Arama

Havai Fişek Nedir?

Bu Konuya Puan Verin:
Güncelleme: 10 Haziran 2012 Gösterim: 8.392 Cevap: 2
asla_asla_deme - avatarı
asla_asla_deme
VIP Never Say Never Agaın
25 Ekim 2008       Mesaj #1
asla_asla_deme - avatarı
VIP Never Say Never Agaın
HAVAİ FİŞEK. Gece gösterilerinde ve şenlik­lerde renk renk ışıklar saçan havai fişekler genellikle kartondan yapılan ve içine özel bir patlayıcı karışımı doldurulan uzun tüp biçi­mindeki bir kovandan oluşur. "Piroteknik karışım" denen bu fişek dolguları havanın oksijeni olmadan da yanabilen özel bir karı­şımdır. Kapalı bir kabın içinde yanan mum. içerideki havanın oksijeni bitince söner; oysa fişek, kovanının içinde hiç hava bulunmadığı halde bu karışım tükeninceye kadar yanmayı sürdürür. Çünkü karışımdaki maddelerden biri sürekli olarak oksijen açığa çıkarır ve kapalı kovandaki yanma olayının gerçekleş­mesini sağlar.
Yüzyıllarca fişek karışımında oksijen verici madde olarak güherçile (potasyum nitrat) kullanıldı. Bu tuz bütün doğu ülkelerinde bulunduğu için fişekçilik doğuda, özellikle Çin'de gelişmiş ve güherçile, kükürt, odunkö-mürü karışımından hazırlanan ilk fişekler burada yapılmıştır. Aynı maddelerin karışımı olan barutun, daha doğrusu kara barutun Avrupa'da tanınması ve ateşli silah mermile­rinde patlayıcı olarak kullanılması ancak 14. yüzyıla rastlar . Oysa bu tarihten çok önceleri Çin'de, barut doldurulmuş havai fişekler savaş ve gösteri amacıyla kullanılıyordu.
Sponsorlu Bağlantılar
Avrupalılar havai fişek yapmayı Çinliler' den öğrendiler ve 13. yüzyıl boyunca fişekçi­lik önce İtalya'da, sonra Fransa'da ve bütün öbür Avrupa ülkelerinde hızla gelişti. Başlan­gıçta yalnızca dinsel festivallerde düzenlenen havai fişek gösterileri 18. yüzyılda, büyük Avrupa kentlerinde açılan lunaparkların en çok ilgi çeken gösterileri haline geldi. Sonra­ları hemen her ülkede ulusal bayramların, törenlerin ve özel kutlamaların ayrılmaz bir parçası olan bu gösterileri genellikle askeri uzmanlar yönetirdi.
19. yüzyılın başlarına kadar havai fişekler yalnızca bildiğimiz sarı alev renginde ışıklar saçardı. 18. yüzyılda potasyum nitratın kim­yasal bireşimle elde edilmesi renkli havai fişeklerin yapılmasına olanak hazırladı. Çün­kü potasyum kloratlı karışım yeterince ısı açığa çıkaracak biçimde yandığında, bu karı­şıma katılan çeşitli metaller gaz haline gelerek alevi renklendirebiliyordu . Böy­lece baryum tuzlarıyla yeşil, stronsiyumla kırmızı, sodyumla da sarı kıvılcımlar saçan havai fişekler yapıldı. Bakır ise potasyum klo-ratın yanmasıyla açığa çıkan klor gazının etki­siyle mavi renk verir.
Havai fişeklerin bir bölümü renk renk alevler ve yıldızlar saçarak yanar; bunların kovanları incedir ve içindeki patlayıcı karışım tükenene kadar yanmayı sürdürür. Kıvılcım­lar saçarak havaya fırlayacak biçimde yapılan ikinci tip havai fişeklerin kovanı ise yanmaya­cak kadar kalın ve sağlamdır. Bunlar, kova­nın içindeki yanma sonucunda açığa çıkan gazların basıncıyla havaya fırlar ve karışımın tam olarak yanmamış parçacıklarını bir kıvıl­cım yağmuru gibi dört bir yana saçarak görkemli görüntüler oluşturur. Bu patlamalı kıvılcım yağmurunu yaratmak için kovana genellikle demir ve çelik parçaları, kandil isi ya da bol miktarda odunkömürü koyulur.
Havai fişekler ciddi yaralanmalara yol aça­bileceği için, birçok ülkede çocukların roket ya da maytap biçimindeki fişeklerden zarar görmelerini önlemek üzere satışı yasaklan­mıştır ve havai fişek gösterileri yalnızca uz­manların denetimi altında düzenlenir.


