
Ziyaretçi
İzmir
Ege Bölgesi'nde il ve bu ilin merkezi olan kent. Batısında yer alan Ege Denizi kıyıları Altınova yakınından, güneyde Kuşadası Körfezi'ne kadar uzanır. Bu kıyılar, Ege'nin her yanında olduğu gibi, çok girintili çıkıntılıdır. Bu girinti çıkıntıların en önemlileri kuzeyden başlayarak, Karadağ ve Şaphane Dağı çıkıntıları arasında Çandarlı Körfezi, İzmir Körfezi, geniş Karaburun Yarımadası ve Kuşadası Körfezi'dir. İzmir ili, kuzeyde Balıkesir, doğuda Manisa, güneyde Aydın illeriyle sınırlanır. 28 ilçesiyle yüzölçümü 11.973 km2, toplam nüfusu 3.066.902 (1997).
Sponsorlu Bağlantılar

Fiziki coğrafya
Ege Bölgesi yer şekillerinin tanıtıcı özelliğini meydana getiren doğu-batı doğrultulu ve oluk biçimli akarsu vadileri ile bunları kuzey ve güneyden izleyen dağ sıraları en tipik şeklini İzmir ili topraklarında bulur. Kuzeyde Madra Kitlesi'nin güney etekleriyle başlayan il toprakları farklı yörelerle güneye doğru yayılır. Kuzey kenarında Bergama ve güney kenarında da Kınık ilçe merkezlerinin yer aldığı bu ova, ana ırmağı Bakırçay ile birlikte Çandarlı Körfezi'nin kuzey kıyılarına açılır. Dikili ile Çandarlı arasında dağlık bir yöre ovayı ikiye bölmüştür. Kuzeyde Bakırçay, güneyde Gediz ovaları arasında Yund Kitlesi ve bu kitlenin güney uzantısı olan Dumanlı Dağı yer alır. Bu kitle, dar bir kıyı ovasının doğusunda Çandarlı Körfezi'ni çevirir. Batı Anadolu'nun başlıca akarsularından biri olan Gediz Vadisi'nin en geniş kısmı Manisa ilinde kalır; ancak aşağı çığırı İzmir ili sınırları içindedir. Gediz Vadisi, kuzeyde Dumanlı Dağı ile güneyde Yamanlar Dağı arasında daralır ve Emiralem'in kuzeyinde bir boğaz biçimini alır. Sonra, Menemen Ovası'nı meydana getirmek üzere yeniden genişler. Irmak bu ovadan geçtikten sonra, İzmir Körfezi'nin kuzeydoğusunda denize ulaşır. Ova ortasında âdeta bir ada gibi yükselen Yamanlar ve doğu uzantısı Manisa Dağları'nın güneyinde, genel adını en yüksek doruğundan alan Bozdağlar yayılır. Doğuda Alaşehir dolaylarında başlayan bu dağların en geniş bölümü İzmir ilinde kalır. Araya giren küçük ova düzlükleriyle yer yer kesintiye uğrarsa da, Bozdağlar, İzmir Körfezi'nin güney kıyılarından Bozburun Yarımadası'na kadar başka isimlerle uzanırlar. Bozdağlar'ın güneyinde kalan Küçükmenderes Ovası ilin en geniş düzlüğüdür. Kenarlarında Bayındır, Ödemiş, Adagide (Ovakent), Tire, Torbalı gibi kentler sıralanır. Küçük Menderes Irmağı, Torbalı yakınında güneye döner, Selçuk yakınından geçerek, Kuşadası Körfezi'ne dökülür. Küçükmenderes Ovası'nın güneyinde de, kuzey etekleri İzmir ili sınırları içinde kalan Aydın Dağları bulunmaktadır.
İklim
İzmir ili iklimi, genel karakteriyle Akdeniz ikliminin özelliklerini taşır. Türkiye'nin güney kıyılarına, yani asıl Akdeniz iklimine göre şu küçük ayrılıkları gösterir. Kışlar daha az ılık, yazlar daha az sıcak ve yaz kuraklığı, hafif de olsa, daha az belirlidir. Doğal bitki örtüsü ve kültür ürünlerinin durumu da değişmez; yani Akdeniz iklimi koşullarına uygundur. Ancak, bu iklimin en tanıtıcı bitkisel örtüsü olan makiler, İzmir ilinin kuzeyine doğru gidildikçe azalır ve özellikle ulaşabileceği yükseklik düşer.
Nüfus
Genel nüfusun büyük bölümü (%64) kentsel nüfustur. İstanbul ve Ankara'dan sonra Türkiye'nin üçüncü kalabalık kentidir.
