üzerinde gölü denize bağlayan bir kesinti bulunur ve bunun üzerinden çok gözlü tarihi bir köprü olan Kanuni Sultan Süleyman Köprüsü geçer. Büyükçekmece Gölünün Marmara Denizi ile birleştiği yerde Büyükçekmece Barajı yer alır. Baraj ile deniz arasında hafif tuzlu bir göl, su odacıkları ve sazlıklar bulunur. Gölde balık da tutulur. Gölde eskiden 30 tür balık varken bu sayı halihazırda 4'ü yabancı tür olmak üzere 15 tür balık kalmıştır. Göl adını köprü olmadığı zamanlarda üzerinde yer alan çekmece adı verilen elle çekilerek karşıya geçmek için kullanılan salların büyük olmasından alır.

Büyükçekmece Gölü

Sponsorlu Bağlantılar

Marmara Denizi'nin kuzey kıyısında lagün, son deniz yükselmesi sonucunda eski bir vadinin aşağı çığırının sular altında kalmasıyla oluşan Büyükçekmece koyunun kuzey kesiminin, dalgalar ve akıntıların çökelttiği bir setle denizden ayrılmasıyla meydana gelmiştir. Bu kum ve çakıl setinin ortasında, gölün fazla sularını dışarı akıtan ve bazı hava koşullarında deniz suyunun içeriye sokulmasını sağlayan sığ bir gedik vardır. Zaman zaman deniz suyu karışması nedeniyle gölün suyu biraz tuzludur. Tarihsel Edirne yoluyla bugünkü karayolu set üzerinden geçer ve gediği köprülerle aşar. Akarsuların getirdiği maddelerin çökelmesi sonucunda göl çevresinde geniş ve bir ölçüde bataklık alüviyal düzlükler oluşmuş, derinlik de çok azalmıştır. Gölün en derin yeri, G.-B. kesimindedir (3,5 m); ancak çoğu yerde derinlik 1 m'yi bulmaz. Oysa, setin hemen dışında, denizin derinliği kısa mesafede 10 m’yi, Büyükçekmece koyunun ağzı yakınındaysa 30-40 m'yi bulur. Bol su getiren derelerle (Karasu ve kolları) beslenen Büyükçekmece gölünün İstanbul'un su gereksiniminin karşılanmasında kullanılması için çalışmalar yapılmaktadır.

***

1. Büyük Larousse, Gelişim Yayınları, 4. Cilt