Sapan Nedir?

1 . İki ucu ip, ortası örme veya meşin olan bir taş atma aracı:
"Gökçe Bacı, bağrına saplanan bir okla, sapan sallayan eli havada, yere düşüyor."- T. Buğra.

2 . Genellikle çocukların kuş vurmak için kullandıkları, iki ucuna lastik ve lastiklerin arasına da geniş bir meşin parçası bağlı bulunan çataldan oluşan araç:
"Cebine sakız gibi kuru üzümü doldurdun mu elde sapan, incir kuşu avına çıkarsın."- A. İlhan.

3 . Kaldırılacak bir şeyin üzerine geçirmek için halattan yapılan çember.

4 . teknik Makarayı bir yere bağlamak için tablaların çevresine geçirilen halat veya demir kuşaklar.

SAPAN a.
1. Esk. sil. iki kayış ile bunların ortasında bulunan esnek bir parçadan oluşan ve az ya da çok küresel cisimler atmada kullanılan fırlatma silahı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Çocukların taş atmak için kullandıkları, iki ucuna lastik ve bu lastiklerin ortasına taş yerleştirmek için genişçe bir meşin bağlanmış çatal.

—Denize. Makara ve tornoların tablalarını çevreleyen halat ya da demir çember.

— Gemiferde yük alıp vermede kullanılan ve çeşitli biçimlerde yapılan basit halatlara verilen genel ad. || Sapan cevizi CEVİZ. || Sapan kanalı, makara ve tornolar- da kullanılan sapanların kalınlığına göre makara ve torno tablalarında açılan oyuk. || Sapana vurmak, bir yükü vinçle kaldırıp indirmek için sapanla donatmak. || Bosa sapanı, yelkenli gemilerde, ana serenleri bosa çemberi kullanmadan hamaylısından asan zincir ya da halat sapan. || Branda sapanı, sağlam branda bezinden, kenarları takviye edilerek yapılan, kolları halattan sapan. (Büyükbaş hayvanların ve geniş yüzeyli yüklerin gemiye bindirilip indirilmesinde kullanılır.) || Çuval sapanı, çuvallı yükleri kaldırmada kullanılan ve belli uzunlukta bitkisel bir halatın iki çımasının birbirine eklenmesiyle yapılan sapan. || Fıçı sapanı, fıçı ve bidonları kaldırmada kullanılan, çımaları kancalı, iki kollu halat ya da zincirden yapılmış sapan. || Filika sapanı, filikaları güverteye almada ya da denize indirmede kullanılan, çımaları kancalı, ikisi uzun, ikisi kısa dört kollu sapan, (Uzun kollar filikanın baş ve kıç mapalarına, kısa kollar ise alabandalardaki denge mapalarına takılarak filika kaldırılır ya da indirilir.) || FTalat sapanı, bir halatın halka biçimine sokularak bir yumak kalın mürnel ya da filasayla sarılmasından ya da iki çımasının bir kolbastı dikişiyle birbirine eklenmesinden ya da camadan ba- ğıyia düğümlenmesinden oluşan ve yük kaldırmada kullanılan halka. || Makara samakaraların tablalarını kuşatan, boırı piyan bağıyla bağlanmış ve doblin tarafına kanca geçirilmiş izbiro. || Radansalı sapan, içinde piyan bağıyla tutturulmuş bir kasa bulunan ve ağır yükleri kaldırmada kullanılan sapan. || Simit ya da çevirme sapan, bir halat kolunun kendi çevresinde kanal yürütme işlemiyle sarılmasından meydana gelen ve bir matafyon halkasının dışına takılan ya da bir küreği çelik ıskarmoza tutturmada kullanılan halka.

—Taşoc. Bir taşı sapana vurmak, ocaktan çıkarmak için onu bir halatın ucuna bağlamak.

—Teknol. Uçlarına toka, metal bağlar vb. asılabilen, çelik, kenevir ya da kimyasal tekstil ürünlerinden yap İmiş bir tür kablo. (Sapanlar, bir nesneyi, bir yükü yerden kaldırmak ve kren, köprülü kren, palanga gibi özel bir alet yardımıyla yükseltmek için, bunları sarmaya ya da asmaya yarar. Tokalardan biri ya da ikisi bir halka ya da bir kancayla donat labilir.) || Sapana vurmak, bir nesneyi, bir kaldırma aygıtıyla (kren, köprülü kren, palanga vb.) yerden yükseltmek için, bir sapan yardımıyla çevresini sarmak.

—ANSİKL Esk. sil. Kullanan kişi sapanı iki ucundan tutar ve kendi çevresinde döndürür; hızın yeterli ve zamanın uygun olduğunu anladığında, kayışın uçlarından birini bırakır ve cisim, merkezkaç kuvvetinin etkisiyle fırlar. Bu çok eski silaha, An- tikçağ halkları, Fenikeliler, ibraniler ve Romalılarda çok sık rastlanır; günümüzde ise birçok Afrika ve Okyanusya kavimlerinde kullanılmaktadır. OsmanlI piyadesi de XV. yy.'a değin sapan kullanmıştır. Sapan genellikle bitkisel elyaftan ya da deriden yapılır.