Yassı Çemen Muharebesi

Yassı Çemen Muharebesi 1230 yılında Erzincan yakınlarında Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler ittifakı ile Harzemşahlar arasında yapılan muharebedir.

Sebepleri

Harzemşahlar 12. yüzyıl boyunca günümüzdeki Türkmenistan, Özbekistan ve Afganistan ülkelerinin topraklarında kuvvet kazanmış, İran ve Azerbaycan'ı da etki alanında bulunduran bir Türk devletiydi. 1220 yılında Cengiz Han'ın Orta Asya'ya saldırıya geçmesi sonucu Harzemşahlar Moğol istilasıyla karşı karşıya kaldılar. Semerkant, Buhara ve Urgenç kentlerini ellerine geçiren Moğollar Harzemşah Devleti'ne son verdiler. Harzemşahların başına geçen Celaleddin Harzemşah ordusuyla birlikte Hindistan'a doğru kaçmaya başladı. Ancak yetişen Moğollar İndus Nehri boylarında Harzemşahları tekrar yenilgiye uğrattılar. Bu sefer Celaleddin Harzemşah en yakın kumandanlarıyla birlikte Doğu Anadolu'ya yöneldi. 1229 yılında Celaleddin Harzemşah Ahlat kentini kuşattı. 8 aylık bir kuşatmadan sonra şehri ele geçirdi ve yağmaladı. Bu olay üzerine Anadolu Selçuklu Devleti ile Harzemşahlar arasında bir savaş kaçınılmaz hale geldi

Savaşta Moğolların Etkisi

Moğolların Harzemşahları yenmesi üzerine Harzemşahlar Selçuklu Devleti'yle birleştiler.Moğollar kendilerine karşı tehdit unsuru oluşturacağını anladılar ve Harzem askeri görüntüsü altında bazı Selçuk köylerini talan ettiler. Bunu Celaleddin Harzemşah'ın yaptığını zanneden Selçuk Sultanı; Celaleddin Harzemşah'ın köyleri talan etmediğini bildiren mektubuna inanmadı, bir süre sonra da aralarında soğuklaşma ve ayrılma konusu olmuştur.

Savaşta Ahlat Kalesi

Bu esnada eski Ahlat Valisi Hacip Ali'de kaybettiği Ahlat Kalesi'ni yeniden ele geçirmişti. Bunu duyan Celaleddin Harzemşah, Ahlat Kalesini tekrar almak için Ahlat'ı kuşatınca Hacip Ali'nin dostluğunu kendi menfaatleri için

Savaşın gelişmesi

1230 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubad Doğu Anadolu'daki Harzemşahların üzerine yürüdü. İki ordu Erzincan yakınlarında Yassı Çemen mevkiinde karşılaştılar. Selçuklular Harzemşahları büyük bir yenilgiye uğrattılar. Yenilerek kaçan Celaleddin Harzemşah kaçarken Meyyafarikin dağlarında yakalanarak öldürüldü.

Savaşın sonuçları

I. Alaeddin Keykubad bu zaferden sonra devletin sınırlarını Tiflis’e kadar genişletti. Ahlat, Bitlis, Van, Adilcevaz, Malazgirt gibi şehirleri ele geçirdi. Ancak bu başarı aradaki Harzemşahları ortadan kaldırarak Selçukluları Moğollarla karşı karşıya getirdi. Çormakan Noyan kumandasındaki Moğollar Anadolu'ya girerek saldırılara başladılar. Nihayet 1243 yılındaki Kösedağ Savaşı'nda Selçukluları ağır bir yenilgiye uğratarak Anadolu'yu istila ettiler.
Harzemşahlar'ın yenilmesinin bazı sebepleri kaynaklarda şöyle belirtilmektedir:

1. Türk ve Müslüman ordusu olan Harzemşahlar'ın bir başka Türk ve Müslüman ordusu olan Selçuklular'la savaşmak istememesi.
2. Yıllardır Moğollar'la savaştığı için yorgun olan Harzemşah ordusunun daha dinç olan Selçuklu ordusu karşısındaki güçsüzlüğü.

Moğollardan kaçan halkın ve Harzem soylularının amacı Anadolu’ya sığınmaktı. Kaynaklarda eğer arasında barış sağlansaydı Moğol istilasına karşı güçlü bir Türk/İslam Dünyası doğabileceği yorumu da yapılmaktadır.

Yassı Çemen Muharebesi Tarihi: 1230
Bölge: Erzincan yakınları
Sonuç: Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler kazandı.
Taraflar: Anadolu Selçuklu Devleti - Eyyubiler, Harzemşahlar
Kumandanlar: I. Alaeddin Keykubad - Celaleddin Harzemşah