Ekonomi
İzmir, ekonomik hayatı bakımından Türkiye'nin gelişmiş illerinden biridir. Birçok ilde, örneğin fazla nüfuslu illerden Ankara ve Konya'da ekonominin ağır basan kesimi tarım ve hayvancılık; İstanbul'da ise endüstri olduğu hâlde, İzmir ilinde ekonominin bütün kesimleri; tarım, endüstri, ulaştırma ve ticaret birbirine eşit düzeylerdedir. Bu durum, İzmir ili ekonomisinin başlıca özelliğidir. Tarımda Akdeniz Bölgesi türleri başta gelir, tarım ürünlerinin çeşitliliği dikkati çeker. Fakat üretim miktarları genel olarak Türkiye çapında önem taşımaz.
Başlıca toprak ürünleriyle bunların yaklaşık üretim miktarları şöyledir (bin ton olarak): Tahıl 218, (buğday 128), tütün 33, pamuk 53, çiğit 84,5, zeytin 216,6, turunçgillerden mandalina 39,5, üzüm 188, çeşitli sebzeler 569.
Hayvanlardan en çok koyun ve kılkeçisi beslenir: Sırasıyla 646.000 ve 235.500 baş. İnek sayısı ise 108.000'dir.
Madencilik ve endüstri
İşletilen ve üretimiyle Türkiye ölçüsünde önem taşıyan iki maden, cıva (Karaburun ve Ödemiş'te) ve tuzdur (Menemen yakınında Çamaltı Tuzlası). Endüstri kuruluşlarının çoğu İzmir ve yakın çevresinde toplanmıştır. Özel ve kamu kesimine ait olmak üzere, başlıca endüstri kolları ve fabrikalar, Aliağa petrol ürünleri kuruluşu, Alaybey Tersanesi, yem, basma, teneke, tütün, şarap, rakı, bira, süt mamulleri, konserve, zeytinyağı, sabun, beton direk, iplik, deri ve kösele, boya, vernik, ilâç, deterjan, şişe, oto parçaları, tarım ve elektrik araçları.
Ulaştırma
Karayolları bakımından Türkiye'nin en yoğun ve kaliteli ağa sahip illerinden biridir. Bütün ilçelerine düzenli şoselerle bağlıdır. Başlıca anayollar şunlardır:
a) Çanakkale'den gelerek, il topraklarını kuzeyden güneye kesen kıyı yolu,İç Anadolu ve Marmara'dan gelen iki demiryolu il topraklarından geçer ve İzmir Limanı'nda son bulur. Bunlardan Afyon-Uşak-Alaşehir-Salihli üzerinden gelen demiryolu, Bandırma-Balıkesir-Akhisar üzerinden gelen yolla Manisa'da birleşir ve İzmir'de Basmane Garı'nda; güneyde, Dinar-Denizli-Aydın-Torbalı üzerinden gelen öteki demiryolu da, İzmir'de, liman yakınında Alsancak Garı'nda son bulur. Bu son demiryolu Söke'ye, Torbalı'da da Bayındır, Ödemiş ve Tire'ye banliyö hatları ile bağlıdır. İzmir-Aydın demiryolu Türkiye'de işletmeye açılan ilk yoldur (1864). İlin başlıca uluslararası havalimanı, İzmir yakınındaki Menderes Havaalanı'dır.
b) İzmir'i Salihli-Kula-Uşak üzerinden İç Anadolu'ya bağlayan yol,
c) İzmir'i Torbalı-Selçuk-Aydın-Denizli-Dinar üzerinden İç Anadolu ve Akdeniz kıyılarına (Antalya) bağlayan yol,
ç) İzmir'i Selçuk-Söke-Milas üzerinden Bodrum-Marmaris ve Fethiye'ye bağlayan ve özellikle turizm bakımından önem taşıyan yol.
İzmir, İstanbul'dan sonra, kent içi deniz ulaşımı yapılan ikinci limandır. Körfezin Karşıyaka semti ile kentin merkezinde Alsancak ve Pasaport iskeleleri arasında düzenli körfez seferleri yapılır; yılda taşınan yolcu miktarı 10 milyonun üstündedir. İzmir, Türkiye'nin üç büyük limanından biridir. İzmir, yüklenen (yani ihraç edilen) eşya bakımından birinci, boşaltılan eşya bakımından ise üçüncü sırayı almaktadır.
