Karadeniz Bölgesi İklim Özellikleri

Karadeniz Bölgesi

’nde iklimi belirleyen başlıca etkenler denize yakınlık ve kıyıya koşut olarak uzanan dağ sıralarıdır. Deniz, kıyı yakınında mevsimlik sıcaklık farklarının azalmasına ve nemliliğin artmasına neden olur. Dağ sıraları ise, denize bakan yamaçlar ile gerideki kesimler arasında sıcaklık ve yağış bakımından önemli farklar yaratır. Bölgenin doğu kıyılarında kışların ılık geçmesine karşın, batı kıyılarında zaman zaman soğuk baskınları olur.
Bölgenin kıyı kesiminde en soğuk ay ortalamaları batıdan doğuya doğru artar (Zonguldak’ta 5,8°C, Samsun’da 6,8°C, Trabzon’da 7,2°C, Hopa’da 7,4°C). En sıcak ay ortalamaları Zonguldak’ta 21,6°C, Samsun’da 23,l°C’dir. Kıyı kesiminde ölçülen en düşük sıcaklıklar Hopa’da —5,1°C, Samsun ve Giresun’da —9,8°C’dir; bu kesimdeki hiçbir meteoroloji istasyonu günümüze değin — 10°C’den daha düşük bir sıcaklık kaydetmemiştir. Karadeniz kıyılarında bugüne değin saptanan en yüksek sıcaklıklar Sinop’ta 34,5°C ve Hopa’da 42,2°C’dir.
Bölgenin iç kesimlerindeki en soğuk ay ortalamaları, kıyı kesiminden oldukça farklıdır (Bolu’da 0,1°C, Merzifon’da 0,8°C, Çorum’da -0,6°C, Kastamonu’da 1,4°C, Gümüşhane’de -2,2°C). En sıcak ay ortalaması 19,4°C (Bolu) ile 23,9°C (Amasya) arasında değişir. Bu kesimde ölçülen en yüksek sıcaklıklar Merzifon’da 41,9°C, Amasya’da 43,2°C’dir. İç kesimlerde saptanan en düşük sıcaklıklar İç Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerindeki istasyonların verilerini anımsatır (Merzifon’da —21°C, Tokat’ta - 23,4°C, Bolu’da -34°C).

Bölgenin yağış rejimi, kıyı ile iç kesimler arasında olduğu gibi birbirinden çok uzak olmayan kıyılar arasında da önemli farklılıklar gösterir. Örneğin Rize’de yıllık ortalama yağış miktarı, 2.300 mm’yken, kuş uçuşu 60 km kadar uzaktaki Trabzon’da 834 mm’dir. Genel olarak doğu kıyılarında yüksek olan yağış miktarı (Hopa’da 1.978 mm, Giresun’da 1.263 mm), Orta Karadeniz Bölümü kıyılarında azalır (Samsun’da 650 mm) ve batı kıyılarında gene yükselir (İnebolu’da 1.025 mm, Zonguldak’ta 1.220 mm, Ereğli’ de 1.122 mm).

Kıyı dağlarının gerisindeki iç kesimlerde yağışlar birdenbire azalır. Yıllık ortalama yağış miktarı bu kesimdeki meteoroloji istasyonlarının çoğunda 500 mm’nin altında (Gümüşhane’de 424 mm, Çorum’da 418 mm, Kastamonu’da 461 mm, Tokat’ta 435 mm), hatta Merzifon’da 392 mm düzeyindedir.
Karadeniz Bölgesi’nde yağışların mevsimlere dağılışı, Türkiye’nin öteki bölgelerinde rastlanmayan ölçüde düzenlidir. Bölgenin kıyı kesiminde yağışlı günlerin sayısı genellikle yılın üçte birini aşar ve batıdan doğuya doğru da artar (ortalama olarak Sinop’ta 129 gün, Giresun’da 158 gün, Rize’de 177 gün). Kıyılarda 10’un altında olan kar yağışlı günlerin sayısı, iç kesimlerde 20 gün dolayındadır (ortalama olarak Bolu’da 26 gün). Kıyıda yerin karla örtülü bulunduğu günlerin sayısı, genel olarak, kar yağışlı günlerin sayısını çok aşmaz. Ama iç kesimlerde yerin karla örtülü olduğu günlerin sayısı, kar yağışlı günlerin sayısından çoktur (Bolu’da 39 gün).

Karadeniz Bölgesi

kıyı şeridinde, özellikle D. Karadeniz kesiminde her mevsimi yağışlı, ılıman, hemen hemen okyanusal bir iklim görülür. Bütün bu kıyı boyunca, Samsun yöresi dışında, yıllık yağış tutarı 1 000 mm'den çoktur; Rize çevresinde 2 000 mm'yi aşar. Yazlar sıcak (Trabzon ağustos ort. 23°C) ve nemli, kışlar ılık (Trabzon ocak ort. 7,2 °C) ve yağmurludur. B. Karadeniz kıyı şeridinde sıcaklıklar biraz daha düşüktür. Buna karşılık bölgenin iç kesimi şiddetli ve daha az yağışlı karasal iklimin etkisindedir; kışlar çok soğuk (Kastamonu ocak ort. -1,4 °C; ölçülen en düşük sıcaklık - 26,9 °C) ve karlıdır. Yazlar sıcak (Kastamonu temmuz ort. -19,8 °C) ve az yağışlıdır. En yağışlı mevsim, kıyı şeridinde sonbahar olduğu halde iç kesimde ilkbahara rastlar.