Bak: Havai Fişek Resimleri

Msxlabs & TemelBritannica

X-Sözlük Konusu: ne demek anlamı tanımı.
Şeytan Yaşamak İçin Her Şeyi Yapar....
DreamLiKe - avatarı
DreamLiKe
Ziyaretçi
5 Kasım 2008       Mesaj #2
DreamLiKe - avatarı
Ziyaretçi
Havai fişek, Potasyum nitrat, kükürt ve meşe odunu kömürünün karışımı ile yapılan, gökyüzünde renkli basit gösterilerde kullanılan kutlama aracıdır. Havai fişekler bakır, çinko, sodyum gibi maddelerle renklendirilir.

Sponsorlu Bağlantılar
Renk Bileşenler Dalgaboyu (nm)
red kırmızı strontiyum tuzları, lityum tuzları lityum karbonat, Li2CO3 = koyu kırmızı
strontiyum karbonat, SrCO3 = parlak kırmızı 650
orange turuncu kalsiyum tuzları CaCl2 670
yellow sarı sodyum tuzları NaCl 610-620
green yeşil baryum bileşikleri + BaCl2 590
blue mavi bakır bileşikleri + bakır(I) klorit, CuCl500-535
purple mor strontiyum (kırmızı) ve bakır (mavi) karışımı 420-460
silver gümüş aluminyum, titanyum, veya magnezyum


Alm. Rakete (f), Fr. Fusée (f), İng. Rocket. Bayramlarda, şenliklerde, haberleşmede ve askeri birliklerde kullanılan renk renk ışık saçan fişek. Yanıcı madde, mukavvadan veya başka maddeden yapılan bir kovan içine konulduğu gibi bir çubuk ucuna da bağlanabilmektedir. Fitili tutuşturulunca şiddetli ıslık sesi çıkararak yükselir. Havada renk renk kandiller halinde dökülenler olduğu gibi fırıl fırıl dönen şekilleri de vardır. Tekerlek mukavva şeklinde hazırlanan, aralıklı fitiller yerleştirilen dönen cinslerine çeşitli şekiller verdirilebilir. Japonlar günümüzde çeşitli devletlerde çok renkli ve şekilli gösteriler düzenlemektedirler. Havai fişeklerde kullanılan baruta çeşitli maden tuzları konarak rengarenk patlaması temin edilir. Bunlar daha ziyade milli bayramlarda, şenliklerde, fuarlarda ve karnavallarda kullanılır. İlk yapıldıklarında askeri maksatla kullanılan havai fişeklerden daha sonraları haberleşme aracı olarak da istifade edilmiştir. Zamanımızda askeri birliklerde işaret fişeği ve özel yapılanları ise aydınlatma maksadıyla kullanılmaktadır. Topçu silahları ve uçaklarla atılanları, düşman arazisini geceleri belli bir müddet aydınlatarak kontrol altında tutmayı sağlamaktadır. Bunlar paraşütlü olup, paraşütü havada açılmakta, yavaş yavaş düşüşü esnasında bölgeye ışık saçmaktadırlar. Osmanlı Devletinde sultan ve şehzade düğünlerinde, Padişahların tahta çıkış şenliklerinde, ordunun sefere çıkış ve dönüşlerinde havai fişeklerin çok çeşitleri kullanılırdı. Günümüzde de kullanılmakla beraber daha ziyade elektrikle yapılan ışıklandırmalar bunlara tercih edilmektedir.

Mavi Peri - avatarı
Mavi Peri
Ziyaretçi
10 Haziran 2012       Mesaj #3
Mavi Peri - avatarı
Ziyaretçi
Havai Fişek

Yakılarak havaya fırlatılan, türlü ışık pırıltıları ve kıvılcımlar saçan küçük bir tür roketçik. Bayram, karnaval gibi şenliklerde eğlenmek, savaş uçaklarının hedeflerini aydınlatmak için, gemiden gemiye ya da karaya haberleşme amacıyla atılır. Havai fişeğe hareket gücü veren ve onun patlamasını sağlayan ana madde baruttur. Havai fişeklerin hemen hepsinde biri hareket ettirmek için, öteki ise patlamasını sağlamak için iki tür barut kullanılır. Ses çıkarmak için kullanılanlarında barut bir silindire sıkıştırılır. Patlama sırasında renk vermesi için de türlü maden tuzlarından yararlanılır. Havai fişek, ateşli silâhlardan çok önceleri kullanılmaktaydı. 1540 yılında İtalya'da yapılmaya başlanmış, 1600'lü yıllarda da İngiltere ve Fransa'ya geçmiştir.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Benzer Konular

6 Mart 2016 / P.u.S.u Taslak Konular
31 Temmuz 2011 / MaRCeLLCaT X-Sözlük
20 Mart 2010 / _KleopatrA_ X-Sözlük