Turizm

İzmir ili turizm bakımından Türkiye'nin en iyi örgütlenmiş, en hareketli yörelerinden biridir. Bu durumun başlıca iki nedeni:
a) Ulaştırma kolaylığına sahip bulunması; otel, plaj, kamp ve dinlenme yerleri sayısının fazlalığı;Bunlar içinde Selçuk, Efes, Meryemana, Bergama, Kadifekale en çok yabancı turist çeken yerlerdir. Körfezin nihayetinde, kıyı ile gerideki tepeler arasında kurulmuş bulunan il merkezi İzmir, iki bölümden oluşur: Körfezin kuzeybatısında Karşıyaka ile Körfezin güneydoğusunda kentin asıl merkezini ve büyük kısmını meydana getiren asıl İzmir. Bu iki kısım arasında, körfezin kuzey ucunu meydana getiren Bayraklı, Halkapınar gibi semtler, son yıllarda özellikle endüstri kuruluşları ve arka plandaki tepeleri dolduran işçi mahalleleriyle kentleşmiş, bu kentleşme de iki İzmir'i birbirine bağlamıştır. Büyük İzmir bugün, körfezi dolaşarak, Karşıyaka'dan Alsancak liman ve garına gelmekte, buradan Kordonboyu, Pasaport İskelesi, Rıhtımlar ve Konak'ta kentin merkezine ulaştıktan sonra, Karantina, Göztepe ve Güzelyalı üzerinden İnciraltı'na kadar uzanmaktadır. Bu semtlerin ardında da, Varyant yoluyla ulaşılan kentin yüksek mahallelerine çıkılır (Eşrefpaşa, Kadifekale ve yeni kurulan ve kente daha modern bir görünüş sağlayan Hatay Caddesi ve çevresi). İzmir, müzeleri, üniversiteleri, yüksekokulları ve 1932'den beri her yıl açılan uluslararası fuarı ile Türkiye ve Ege kıyılarının en önemli merkezlerinden biridir.
b) Ege'nin öteki yörelerinde de olduğu gibi, İlk Çağ uygarlığına ait, iyi muhafaza edilmiş onarılmış birçok eski kent kalıntılarına, arkeolojik yörelere sahip olmasıdır.
Tarih
İzmir'in ilk adının Smyrna olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte kentin ilk olarak ne zaman ve kimler tarafından kurulduğu hakkında kesin bilgiler yoktur. Strabon'a göre Smyrna, kenti kuran Amazon'un adıdır. Buradan yola çıkarak kenti kuranların Hititler olduğu söylenebilir. Başka araştırıcılar Smyrna ile Myrine sözcüklerinin aynı olduğunu söylemişlerdir. Kesin olan nokta Smyrna sözcüğünün bugün kaybolmuş Anadolu kökenli bir dile ait olduğudur. İlk kurulan kent, Bayraklı'da idi. İzmir'in kesin olarak bilinebilen ilk halkı Leleglerdir (Batı Anadolu'nun yerli halklarından biri). İ.Ö. 1150-1000 yıllarında bölgeye Yunanistan'dan gelen İyonlar yerleştiler. Bununla birlikte kent, İ.Ö. 546'ya kadar Lidyalıların egemenliğindeydi. Bu tarihte Perslere geçti. İ.Ö. 334'te bütün Batı Anadolu ile birlikte Büyük İskender'in egemenliğine girdi. Bir söylentiye göre, bugünkü kentin kurucusu da İskender'dir. Onun ölümünden sonra kent bir süre generalleri arasında el değiştirdi. Karışıklıklar Romalılar'ın bölgeye hâkim olmalarına kadar sürdü. İ.S. 178'de kent büyük bir deprem felâketi geçirdi, birçok yapı yerle bir oldu. 11. yüzyılın ikinci yarısına kadar önce Roma, sonra Bizans egemenliğinde yaşayan İzmir, 1076'da Selçuklular tarafından alındı. 1086'da Çaka Bey'in eline geçti. Onun öldürülmesinden sonra kent bir süre karışık bir dönem yaşadı. Zaman zaman Bizanslıların ve Türk beyliklerinin eline geçti. 1424'te II. Murat zamanında da kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı yönetimine girdikten sonra kent gelişmeye başladı ve büyük bir ticaret merkezi oldu. I. Dünya Savaşı sonrasında İzmir, 15 Mayıs 1919'da Yunanlılar tarafından işgal edildi. Üç yıldan fazla süren bir işgalden sonra da 9 eylül 1922'de geri alındı.
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
BAKINIZ
BAKINIZ
> İzmir'in işgali ve tepkiler
> Edebiyat ve İzmir
Son düzenleyen perlina; 5 Kasım 2016 14:57